"Ngồi sai tư thế trong thời gian dài, hệ cơ và cột sống phải chịu tải trọng quá mức, dẫn đến nhiều bệnh lý về cột sống như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống và nhiều vấn đề khác", TS.BS Phan Đình Mừng, Phó giám đốc Bệnh viện Quân y 175, Giám đốc Viện Chấn thương Chỉnh hình, nói bên lề chương trình tập huấn Tiến bộ trong phẫu thuật cột sống ít xâm lấn và phục hồi chức năng, ngày 1/11.
Nhân viên y tế Bệnh viện Quân y 175 trong phòng phẫu thuật. Ảnh: Quỳnh Trần
Khi ngồi lâu, trọng lượng cơ thể dồn dọc theo trục cột sống. Nếu tư thế ngồi không đúng, lực phân bố không đều khiến vùng xương cùng, cột sống và nhóm cơ nâng đỡ bị quá tải, dễ mỏi và đau. Tình trạng này kéo dài khiến cơ yếu dần, không còn giữ được sự cân bằng và phối hợp, làm tăng áp lực lên đĩa đệm. Khi đó, vòng sợi của đĩa đệm có thể rách, khiến nhân nhầy thoát ra ngoài, chèn ép rễ thần kinh - gây đau lưng, tê lan xuống dọc theo rễ thần kinh chi phối.
"Nếu không được điều chỉnh hoặc điều trị kịp thời, các tổn thương này có thể dẫn đến biến dạng cột sống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và sinh hoạt hằng ngày", bác sĩ phân tích.
Tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng do tuổi thọ trung bình của người Việt cao hơn, nhưng lối sống lại ít vận động. Đáng chú ý, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, nhiều người ở độ tuổi 30-40 đã phải điều trị các vấn đề về cột sống. Những nhóm có nguy cơ cao gồm thợ may, nhân viên văn phòng, lái xe đường dài, người lớn tuổi bị loãng xương, người tập luyện thể thao sai cách hoặc khởi động không kỹ.
Theo bác sĩ Mừng, để giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, phẫu thuật cột sống ít xâm lấn (MISS) đang trở thành xu hướng điều trị hiện đại. Kỹ thuật này giúp giảm tổn thương cơ và mô mềm, ít đau sau mổ, rút ngắn thời gian nằm viện, và đẩy nhanh quá trình phục hồi. Người bệnh có thể ngồi dậy, đi lại sớm, hạn chế biến chứng so với mổ mở truyền thống. Bệnh viện Quân y 175 đang tích cực đào tạo và chuyển giao kỹ thuật này cho các bác sĩ tại nhiều cơ sở y tế trong khu vực, nhằm nâng cao chất lượng điều trị và đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Học viên thực hành trên mô hình xương nhân tạo (Sawbone) - công cụ chuẩn trong đào tạo phẫu thuật chỉnh hình, giúp làm quen thao tác trước khi thực hành trên bệnh nhân thực tế. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Để bảo vệ cột sống khỏe mạnh, chuyên gia khuyến cáo ngồi đúng tư thế, giữ lưng thẳng, hai bàn chân đặt chạm sàn, mắt nhìn ngang với màn hình. Thay đổi tư thế sau mỗi 30-45 phút. Thường xuyên vận động, tập các bài tăng cường cơ lưng - cơ bụng. Tránh cúi gập người đột ngột hoặc mang vác nặng. Khi chơi thể thao, khởi động kỹ và tránh vận động quá sức. Duy trì chế độ ăn giàu dinh dưỡng, uống đủ nước, hạn chế chất kích thích và giữ cân nặng hợp lý.
Lê Phương