Nhận định này được Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nêu tại buổi làm việc ngày 6/8 về thiết kế nhà mẫu cho loại hình nhà ở xã hội.
Theo ông, việc thiết kế mẫu nhà ở xã hội đạt mức độ hoàn thiện 50-60% có thể giúp rút ngắn được quá trình cấp phép ở địa phương, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư lựa chọn, thực hiện đúng quy trình và khắc phục tình trạng phát triển đô thị thiếu kiểm soát.
"Với các mẫu nhà ở xã hội đã đạt chuẩn, chỉ cần hoàn thiện các bước kỹ thuật và phòng cháy, chữa cháy, thì có thể rút ngắn khoảng hai phần ba thời gian cấp phép", ông nói.
Tuy nhiên, lãnh đạo Chính phủ cũng cho rằng không nên kỳ vọng vào mẫu thiết kế có thể dùng cho mọi nơi, công trình. Thay vào đó, nhà ở xã hội mẫu cần được xác định như một hệ thống khuyến nghị kỹ thuật - mỹ thuật, giúp địa phương lựa chọn phù hợp với quy hoạch, cảnh quan, bản sắc văn hóa, lối sống và đặc điểm địa hình, địa chất.
Ông cũng lưu ý việc tiếp cận thiết kế nhà ở xã hội không thể chỉ dừng ở từng căn hộ. Tức là, mỗi mẫu cần tính đến công năng, kết cấu, giá, vật liệu và các thiết chế xã hội như trường học, bệnh viện, khu vui chơi, sinh hoạt cộng đồng... Đồng thời, các thiết kế cũng phải thống nhất giữa nhà ở xã hội và kiến trúc đô thị chung.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc làm việc với Bộ Xây dựng và Hội Kiến trúc sư Việt Nam, ngày 6/8. Ảnh: VGP
Hiện Bộ Xây dựng và Hội Kiến trúc sư Việt Nam trong quá trình tổ chức cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội. Theo KTS Hoàng Thúc Hào, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, tổ chức này đã lập tổ chuyên gia, biên soạn nhiệm vụ thiết kế và xây dựng quy chế cuộc thi. Mục tiêu của cuộc thi là lập khung cấu trúc chung để từng mẫu nhà sẽ thể hiện đặc điểm vùng miền, bảo đảm phù hợp với điều kiện sống thực tế. Khung cấu trúc chung cũng nhằm thống nhất về thẩm mỹ, đồng bộ trong quy hoạch kiến trúc.
Tại buổi làm việc, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp chia sẻ các sáng kiến nhằm nâng chất lượng và hiệu quả triển khai chương trình nhà ở xã hội. Các chuyên gia cũng lưu ý giải pháp kỹ thuật phải khả thi, thích ứng với điều kiện địa chất đa dạng, và cần thể hiện dưới dạng sổ tay hướng dẫn hoặc ứng dụng công nghệ thông tin. Việc này giúp các địa phương dễ tiếp cận và áp dụng, đơn giản quy trình thẩm định và cấp phép xây dựng.
Ngoài ra, việc ban hành các mẫu nhà ở xã hội cần linh hoạt, cập nhật, mở rộng không gian sáng tạo cho nhà đầu tư, kiến trúc sư, bảo đảm chất lượng công trình và khả năng nhân rộng trong thực tế. Một số doanh nghiệp khẳng định họ đã phát triển thành công công nghệ móng tiên tiến, tiết giảm chi phí và sẵn sàng chuyển giao miễn phí cho chương trình nhà ở xã hội.
Theo đề án tới 2030, cả nước đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người lao động thu nhập thấp, người nghèo. Năm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao chỉ tiêu cả nước cần xây xong hơn 100.000 căn nhà xã hội. Với Hà Nội và TP HCM, chỉ tiêu hoàn thành nhà xã hội năm nay lần lượt 4.670 căn và gần 2.900 căn.
Thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều động thái tháo gỡ các vướng mắc phát triển nhà xã hội. Nghị quyết 201 thí điểm một số cơ chế đặc thù có hiệu lực từ 1/6 đã góp phần cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ nhiều vướng mắc cho chủ đầu tư phát triển loại nhà ở này.
Về vốn tín dụng, lãi vay mua nhà ở xã hội cho người dưới 35 tuổi còn 5,9% một năm, tới hết 2025. Mức lãi vay của chủ đầu tư cũng giảm còn 6,4% đến cuối năm nay.
Phương Dung