Hôm qua, tôi và nhóm bạn có bàn về chuyện các phụ huynh của một trường tiểu học ở quận Bình Thạnh (TP HCM) bức xúc vì mới vào năm học chưa được một tháng, quỹ lớp đã tiêu 260 triệu đồng.
Chúng tôi vừa bàn luận, vừa đặt câu hỏi, vừa tự trả lời nhưng đáp án tùy theo quan điểm và kinh nghiệm cá nhân của mỗi người.
Câu hỏi thứ nhất: Vì sao hầu như tất cả phụ huynh (31/32) đồng ý đóng quỹ 10 triệu đồng cho thời gian 5 năm con học tại trường?
Câu trả lời được tôi và các bạn đồng thuận là: Phụ huynh muốn môi trường học tập của con, cụ thể là phòng ốc sạch sẽ, khang trang và có nhiều thiết bị hiện đại phụ trợ. Xin trích dẫn: "Phụ huynh lớp thống nhất đóng quỹ mỗi người 10 triệu đồng để trang trí, tu sửa lại phòng học, chăm lo các hoạt động của học sinh trong suốt 5 năm tại trường".
Câu hỏi thứ hai: Vì sao phụ huynh bức xúc? Câu trả lời gồm hai ý, thứ nhất là các khoản chi không được lấy ý kiến hay thông báo trước, thứ hai là khoản 10 triệu đồng ban đầu dự tính cho 5 năm học. Nay, năm học chưa tròn tháng đã chi gần hết tiền, vậy các năm học còn lại thế nào? Phải đóng tiếp hay sao?
Câu hỏi thứ ba: Phụ huynh nào cũng muốn con học trong trường lớp khang trang, sạch đẹp, có máy lạnh, máy chiếu, tivi, loa, bảng hiện đại...? Vậy không đóng góp thì lấy nguồn tiền từ đâu?
Xin trích dẫn lại Thông tư 55 của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Các khoản ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp là: Bảo vệ cơ sở vật chất, an ninh; trông coi phương tiện đi lại của học sinh; vệ sinh lớp trường, lớp; khen thưởng giáo viên; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường...
Trong khi đó, theo một báo cáo năm 2002, dự toán chi thường xuyên lĩnh vực giáo dục đào tạo năm 2022 là 275.700 tỷ đồng, chiếm 15% tổng chi ngân sách nhà nước. Tổng dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2022 cho lĩnh vực giáo dục là 330.700 tỷ đồng (gồm chi thường xuyên và chi đầu tư), tăng 15% so với năm 2021.
Năm 2021 tổng chi thường xuyên cả nước giảm 1,9% nhưng lĩnh vực giáo dục đào tạo giảm 3,4%. Trong khi đó, ngành này có đặc thù là phần lớn kinh phí để chi tiền lương - chi cho con người.
Ngành giáo dục cũng không đủ nguồn lực để giải quyết các vấn đề như biên chế giáo viên thiếu, nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất triển khai chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 và thực hiện đổi mới giáo dục.
Như vậy có thể hiểu, phần lớn ngân sách cho giáo dục dùng để chi trả lương cho cán bộ, giáo viên. Khoản đầu tư cho cơ sở, vật chất chỉ ở mức cơ bản.
Cuộc sống càng hiện đại, chúng ta thấy sẽ có xuất hiện lớp phụ huynh khá giả nhưng không đủ giàu để con học trường quốc tế nhưng họ cũng không muốn con mình học trường công nóng bức, phải xài quạt. Thế là họ đi đầu, vận động các phụ huynh còn lại đóng góp tiền để sửa sang cơ sở vật chất. Nhưng có bao nhiêu phụ huynh dám từ chối đóng góp? Hay là tất cả đều phải bấm bụng chi tiền?
Rõ ràng, đang có những nghịch lý xuất hiện ở đây và chúng ta sẽ giải quyết bài toán này thế nào?
Đăng Lê
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.