Trả lời:
Gạo lứt thường xuất hiện trong các thực đơn giảm cân, detox, eat clean, nên dễ bị hiểu nhầm là thực phẩm dành cho người ăn kiêng. Ngoài ra, gạo lứt khô cứng hơn gạo tẻ, cần ăn chậm, nhai kỹ, cảm giác không ngon và dễ ăn như gạo trắng khiến mọi người cho rằng chỉ những người ăn kiêng mới phải ăn thứ "khó nhằn" đó. Tuy nhiên, gạo lứt không phải là thực phẩm dành riêng cho người ăn kiêng mà đây là một loại ngũ cốc nguyên hạt tốt cho cả người khỏe mạnh, người lớn tuổi, người muốn duy trì sức khỏe lâu dài, phòng ngừa bệnh tật.
Gạo lứt giữ nguyên lớp cám và mầm gạo, giàu vitamin nhóm B, magie, sắt, kẽm, selen và chất xơ, giúp ổn định đường huyết, giảm cholesterol, bảo vệ tim mạch. Thực phẩm này còn tạo cảm giác no lâu hơn, giảm ăn vặt, giúp duy trì cân nặng ổn định, hỗ trợ phòng ngừa bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường type 2 và rối loạn mỡ máu.
Thực tế, ngũ cốc nguyên hạt - nền tảng của nhiều chế độ ăn lành mạnh nổi tiếng trên thế giới như Địa Trung Hải (Mediterranean Diet), DASH (chế độ ăn ngăn ngừa tăng huyết áp) hay Healthy Plate (Mô hình đĩa ăn lành mạnh - Đại học Harvard). Ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ, cải thiện hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
Tuy nhiên, những người không phù hợp hoặc cần thận trọng khi ăn gạo lứt, gồm:
- Người tiêu hoá yếu, viêm loét dạ dày – đại tràng, người bị tiêu chảy hoặc hội chứng ruột kích thích khi ăn gạo lứt dễ bị đầy hơi, khó tiêu hoặc cơ thể làm nặng thêm triệu chứng.
- Trẻ nhỏ, người cao tuổi do nhai kém, hấp thu kém.
- Người gầy, suy dinh dưỡng bởi gạo lứt no nhanh, ít năng lượng.
- Người bệnh suy thận mạn, do gạo lứt nhiều kali, phospho có thể làm tăng gánh nặng cho thận.
Nhìn chung, so với cơm trắng hay bún, mỳ, phở, gạo lứt có thể kém hấp dẫn hơn nhưng nó lại rất giàu dinh dưỡng và có lợi ích lâu dài cho sức khỏe tim mạch, đường huyết. Vì vậy, bạn có thể coi gạo lứt như một lựa chọn lành mạnh trong bữa ăn hằng ngày - không phải để ăn kiêng, mà để sống khỏe hơn.
Bác sĩ Nguyễn Thu Yên
Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang