Đêm 4/11, Sở Y tế Thành phố Hà Nội thông báo 18 trẻ từ 2 đến 6 tháng ở huyện Quốc Oai bị tiêm nhầm vaccine Covid-19 Pfizer. Sự cố xảy ra tại Trạm Y tế xã Yên Sơn ngày 3/11 khi nơi này tổ chức tiêm chủng cho các em 2-6 tháng tuổi.
Các bé sau đó được đưa đến theo dõi tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, có chuyên gia hàng đầu của Bệnh viện Nhi Trung ương đến thăm khám. Hiện chưa rõ tại sao xảy ra nhầm lẫn, các bé đã được tiêm vaccine Pfizer với liều lượng bao nhiêu.
Đến nay, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) mới chấp thuận vaccine Pfizer cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi, chưa cấp phép ở nhóm tuổi nhỏ hơn. Hiện Cuba là quốc gia duy nhất tiêm phòng Covid-19 cho trẻ từ hai tuổi trở lên. Song sự cố tiêm nhầm vaccine đã xảy ra tại một số nơi.
Ngày 14/10, dịch vụ tiêm chủng của Công ty Dược phẩm Walgreens, thành phố Evansville, Mỹ, đã tiêm nhầm vaccine Covid-19 của Pfizer thay vì vaccine cúm cho bé Lucas, 4 tuổi và Sophia, 5 tuổi. Khoảng 90 phút sau tiêm, nhân viên y tế gọi điện cho gia đình hai em và thông báo về sự cố. Cả hai được tiêm lượng vaccine Pfizer tương đương với người lớn (30 microgram)
"Khi họ nói tiêm nhầm, tôi bị sốc. Tất cả những gì tôi hỏi lại là ‘Thế con tôi sẽ ra sao'", bà Alexandra Price, mẹ của hai đứa trẻ, kể lại.
Ngay sau tiêm, trước khi trở về nhà, Lucas bắt đầu có dấu hiệu không ổn. Sau đó, cậu bé mệt mỏi, sốt mê man. Sophia có triệu chứng tương tự. Khi biểu hiện của các em tệ hơn, gia đình đưa cả hai đến bác sĩ.
Theo luật sư của gia đình Price, Lucas và Sophia bị sốt, đau nhức cơ thể, ho, đau đầu, buồn nôn. Các em cũng phải điều trị về tim mạch vì bị tim đập nhanh và tăng huyết áp. Sau buổi khám, Lucas phần nào bình phục, song Sophia chuyển nặng hơn. Huyết áp của em vẫn cao, cơ thể thiếu năng lượng.
Tiến sĩ Peter Hotez, Trưởng khoa Y học Nhiệt đới Quốc gia tại Đại học Y Baylor, cho rằng hai em nhỏ sẽ bình phục. "Các em được tiêm liều cao gấp ba lần so với chỉ định trong thử nghiệm lâm sàng. Cần theo dõi thêm, nhưng có thể hai em sẽ ổn thôi. Đã có nhiều dữ liệu liên quan đến việc tiêm chủng cho trẻ từ 5 tuổi trở lên".
Công ty Dược phẩm Walgreens từng để xảy ra sự cố tương tự hồi tháng 9 năm nay. Một dược sĩ ở chi nhánh Maryland đã tiêm nhầm vaccine Pfizer thay vì vaccine cúm cho Colette Olivier, 4 tuổi. Bà Victoria Olivier, mẹ của Colette, cho biết: "Tất cả chúng tôi đều choáng váng. Chẳng ai biết nên làm gì".
Sau tiêm, Colette không gặp phải bất cứ tác dụng phụ nào. Người phát ngôn của Walgreens, Phil Caruso, khi ấy cho biết những sai lầm thế này là "cực kỳ hiếm gặp", đồng thời khẳng định ưu tiên hàng đầu của công ty là an toàn cho bệnh nhân.
Colette Olivier, 4 tuổi, dán băng cá nhân ở bắp tay sau khi tiêm nhầm vaccine Covid-19. Ảnh: Baltimoresun
Các chuyên gia về nhi khoa và miễn dịch học nhận định "sự cố trên đáng sợ nhưng không đe dọa đến tính mạng". Đây không nên là lý do khiến các cha mẹ trì hoãn tiêm vaccine Covid-19 hay các mũi cơ bản cho con.
Tháng 5, 12 thiếu niên ở Vancouver, Canada, cũng bị tiêm nhầm vaccine Moderna, trong khi Pfizer là loại vaccine duy nhất được nước này phê duyệt cho độ tuổi này. Các em sau đó không gặp phản ứng phụ.
Trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển vaccine, Pfizer đánh giá ba mức liều lượng khác nhau ở ba nhóm tuổi, từ 5 đến 11 tuổi, từ 2 đến 5 tuổi và từ 6 tháng đến 2 tuổi. Thử nghiệm diễn ra tại Mỹ, Phần Lan, Ba Lan và Tây Ban Nha.
Các tình nguyện viên tiêm vaccine và sử dụng giả dược để đối chứng. Trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi nhận hai liều 3 microgram, cách nhau 21 ngày, thấp hơn 10 lần so với liều lượng ở người trưởng thành. Các nhà nghiên cứu từ đó đánh giá độ an toàn và hiệu quả của liều đã chọn. Sau 6 tháng theo dõi, trẻ đã tiêm giả dược có thể tiêm lại vaccine.
Gigi Gronvall, học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, cho biết vaccine an toàn và hiệu quả, song các em nhỏ phải dùng ở liều thấp hơn để tránh tác dụng phụ sau tiêm như sốt, ớn lạnh và đau nhức cánh tay.
"Trẻ có xu hướng phản ứng tích cực và mạnh mẽ hơn nhiều so với người lớn. Tiêm liều vaccine cho người lớn ở trẻ em sẽ kích hoạt một số tác dụng phụ giống người lớn. Bạn không muốn để xảy ra điều đó", ông Gronvall nói.
Các cơ quan nỗ lực để ngăn chặn những sai lầm trong quản lý và phân phối vaccine, đặt ra quy tắc, tiêu chuẩn từ quy trình sản xuất, dán nhãn đến đóng gói. Theo FDA, còn nhiều sự cố không được chú ý hoặc chưa bị phát hiện.
Theo bản phân tích gửi Chương trình Lỗi Vaccine Quốc gia hồi tháng 6, kể từ tháng 2/2020 đến tháng 4/2021, Mỹ ghi nhận 160 sự cố liên quan đến vaccine. Các chuyên gia nhận định sai sót tiêm chủng có thể dẫn đến miễn dịch không đầy đủ, tăng chi phí, giảm niềm tin của công chúng vào hệ thống chăm sóc sức khỏe. Theo phân tích, các sự cố thường gặp về vaccine Covid-19 là sử dụng sai loại hoặc tỷ lệ chất pha loãng; bảo quản vaccine sai; nhầm vaccine do lưu trữ chung; sai liều lượng; sai độ tuổi...
Thục Linh (Theo CNN, Miami Herald, Baltimoresun, CBC)