Tinh trùng yếu là tình trạng số lượng tinh trùng ít, chất lượng tinh trùng kém hoặc cả hai. Biểu hiện thường là mật độ tinh binh trong mỗi ml tinh dịch thấp hơn mức bình thường (thường là dưới 16 triệu/ml), di động kém và có hình thái bất thường.

Bác sĩ Trương Nguyễn Minh Tuấn, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh - Quận 8, cho biết tinh trùng yếu ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của nam giới, gây khó thụ thai hoặc vô sinh, tăng nguy cơ thai nhi dị tật. Đôi khi đây còn là biểu hiện của các bệnh lý như giãn tĩnh mạch thừng tinh, rối loạn nội tiết tố, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc cơ quan sinh dục, một số bệnh di truyền...

Bác sĩ khuyến cáo nam giới cần duy trì các thói quen dưới đây để tinh binh khỏe mạnh, nâng cao sức khỏe sinh sản.

Ăn uống lành mạnh

Tăng cường rau xanh và trái cây giàu chất chống oxy hóa (vitamin C, E, beta-carotene, kẽm, selen) để bảo vệ tinh trùng khỏi tổn thương. Thực phẩm giàu kẽm như thịt bò, thịt gà, hải sản, hạt bí, hạt hướng dương... Bổ sung folate (axit folic) có trong các loại đậu, rau lá xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt để duy trì sự toàn vẹn của DNA trong tinh binh. Omega-3 cũng là dưỡng chất thiết yếu cho màng tế bào.

Nam giới nên hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường... Bởi chúng có thể gây viêm nhiễm mạn tính trong cơ thể, dẫn đến tăng stress oxy hóa và gián đoạn quá trình sản xuất hormone.

Tập thể dục đều đặn

Vận động giúp kiểm soát cân nặng, giảm stress, từ đó giải phóng endorphin, giảm hormone căng thẳng (cortisol), gián tiếp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố. Hoạt động thường xuyên còn có tác dụng duy trì mức testosterone khỏe mạnh và cải thiện lưu thông máu. Dòng máu tốt đến tinh hoàn đảm bảo cung cấp đầy đủ oxy và dưỡng chất cần thiết cho quá trình sinh tinh.

Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng với sức khỏe sinh sản nam giới. Khi ngủ sâu và đủ giờ, cơ thể duy trì được sự cân bằng nội tiết tố, nhất là testosterone - hormone sản xuất tinh trùng. Ngược lại, thiếu ngủ kéo dài có thể làm giảm nồng độ testosterone, gây rối loạn quá trình sinh tinh.

Nhiều nghiên cứu cho thấy nam giới ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ giảm khả năng sinh sản rõ rệt so với người ngủ đủ 7-8 tiếng. Vì vậy, duy trì thói quen ngủ đủ giấc, ngủ đúng giờ và hạn chế thức khuya không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh, tinh thần tỉnh táo, mà còn là nền tảng quan trọng để có tinh binh khỏe mạnh, tăng cơ hội thụ thai tự nhiên.

Hạn chế hoặc tránh các chất kích thích

Thuốc lá chứa các hóa chất độc hại như nicotin, cadmium, chì... gây tổn thương trực tiếp DNA tinh trùng, làm giảm số lượng, khả năng di động và tăng tỷ lệ hình thái bất thường. Uống quá nhiều rượu bia có thể làm giảm nồng độ testosterone, gây tổn thương tế bào Leydig (nơi sản xuất testosterone), giảm chất lượng tinh trùng và co rút tinh hoàn. Các chất gây nghiện ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống nội tiết, gây tổn thương tế bào và cấu trúc của tinh binh.

Giữ nhiệt độ mát mẻ

Tinh hoàn cần nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể khoảng 2-4 độ C. Thói quen mặc quần lót chật, tắm nước nóng, để laptop trên đùi... có thể làm chậm quá trình sinh tinh, gây chết tế bào mầm, giảm số lượng, khả năng di động và tăng tỷ lệ bất thường.

Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại

Một số loại thuốc trừ sâu, kim loại nặng, các chất gây rối loạn nội tiết có thể ngăn chặn các hormone tự nhiên, làm gián đoạn quá trình sinh tinh, gây tổn thương DNA và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Quan hệ tình dục đều đặn

Tần suất quan hệ khoảng 2-3 lần mỗi tuần giúp loại bỏ tinh trùng cũ kém chất lượng và thay thế bằng lứa mới khỏe mạnh, chất lượng tốt nhất khi cần thụ thai.

Đình Lâm