Theo các chuyên gia, thay đổi lớn nhất là người dân không còn được xét nghiệm Covid-19 miễn phí (cả xét nghiệm tại nhà và xét nghiệm lâm sàng ở bệnh viện). Điều này ảnh hưởng đến việc chẩn đoán, ngăn ngừa lây truyền và theo dõi virus.
Hàng triệu người mất quyền xét nghiệm miễn phí
Đối với những người có bảo hiểm tư nhân, chi phí phụ thuộc vào từng công ty bảo hiểm. Bắt đầu từ tháng 1/2022, chính quyền Tổng thống Joe Biden yêu cầu các công ty bảo hiểm thanh toán cho 8 lần xét nghiệm tại nhà của một người mỗi tháng. Việc chấm dứt tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng có nghĩa những xét nghiệm tại nhà và bệnh viện không còn được bảo hiểm chi trả đầy đủ, ngay cả khi được bác sĩ chỉ định.
Sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến những người đã tham gia chương trình bảo hiểm y tế liên bang (Medicare và Medicaid). Giống như những người có bảo hiểm tư nhân, người dùng Medicare cũng không được xét nghiệm miễn phí 8 lần mỗi tháng như trước đây.
Tuy nhiên, chương trình sẽ tiếp tục chi trả cho xét nghiệm tại bệnh viện nếu được bác sĩ chỉ định. Hình thức này được miễn phí cho đến tháng 9/2024, sau đó chi phí có thể thay đổi tùy theo từng bang. Medicare là bảo hiểm y tế liên bang dành cho người từ 65 tuổi trở lên và người khuyết tật
Những người không đủ khả năng chi trả cho các xét nghiệm tại nhà (khoảng 25 USD mỗi hộp kit cho hai lần dùng) có thể đến phòng khám sức khỏe, trung tâm y tế cộng đồng, sở y tế để hưởng dịch vụ miễn phí.
Một học sinh tại Trường tiểu học Harkness ở Sacramento, Mỹ được phát kit xét nghiệm Covid-19, tháng 2/2022. Ảnh: AP
Người dân chi trả một phần chi phí vaccine và thuốc
Việc chấm dứt tình trạng khẩn cấp quốc gia không làm ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận vaccine và phương pháp điều trị. Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS), FDA sẽ tiếp tục phê duyệt khẩn cấp bất kỳ loại vaccine và thuốc mới có thể chống biến chủng trong tương lai.
Tuy nhiên, đến cuối năm nay, Quốc hội sẽ không tiếp tục tài trợ cho việc dự trữ vaccine và thuốc. Điều này có nghĩa các kho dự trữ dự kiến cạn kiệt vào mùa hè và mùa thu năm sau, Ashish Jha, điều phối viên Phản ứng Covid-19 tại Nhà Trắng, cho biết.
Khi hết nguồn cung, các nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe sẽ phải trực tiếp mua bán với công ty sản xuất. Trước đó, chính phủ đã mua vaccine với chi phí chiết khấu khoảng 21 USD mỗi liều. Cả hai hãng lớn là Pfizer và Moderna dự kiến định giá mỗi liều vaccine thương mại là từ 110 đến 130 USD (tăng gấp 4 lần).
Mức giá này sẽ ảnh hưởng đến người dân thế nào? Các chuyên gia cho biết nó phụ thuộc vào loại bảo hiểm.
Medicaid - chương trình hỗ trợ chi phí chăm sóc sức khỏe cho người thu nhập thấp - sẽ tiếp tục chi trả phí vaccine đến hết ngày 30/9/2024. Chương trình Vaccine Trẻ em của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cũng cung cấp vaccine cho các trẻ không có bảo hiểm.
Về mặt điều trị, thuốc kháng virus do chính phủ mua hiện vẫn miễn phí, bởi kho dự trữ vẫn còn. Sau đó, các nhà thuốc sẽ phải mua trực tiếp từ công ty. Medicaid tiếp tục chi trả phí điều trị cho bệnh nhân đến tháng 9/2024.
Paxlovid, thuốc kháng virus phổ biến nhất hiện nay, giúp hạn chế triệu chứng Covid-19 và giảm nguy cơ mắc bệnh kéo dài, ban đầu được chính phủ mua với giá 530 USD mỗi liều. Pfizer chưa tiết lộ mức giá dự kiến trong tương lai.
Ngoài ra, trong đại dịch, các bệnh viện nhận được nhiều khoản tài trợ từ liên bang để điều trị cho bệnh nhân Covid. Tuy nhiên, việc mất nguồn tiền này sau ngày 11/5 sẽ khiến các cơ sở y tế phải bù đắp từ tiền thuế, bảo hiểm hoặc túi tiền trực tiếp của người dân khi họ không may nhiễm nCoV phải nhập viện.
Như vậy, việc Mỹ chấm dứt tình trạng khẩn cấp vì Covid sẽ khiến túi tiền của người dân bị ảnh hưởng, thay vì được miễn phí toàn bộ như trước. Sau tháng 9/2024, các khoản tài trợ từ Medicaid như thế nào vẫn chưa được chính quyền công bố.
Báo cáo dữ liệu
Ngay từ đầu đại dịch, HHS nhận báo cáo định kỳ từ các phòng xét nghiệm Covid-19. Điều này rất quan trọng trong việc tìm hiểu quy mô đại dịch. Các bang cũng chia sẻ dữ liệu tiêm chủng với CDC.
Sau khi kết thúc tình trạng khẩn cấp, các báo cáo sẽ ngừng lại. Báo cáo tương tự về kết quả xét nghiệm dương tính của bệnh viện và các dữ liệu khác, chẳng hạn số bệnh nhân Covid-19 nhập viện, sẽ tiếp tục đến cuối tháng 4/2024, song đổi tần suất từ hàng ngày thành hàng tuần.
Các bang cũng không còn phải nộp dữ liệu vaccine. Điều này khiến chính phủ liên bang gặp khó khăn hơn khi đánh giá bức tranh toàn cảnh về tình hình tiêm chủng. CDC hy vọng ký được thỏa thuận sử dụng dữ liệu tự nguyện của các bang để khuyến khích chia sẻ thông tin cho đến cuối năm nay.
Thục Linh (Theo Washington Post, Science News)