Những ngày gần đây, mạng xã hội lại một lần nữa "dậy sóng" khi hàng loạt KOL (người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội) bị xử lý vì quảng cáo sai sự thật, hoặc tham gia quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Từ những cái tên từng được yêu mến như Ngân 98, Hoàng Hường, Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Quang Linh Vlog đến Hằng Du Mục... tất cả đều ít nhiều vướng vào lùm xùm liên quan đến việc sử dụng hình ảnh, danh tiếng để tiếp thị sản phẩm thiếu kiểm chứng.
Sự việc không chỉ khiến công chúng thất vọng mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Trách nhiệm của người nổi tiếng nằm ở đâu khi biến sức ảnh hưởng của mình thành công cụ thương mại hóa vô tội vạ?
Trong thời đại mạng xã hội bùng nổ, niềm tin của công chúng chính là tài sản lớn nhất của KOL. Một lời giới thiệu, một đoạn video ngắn, hay chỉ vài dòng status có thể khiến doanh số một sản phẩm tăng vọt. Tuy nhiên, chính vì sức mạnh ấy mà không ít người nổi tiếng đã lạm dụng nó để kiếm tiền nhanh chóng, bất chấp hậu quả.
Không ít KOL nhận quảng cáo sản phẩm làm đẹp, thực phẩm chức năng, thuốc giảm cân, hoặc dịch vụ đầu tư tài chính mà không kiểm chứng chất lượng hay độ an toàn. Họ chỉ nhìn thấy khoản thù lao hấp dẫn, trong khi người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, lại tin tưởng tuyệt đối vào hình ảnh "thần tượng" của mình. Khi sự thật bị phơi bày, không chỉ thương hiệu sụp đổ, mà hình ảnh cá nhân của họ cũng bị kéo sụp theo.
Câu chuyện của Ngân 98 gần đây là ví dụ điển hình. Việc cô bị bắt liên quan đến hoạt động quảng cáo sai quy định cho thấy một thực tế đáng lo: sự coi nhẹ pháp luật và trách nhiệm xã hội trong giới KOL. Trước đó, ngay cả những gương mặt có danh tiếng "sạch" như Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên hay YouTuber Quang Linh Vlog cũng bị nhắc tên trong các vụ việc gây tranh cãi vì lựa chọn hợp tác với sản phẩm, thương hiệu chưa minh bạch, khiến công chúng đặt dấu hỏi về sự cẩn trọng và đạo đức nghề nghiệp của họ.
Một khi người hâm mộ cảm thấy bị lừa dối, niềm tin đó khó có thể lấy lại. Thời gian qua, nhiều người tiêu dùng đã lên tiếng cho biết họ bị mất tiền, gặp hậu quả sức khỏe vì tin vào lời giới thiệu của các KOL. Đằng sau những bài đăng tưởng chừng "vô hại" là những hậu quả thật: người bệnh tin vào "thần dược", người nghèo đổ tiền vào "cơ hội đầu tư", người trẻ tiêu xài vào những sản phẩm không cần thiết chỉ vì "thần tượng cũng dùng".
>> 'Mẹ và vợ tôi say đắm Hoàng Hường'
Hậu quả của những hành vi quảng cáo sai sự thật không chỉ dừng lại ở thiệt hại vật chất. Nó còn làm xói mòn nền tảng đạo đức trong xã hội, khiến khái niệm "người ảnh hưởng" dần trở nên méo mó. Một người có thể thu hút hàng triệu lượt theo dõi, nhưng điều đó không đồng nghĩa họ được phép thao túng niềm tin của công chúng để kiếm lợi.
Dĩ nhiên, trách nhiệm không chỉ thuộc về cá nhân KOL. Đằng sau họ là cả một hệ sinh thái truyền thông, từ các nhãn hàng, công ty quảng cáo, đến cả người theo dõi. Nhiều nhãn hàng sẵn sàng chi tiền để "mua" hình ảnh KOL mà không kiểm tra kỹ sản phẩm; nhiều công ty truyền thông coi "độ lan tỏa" quan trọng hơn "độ trung thực"; và không ít khán giả cũng dễ dàng tin tưởng chỉ vì họ yêu thích gương mặt ấy trên mạng.
Đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận nghiêm túc hơn về khái niệm trách nhiệm truyền thông cá nhân. Khi một KOL có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người, mỗi lời nói của họ phải được xem như một thông điệp công cộng – không thể nói tùy tiện. Cơ quan chức năng cũng cần có khung pháp lý chặt chẽ hơn trong việc quản lý quảng cáo trên mạng xã hội, đặc biệt là với các sản phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe, tài chính và tâm lý người dùng.
Một KOL chân chính không chỉ là người có nhiều lượt theo dõi, mà là người truyền cảm hứng tích cực, trung thực và có trách nhiệm. Khi họ giới thiệu một sản phẩm, công chúng tin không phải vì thương hiệu trả tiền, mà vì họ tin vào chính con người đó. Và khi họ sai, họ dám xin lỗi, dám chịu trách nhiệm, đó mới là giá trị thật.
Sau hàng loạt vụ việc vừa qua, tôi tin rằng đây là "bước thanh lọc cần thiết" cho thị trường KOL. Danh tiếng không thể là "giấy phép" để nói sai, làm bậy, hay lừa dối khán giả. Người có ảnh hưởng phải hiểu rằng sức mạnh của mình luôn đi kèm với nghĩa vụ. Mất tiền có thể kiếm lại, nhưng mất niềm tin thì không có cách nào mua được.
Sự sụp đổ của một KOL không chỉ là bài học cho riêng họ, mà còn là lời cảnh tỉnh cho cả xã hội về cách chúng ta tôn vinh và trao quyền cho người nổi tiếng. Khi công chúng tỉnh táo hơn, khi pháp luật nghiêm minh hơn, và khi những người có ảnh hưởng học được cách nói thật, đó mới là lúc mạng xã hội trở lại với giá trị ban đầu: nơi con người kết nối bằng sự chân thành, chứ không phải bằng những cú "bán niềm tin" đắt giá.
- Ảo tưởng quyền lực của người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật
- Nếu không có người tự đi kiểm định kẹo rau củ Kera
- Nhiều nghệ sĩ đua quảng cáo xăm chân mày 'phong thủy đổi vận'
- Lỗ hổng quản lý bác sĩ quảng cáo sữa giả
- Thanh tra hàng giả nhưng gọi điện báo trước
- 'Thần dược' từ nhụy hoa nghệ tây đến tinh dầu thông đỏ