Trả lời:

Virus HPV (Human Papillomavirus) có hơn 200 chủng, trong đó khoảng 40 chủng có thể gây mụn cóc sinh dục hoặc ung thư. Không phải ai nhiễm HPV cũng bị ung thư. Các type nguy cơ thấp như 6, 11 thường gây mụn cóc sinh dục, ít gây ung thư; trong khi các type nguy cơ cao như 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung, hậu môn, hầu họng, dương vật, âm hộ...

HPV đôi khi tự đào thải khỏi cơ thể, nhưng nếu virus tồn tại dai dẳng, đặc biệt là các chủng nguy cơ cao, có thể làm biến đổi tế bào và gây ung thư. Quá trình này diễn ra chậm. Từ nhiễm HPV đến tổn thương tiền ung thư thường mất 5-10 năm, riêng ung thư cổ tử cung có thể kéo dài 10-20 năm hoặc ngắn hơn tùy theo cơ địa và hệ miễn dịch.

Tốc độ tiến triển chịu ảnh hưởng lớn từ lối sống và yếu tố nguy cơ: hút thuốc, uống rượu bia, ăn uống thiếu lành mạnh, căng thẳng, thiếu ngủ. Ngoài ra, quan hệ tình dục không an toàn, nhiều bạn tình hoặc không dùng biện pháp bảo vệ làm tăng nguy cơ tái nhiễm và nhiễm đồng thời nhiều chủng HPV.

Khi nhiễm HPV, bạn nên hỗ trợ hệ miễn dịch bằng cách ngủ đủ giấc, ăn uống cân bằng, tăng cường rau xanh và trái cây, đồng thời duy trì vận động thường xuyên. Tránh hút thuốc lá, rượu bia vì chúng gây tổn thương tế bào và làm giảm khả năng phục hồi. Bên cạnh đó, cần tầm soát định kỳ, theo dõi các dấu hiệu bất thường để phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư. Khi quan hệ, hãy sử dụng biện pháp bảo vệ và trao đổi thẳng thắn với bạn tình để hạn chế lây nhiễm.

Ngay cả khi đã nhiễm HPV, bạn vẫn có thể tiêm vaccine để phòng ngừa các chủng nguy cơ cao khác mà cơ thể chưa nhiễm, giảm nguy cơ mắc đồng thời nhiều type virus. Hiện Việt Nam sử dụng vaccine Gardasil (cho bé gái và phụ nữ 9-26 tuổi) và vaccine thế hệ mới Gardasil 9 (cho cả nam và nữ 9-45 tuổi). Hai loại vaccine này giúp phòng sùi mào gà và nhiều bệnh ung thư do HPV gây ra, với hiệu quả bảo vệ trên 90%.

Với Gardasil, nữ từ 9 đến dưới 14 tuổi tiêm hai mũi, cách nhau 6-12 tháng, nữ từ 14-26 tuổi tiêm ba mũi. Còn với Gardasil 9, trẻ từ 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tiêm hai mũi, cách nhau 6-12 tháng, người từ 15-45 tuổi tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng.

Bác sĩ Phạm Văn Phú
Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC