Bác sĩ Bùi Công Sự, Quản lý Y khoa Vùng 3 - Miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết virus HPV (Human Papillomavirus) là căn nguyên gây sùi mào gà sinh dục. Trẻ em cũng có thể nhiễm HPV và mắc sùi mào gà, thông qua các con đường sau:
Virus HPV có thể gây sùi mào gà ở trẻ nhỏ. Ảnh: Vecteezy
Dùng chung vật dụng cá nhân
Nghiên cứu năm 2020 của nhóm chuyên gia Romania chỉ ra virus có thể tồn tại lâu dài trên các bề mặt vật dụng vệ sinh cá nhân, quần áo, trong nước, có thể lây nhiễm sau 7 ngày với tỷ lệ 30% kể cả khi đã mất nước. Do đó, trẻ tiếp xúc với các vật dụng bị nhiễm virus có thể mắc sùi mào gà.
Những vật dụng thường ngày có thể là khăn tắm, khăn mặt, đồ lót, quần áo, giấy vệ sinh... Virus có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với các vùng da bị tổn thương hoặc niêm mạc.
Người chăm sóc mắc sùi mào gà
Người chăm sóc thường ngày có nhiều hoạt động tiếp xúc gần gũi như bế, ẵm, tắm rửa, lau người, vệ sinh vùng kín cho bé. Nếu người chăm sóc mắc bệnh sùi mào gà nhưng không vệ sinh sạch sẽ có nguy cơ lây bệnh cho trẻ.
Ví dụ, bàn tay của họ dính virus sau đó chạm vào vùng kín của trẻ có thể khiến trẻ mắc bệnh. Mặt khác, việc bất cẩn trong sinh hoạt như sử dụng khăn tắm lau người nhưng không giặt sạch và tiếp tục sử dụng, có thể tạo điều kiện cho virus lây lan.
Lây bệnh từ mẹ sang con
Khi mẹ mắc sùi mào gà, trong máu, dịch tiết của mẹ cũng chứa virus HPV. Lúc này, em bé dễ nhiễm sùi mào gà trong quá trình sinh nở, do tiếp xúc với nước ối, sản dịch. Các nghiên cứu cũng chỉ ra nguy cơ lây truyền HPV từ mẹ sang thai nhi qua máu dây rốn, nhưng tỷ lệ xảy ra khá thấp.
Trẻ lây bệnh từ mẹ thường phát triển mụn cóc bên trong đường thở, hình thành u nhú thanh quản, dẫn đến các triệu chứng như khàn giọng hay khóc yếu. Trong những trường hợp nặng, bệnh có thể lan sang khí quản và phổi, gây tắc nghẽn đường thở, gây tử vong.
Cách phòng bệnh
Để phòng sùi mào gà cho trẻ, ba mẹ nên hướng dẫn con rửa tay thường xuyên và không chạm vào mặt, miệng khi tay chưa sạch. Trẻ cũng cần tránh sử dụng chung các vật dụng cá nhân như khăn tắm, quần áo, đồ lót... để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV.
Trẻ cũng cần tránh tiếp xúc với những người có mụn cóc hoặc dấu hiệu nhiễm HPV. Người chăm sóc cũng cần vệ sinh tay sạch sẽ và không tiếp xúc trực tiếp với trẻ khi có mụn cóc trên cơ thể để tránh lây lan virus.
Phụ huynh không nên áp dụng các cách điều trị sùi mào gà cho trẻ như bôi dầu thầu dầu lên nốt mụn, dán băng cá nhân, dùng thuốc không kê đơn... sẽ làm tình trạng nhiễm trùng nặng hơn.
Trẻ tiêm vaccine phòng HPV tại VNVC. Ảnh: Lý Vi
Bác sĩ Bùi Công Sự khuyến cáo tiêm vaccine HPV là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn nguy cơ mắc sùi mào gà và các bệnh ung thư liên quan. Hiện nay vaccine chỉ tiêm chủng cho người từ 9 tuổi trở lên, do đó người lớn nên chủng ngừa và kết hợp nhiều biện pháp vệ sinh để phòng bệnh cho các bé ở lứa tuổi nhỏ hơn.
Có hai loại vaccine HPV được cấp phép tại Việt Nam. Gardasil phòng được 4 type 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ trong độ tuổi 9-26. Vaccine Gardasil 9, phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định tiêm cho cả nam và nữ trong độ tuổi 9-45. Hiệu quả bảo vệ đến trên 90%.
Trẻ từ 9-14 tuổi chỉ cần tiêm 2 mũi Gardasil 9. Do đó, khi đủ tuổi chỉ định, con nên được tiêm vaccine để sớm có kháng thể phòng bệnh.
Lý Vi