Lao màng não ở trẻ sơ sinh chủ yếu là ca bệnh riêng lẻ và xuất hiện quanh năm. Tuy nhiên, trong tháng 12/2022, ghi nhận tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, lượng bệnh nhi đến khám và điều trị bệnh lý về thần kinh tăng 50% so với cùng kỳ năm trước, trong đó có trường hợp nghi lao màng não.
"Cận Tết, điều kiện thời tiết thuận lợi để các mầm bệnh như: cúm, sởi, thủy đậu, sốt xuất huyết... và cả trực khuẩn lao phát triển. Đây cũng là thời điểm nhiều hoạt động giao thương, lễ hội, mọi người di chuyển nhiều từ vùng này sang vùng khác, có thể mang theo mầm bệnh và lây lan, đặc biệt với các bệnh hô hấp như lao", BS.CKI Huỳnh Văn Mười Một, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, khuyến cáo.
Trong đêm 30 Tết năm ngoái, bệnh viện từng tiếp nhận em bé 3 tháng tuổi ở Bình Dương sốt co giật, cứng cổ, liệt một bên tay; thóp trước giãn rộng, căng, hôn mê và nôn mửa. Qua xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán bé bị lao màng não diễn tiến nặng và dẫn đến biến chứng nặng não úng thủy khiến đầu to bất thường.
Với bệnh lao màng não, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng mà thời gian điều trị kéo dài 12 tháng hoặc hơn. Muốn điều trị bệnh có kết quả tốt thì bệnh nhân cần được chẩn đoán và điều trị ở giai đoạn sớm.
Theo BS Mười Một, thực tế, qua tìm hiểu từ gia đình có bệnh nhân bị lao màng não, có hơn 90% trẻ chưa được tiêm ngừa lao hoặc phụ huynh không nhớ con đã tiêm vaccine chưa. Do đó, phụ huynh không nên chủ quan với bệnh. Trẻ mắc bệnh có thể chịu những di chứng nặng nề về sau.
Nhiều gia đình đưa trẻ đến trung tâm VNVC TP HCM để tiêm vaccine trước khi về quê dịp Tết. Ảnh: Mộc Thảo
BS Trương Hữu Khanh, Phó chủ tịch Liên Chi hội Bệnh truyền nhiễm TP HCM, cho biết lao màng não có số tử vong cao nhất trong các bệnh lý về lao ở trẻ sơ sinh. Bệnh có triệu chứng sốt cao, nhức đầu, chóng mặt... giống với cảm cúm nên dễ nhầm lẫn. Tiêm ngừa lao cho trẻ sơ sinh rất quan trọng để phòng bệnh.
Ghi nhận tại Hệ thống tiêm chủng VNVC trong 3 tháng cuối năm, tỷ lệ trẻ tiêm vaccine lao ở trẻ cao gấp 300% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, song song với nhu cầu được sum vầy, nghỉ ngơi và vui chơi vào dịp Tết, nhiều gia đình quan tâm đề phòng nguy cơ lây lao màng não cho trẻ. "Trẻ cần tiêm chủng đầy đủ các bệnh đã có vaccine, đặc biệt vaccine lao để bảo vệ đến 80% nguy cơ mắc lao màng não", BS Chính khuyến cáo.
Em bé được đo chu vi vòng đầu để kiểm tra bất thường liên quan đến não úng thủy tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Ảnh: Mộc Thảo
Vaccine lao BCG (Bacille Calmette-Guerin) có hiệu quả ngăn chặn bệnh tiến triển thành các thể lao nguy hiểm, trong đó phòng lao màng não. Trẻ ngay khi chào đời đủ sức khỏe, cân nặng trên 2 kg cần được tiêm vaccine lao càng sớm càng tốt, trong 24h sau sinh.
Bên cạnh tiêm chủng, phụ huynh nên cho trẻ tầm soát lao khi trong nhà có người thân mắc hay nghi ngờ mắc bệnh. Đồng thời, không bỏ qua các dấu hiệu bệnh, khi trẻ có biểu hiện bất thường, nhất là sốt kéo dài, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh bệnh diễn tiến nặng để lại các di chứng lâu dài.
Chi Lê