Khi các nhà khoa học Trung Quốc ngồi với nhau trên bàn nhậu tại Toronto một thập kỷ trước, trò chuyện về việc ngành công nghiệp sản xuất vaccine nước nhà đi sau các nước phát triển cả về chất lượng và độ an toàn, họ quyết tâm hành động.
Họ rời vị trí hàng đầu tại các công ty dược phẩm toàn cầu ở Canada, tự thành lập một công ty công nghệ sinh học tên CanSino Biologics ở thành phố Thiên Tân, Trung Quốc, cách Canada nửa vòng trái đất, với hy vọng sản xuất những loại vaccine chất lượng ngang bằng các nước phương Tây.
Yu Xuefeng, 57 tuổi, giám đốc điều hành CanSino Biologics đã duy trì mối quan hệ giữa Canada và Trung Quốc trong nhiều năm. Bằng cách hợp tác với các tổ chức nghiên cứu lớn nhất Canada, ông Yu đã đẩy mạnh năng lực khoa học của công ty mình. Tại Trung Quốc, ông phối hợp với một nhà khoa học quân đội nổi tiếng để thử nghiệm vaccine nCoV.
Vaccine thử nghiệm của công ty công nghệ sinh học CanSino. Ảnh: CanSino
Trước đó, vào tháng 5, CanSino là cơ sở đầu tiên trên thế giới công bố nghiên cứu hoàn chỉnh về vaccine Covid-19 - một bước quan trọng cho phép các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới đánh giá tiềm năng của sản phẩm.
Dù vẫn chưa tạo ra doanh thu và ghi nhận khoản lỗ 22 triệu USD năm 2019, đến nay CanSino đã đuổi kịp, thậm chí vượt qua tốc độ các ông lớn dược phẩm thế giới. Vẫn còn quá sớm để biết liệu "ứng viên" của CanSino, hay bất kỳ công ty nào khác, sẽ cung cấp "viên đạn bạc" ngăn ngừa Covid-19. Song, ảnh hưởng rõ ràng của CanSino cho thấy nền công nghiệp sinh học non trẻ của Trung Quốc đang trở thành một ứng cử viên toàn cầu.
"CanSino xứng đáng được công nhận với tốc độ phát triển vaccine từ các nghiên cứu tiền lâm sàng và thử nghiệm trên người", Wang Ruizhe, nhà phân tích dược tại Capital Securities Corp tại Thượng Hải cho biết. "Điều này phần nào chứng minh khả năng huy động và tận dụng các nguồn lực lớn cần thiết để hoàn thành công việc của hãng".
Hôm 16/3, nhóm nghiên cứu từ CanSino bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vaccine trên người tại thành phố Vũ Hán. Cùng ngày, Moderna trụ sở tại Massachusetts, một trong những ứng cử viên sản xuất vaccine Mỹ, cũng bắt đầu thử nghiệm tại Mỹ.
Chưa đầy một tháng sau, CanSino tiến hành nghiên cứu giai đoạn hai trên diện rộng. Đối với các thử nghiệm sắp tới ở Canada, CanSino đã bổ sung một loại vaccine tăng cường cho một nhóm người tham gia, cố gắng giải quyết những thiếu sót còn tồn tại.
Một nhà nghiên cứu làm việc tại phòng thí nghiệm ở Thiên Tân, Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Các thử nghiệm giai đoạn cuối vẫn chưa thể cản trở tham vọng của hãng. Dù sở hữu vaccine Ebola được phê duyệt sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, công ty vẫn chưa hoàn thành giai đoạn cuối khi dịch bệnh bùng phát ở châu Phi.
CanSino không tạo ra nhiều doanh thu bởi hầu hết sản phẩm, gồm hai vaccine viêm màng não giai đoạn cuối, vẫn đang được phát triển. Trong lần nghiên cứu vaccine Covid-19, hãng đã được Bắc Kinh tài trợ một khoản tiền dù không quá lớn.
Cuộc chạy đua tìm vaccine Covid-19 đang đến giai đoạn nước rút. Moderna chuẩn bị thử nghiệm trên 30.000 người vào tháng 7 tại Mỹ Trong khi đó, sản phẩm của Pfizer và BioNtech SE đã chứng minh sự an toàn, giúp bệnh nhân sinh kháng thể chống lại nCoV. Vaccine do Đại học Oxford và AstraZeneca hợp tác phát triển cũng bắt đầu giai đoạn thử nghiệm cuối ở người vào tháng 6.
Tại Trung Quốc, hai loại vaccine do Tập đoàn National Biotec phát triển đã được các cơ quan y tế tại UAE chấp thuận tiến hành thử nghiệm giai đoạn 3.
Lê Hằng (Theo SCMP)