Vaccine tên gọi SpFN (Spike Ferritin Nanoparticle). Kết quả nghiên cứu trên linh trưởng và thử nghiệm giai đoạn đầu ở người khá hứa hẹn, theo thông báo từ Viện Nghiên cứu Quân đội Walter Reed ngày 23/12. Vaccine cũng bảo vệ người dùng khỏi các mầm bệnh từ virus corona khác bên cạnh Covid-19, mang lại hy vọng chống dịch trong tương lai.
SpFN được điều chế dựa trên công nghệ "hạt nano protein tự lắp ráp". Khác với những loại vaccine hiện có, sử dụng mRNA để kích hoạt hệ thống miễn dịch, SpFN hoạt động thông qua một phân tử hình cầu, có 24 mặt giống quả bóng đá.
Mỗi mặt mang một phần của protein gai virus, có thể kích hoạt cơ thể tạo chuỗi phản ứng miễn dịch. Hình dạng hạt nano cho phép các nhà khoa học gắn gai của các chủng virus corona trên các mặt khác nhau, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi nhiều biến chủng cùng lúc.
Kết quả ban đầu trong thử nghiệm tiền lâm sàng cho thấy vaccine hoạt động tốt chống biến chủng nCoV và các virus corona khác. SpFN bảo vệ linh trưởng khỏi triệu chứng Covid-19. Hai liều vaccine cách nhau 28 ngày sinh miễn dịch mạnh mẽ chống Alpha, Beta, Gamma và Delta. SpFN cũng hiệu quả ngăn ngừa virus SARS. Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn đầu ở người dự kiến công bố trong tháng này.
Một lọ vaccine SpFN đang trong quá trình thử nghiệm tại Mỹ. Ảnh: US Army
"Sự xuất hiện nhanh chóng của nhiều loại virus corona trong suốt hai thập kỷ và sự gia tăng của Covid-19, trong đó có Omicron, nhấn mạnh tầm quan trọng của vaccine thế hệ tiếp theo, bảo vệ người dùng khỏi nhiều chủng virus", tiến sĩ Kayvon Modjarrad, giám đốc Cơ quan Các bệnh Truyền nhiễm Mới nổi, đồng sáng chế của vaccine, chỉ huy Quân đội Mỹ, cho biết.
Về lâu dài, thách thức lớn nhất để phát triển một loại vaccine phổ quát là kinh tế, không phải khoa học. Các công ty lớn như Moderna và Pfizer dự kiến thu về hàng chục tỷ đô la trong năm nay. Nếu biến chủng như Delta và Omicron tiếp tục xuất hiện, họ có chiến lược điều chỉnh vaccine và tiếp tục kiếm tiền từ liều tăng cường. Điều này khiến họ ít có động lực đầu tư vào vaccine phổ quát, vốn tốn thời gian hơn.
Giới chức y tế thành công kiềm chế SARS, song Covid-19 là kẻ thù khó khăn hơn nhiều. Kể từ khi khởi phát vào cuối năm 2019, virus đột biến nhiều lần, tạo thêm thách thức trong việc dập dịch.
Thục Linh (Theo SCMP)