Trả lời:

HPV (human papillomavirus) là loại virus gây u nhú ở người, có thể ảnh hưởng đến các tế bào biểu mô (tế bào bề mặt) trên niêm mạc miệng hoặc bộ phận sinh dục và các bộ phận khác, như tay hoặc chân. Bất cứ tiếp xúc nào với các vùng nhiễm virus này đều có thể bị lây nhiễm.

Nhiễm HPV phổ biến ở những người trưởng thành, có quan hệ tình dục. Đôi khi, cơ thể có thể chống lại virus HPV và tự đào thải chúng sau 1-2 năm. Tuy nhiên, một số chủng HPV có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, như mụn cóc sinh dục và ung thư. Khi không được điều trị, nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) cũng có thể dẫn đến vô sinh.

Ở phụ nữ, HPV không ảnh hưởng đến khả năng thụ thai. Vấn đề xảy ra là một số chủng HPV làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung và quá trình điều trị, loại bỏ các tế bào ung thư hoặc tiền ung thư khỏi cổ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Các thủ thuật để loại bỏ tế bào ung thư có thể thay đổi quá trình sản xuất chất nhầy ở cổ tử cung, chít hẹp lỗ cổ tử cung, làm tinh trùng chậm lại và khiến trứng khó thụ thai. Một số phương pháp điều trị cũng có thể khiến cổ tử cung yếu đi. Dù điều này không gây vô sinh hoặc khó mang thai, nhưng có thể dẫn đến suy cổ tử cung, khiến cổ tử cung giãn ra và mỏng đi (thiểu năng cổ tử cung), khó giữ thai đủ ngày đủ tháng.

Ở nam giới, một nghiên cứu năm 2011 cho thấy đàn ông có tinh dịch chứa HPV có thể bị vô sinh. Nếu tinh trùng chứa HPV thụ tinh với trứng có thể gia tăng nguy cơ sảy thai sớm.

Một nghiên cứu năm 2014 cũng cho thấy tinh trùng chứa HPV có thể góp phần gây vô sinh ở nam giới. Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2015 đã kết luận, HPV có tác động tiêu cực đến khả năng vận động của tinh trùng. Tuy nhiên, giới y khoa vẫn cho rằng, cần nghiên cứu thêm về tác động của HPV ở nam giới để khẳng định mối liên quan này. Tại thời điểm này, không có xét nghiệm tầm soát HPV dành cho nam.

Tiêm chủng vaccine HPV cho trẻ vị thành niên, nam và nữ giới là biện pháp đơn giản, hữu hiệu phòng các bệnh do HPV. Vaccine HPV gây vô sinh là một quan niệm sai lầm. Trên thực tế, giới y khoa cho rằng vaccine có thể cải thiện khả năng sinh sản bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các tế bào tiền ung thư và ung thư ở cổ tử cung.

Hiện nay, Việt Nam đang có đầy đủ hai loại vaccine phòng HPV là Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, vaccine Gardasil 9 mang lại hiệu quả phòng bệnh lên đến 94% phòng 9 chủng virus HPV nguy cơ cao gây bệnh cho cả nam và nữ, người thuộc cộng đồng quần thể đặc biệt, không giới hạn yếu tố quan hệ tình dục.

BS Lê Thị Trúc Phương,
Bác sĩ tiêm chủng, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC