TS.BS Lê Xuân Luật, khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi vằn Aedes. Sau các đợt mưa lớn và ngập úng kéo dài, nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết thường tăng cao.

Bác sĩ giải thích trời mưa tạo môi trường ẩm thấp và các vũng nước. Chúng có thể trở thành ổ chứa bọ gậy, nơi lý tưởng cho muỗi đẻ trứng. Bên cạnh đó, điều kiện vệ sinh kém sau lũ dễ gây ô nhiễm môi trường cũng làm tăng nguy cơ muỗi đốt và lây lan bệnh.

"Chỉ cần một nắp chai có chứa nước cũng có thể sinh ra hàng chục con muỗi sau vài ngày", bác sĩ Luật nói.

Cũng theo bác sĩ Luật, mùa bão năm nay được dự báo có nhiều đợt mưa lớn bất thường. Trong khi đó, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó quan trọng nhất là cần chủ động phòng bệnh để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, với các bước dưới đây:

Vệ sinh môi trường sống và khu vực xung quanh nhà: Sau khi lũ rút, người dân cần dọn rác, khai thông cống rãnh, phát quang bụi rậm quanh nhà, thu gom rác thải sinh hoạt đúng nơi quy định để tránh tạo ổ nước đọng. Gia đình loại bỏ, đổ hết nước đọng ở chén kê chân chạn, khay nước tủ lạnh, chậu cây cảnh; dọn dẹp phế liệu, chai lọ, hộp xốp, vỏ lon quanh nhà; lật úp các dụng cụ chứa nước không dùng đến; đậy kín các bể chứa và chum vại. Mỗi gia đình cần duy trì thói quen kiểm tra, vệ sinh môi trường mỗi tuần một lần, không để muỗi có cơ hội sinh sản.

Phòng muỗi đốt, diệt muỗi và lăng quăng: Mọi người nên ngủ màn cả ban ngày lẫn ban đêm do muỗi vằn thường đốt vào sáng sớm và chiều tối; mặc quần áo dài tay, sử dụng kem chống muỗi khi cần thiết. Mành, nhang muỗi hoặc vợt điện sẽ hỗ trợ hiệu quả trong khu vực có nhiều muỗi. Bên cạnh đó, gia đình nên tham gia chiến dịch diệt lăng quăng, phun hóa chất diệt muỗi do địa phương tổ chức, hướng dẫn trẻ em và người già cách phòng muỗi đốt.

Tiêm vaccine phòng bệnh: Bên cạnh các biện pháp diệt muỗi, loại bỏ bọ gậy, tiêm vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết là một biện pháp bổ sung, đặc biệt trong mùa mưa lũ nguy cơ bùng phát bệnh tăng cao. Việt Nam có vaccine phòng đầy đủ 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết gây bệnh (Den-1, Den-2, Den-3, Den-4), tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn. Vaccine giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh hơn 80% và nguy cơ nhập viện do sốt xuất huyết hơn 90%.

Nhận biết sớm để tránh biến chứng: Người dân cần cảnh giác khi có các dấu hiệu sốt cao đột ngột 39-40 độ, đau đầu, đau hốc mắt, mệt mỏi, nổi mẩn đỏ, chảy máu cam, chảy máu chân răng... Trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc, xuất huyết nội tạng, nguy hiểm tính mạng.

Bác sĩ Luật khuyến cáo khi nghi ngờ mắc sốt xuất huyết, người bệnh không tự ý truyền dịch hay dùng thuốc hạ sốt, cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ. Phát hiện sớm và tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế phù hợp có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng nặng do sốt xuất huyết.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ riêng năm 2024, thế giới ghi nhận hơn 14,6 triệu ca sốt xuất huyết, hơn 12.000 ca tử vong, tập trung ở những khu vực chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mưa lũ nhiều. Tại Việt Nam, một trong những quốc gia có nguy cơ cao về sốt xuất huyết và nằm trong "mối đe dọa đại dịch", mỗi năm có hàng trăm nghìn ca mắc, trong đó tỷ lệ nhập viện và biến chứng tăng rõ rệt vào mùa mưa bão. Sốt xuất huyết có thể gặp ở mọi lứa tuổi, dễ gây biến chứng nặng như sốc, xuất huyết nội tạng, tổn thương gan, thận, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Thanh Ba