Ấn phẩm là công trình nghiên cứu của bác sĩ tâm thần Pháp Marie-France Hirigoyen, xuất bản lần đầu năm 1998 tại Pháp, nhanh chóng tạo nên hiện tượng với hơn 450.000 lượt bán trong năm đầu tiên, được dịch sang hơn 25 ngôn ngữ. Tác giả mở ra một hướng tiếp cận mới trong tâm lý học hiện đại bằng cách đề cập sự tồn tại và sức hủy hoại của bạo lực tinh thần.
Tác phẩm ''Quấy rối tinh thần - Bạo lực đồi bại trong cuộc sống hàng ngày'' do Trần Thị Châu Hoàn dịch, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ra mắt hôm 28/10. Ảnh: Nhà xuất bản cung cấp
Theo tác giả, không chỉ là tác động vật lý, những lời nói, cử chỉ, sự thờ ơ, khinh miệt cũng có thể gây nên nỗi đau cho người khác. Trong hai chương đầu, bà đề cập các dạng bạo lực tinh thần ở môi trường làm việc và đời sống riêng của con người. Bà phân tích những cơ chế tâm lý của kẻ bạo hành, thường là người lệnh lạc nhân cách hoặc có xu hướng kiểm soát.
Ở chương cuối, Hirigoyen mô tả những tổn thương kéo dài của các nạn nhân như lo âu, tự ti, trầm cảm, mất định hướng hoặc muốn kết thúc cuộc đời. Bên cạnh việc chẩn đoán, bà chỉ ra dấu hiệu của bạo lực tinh thần để mỗi người tự nhận biết và bảo vệ mình. Đồng thời, tác giả kêu gọi cộng đồng, các cơ quan pháp luật và tổ chức xã hội công nhận, xử lý người gây ra việc này như một tội phạm.
Sách có lối trình bày khoa học, ngôn từ gần gũi, không chỉ là tài liệu cho giới chuyên môn mà còn cất lên tiếng nói cho những người bị tổn thương tâm lý. Qua đó, Hirigoyen khẳng định việc tôn trọng, bảo vệ phẩm giá con người là nền tảng của mọi xã hội văn minh.
Cuốn sách được Hiệp hội bảo vệ quyền con người ghi nhận là công trình đầu tiên định nghĩa và mô tả đầy đủ khái niệm ''quấy rối tinh thần''. Tạp chí Psychologies Magazine xếp tác phẩm vào top 10 sách tâm lý có ảnh hưởng lớn nhất tại Pháp cuối thế kỷ 20.
Sau khi ra mắt ấn phẩm, Marie-France Hirigoyen nhận huy chương danh dự vì đóng góp xã hội và y học cộng đồng của Pháp, được Chính phủ Pháp mời làm cố vấn cho các chính sách phòng chống bạo lực nơi làm việc. Năm 2002, Bộ luật Lao động Pháp bổ sung điều khoản về "bạo lực tinh thần nơi làm việc", được cho là chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tác phẩm.
Tác giả Marie-France Hirigoyen. Ảnh: AFFDU
Marie-France Hirigoyen, 76 tuổi, là nhà tâm lý trị liệu, chuyên gia về bạo lực tâm lý hàng đầu của Pháp. Sau khi tốt nghiệp y học và tâm thần học tại Đại học Paris, bà học thêm ngành phân tâm học và nạn nhân học ở Mỹ. Nhờ nền tảng đa ngành, bà có cái nhìn toàn diện về những tổn thương vô hình của con người do bạo lực tinh thần gây ra.
Dịch giả Trần Thị Châu Hoàn, 79 tuổi, sinh tại Cần Thơ, định cư ở Paris, Pháp từ năm 1964. Năm 2006, bà bắt đầu viết và dịch sách, có thể kể đến Chữ số hay lịch sử một phát minh vĩ đại và Lược sử vật lý (đồng dịch giả Nguyễn Ngọc Tuấn, 2010), Khám phá rừng (2015 và 2022), Bún chả (2016).
Phương Linh