Tin ung thư vú giai đoạn 3C đến với chị Ánh chưa đầy một tháng sau phiên tòa ly hôn. Khi ấy là năm 2023, chị được quyền nuôi hai con 7 và hai tuổi, chưa kịp lấy lại bình tĩnh để sắp xếp cuộc sống sau đổ vỡ hôn nhân thì đối mặt với "bản án tử".

ThS.BS.CKI Huỳnh Bá Tấn, khoa Ngoại Vú - Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết tiên lượng sống sau 5 năm của người bệnh ung thư vú giai đoạn ba là khoảng 40-86% tùy thuộc tính chất sinh học của u, tuổi người bệnh. Kết quả này cũng tùy thuộc bệnh nhân có nỗ lực điều trị, có động lực chiến đấu với bệnh tật để sống, có sự đồng hành của gia đình hay không.

Chị Ánh gần như tuyệt vọng. "Trước mắt tôi khi ấy là khoảng không vô định: không chồng, không chỗ dựa, bệnh hiểm nghèo lại phải nuôi dạy hai con thơ", chị Ánh nhớ lại. Chưa kể, áp lực kinh tế cũng là yếu tố khiến chị từ chối điều trị, nghĩ cái chết như một cách giải thoát.

Chị kể nhiều đêm nhìn các con nằm ngủ bên cạnh, chạnh lòng "không còn mẹ thì các con sẽ sống ra sao" nên chuẩn bị tâm thế sau khi ra đi gửi con cho em gái ruột chăm sóc. Người thân biết chuyện, động viên chị cố gắng điều trị để "sống vì con" và gom góp tiền hỗ trợ. Chị có động lực hơn để bước vào cuộc chiến.

Chị được phẫu thuật cắt tuyến vú với kế hoạch chi tiết, cẩn thận, kết quả giải phẫu bệnh ghi nhận ung thư vú di căn đến 12 hạch nách, hạch thượng đòn. Tế bào ung thư lan đến thành ngực. Chuỗi ngày kế tiếp là hóa trị, xạ trị tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại và ngăn nguy cơ tái phát.

Cứ sau mỗi đợt truyền hóa chất mẹ chán ăn, con gái 7 tuổi học cách nấu cháo thịt bằm rau củ cho mẹ mà chị vẫn nói là "ngon nhất trần đời".

Song song với điều trị, chị Ánh vẫn đi làm tại cửa hàng tiện lợi để có thu nhập duy trì cuộc sống. Lịch tái khám, hóa, xạ trị trùng lịch làm việc, may mắn các đồng nghiệp sẵn sàng thay đổi ca thuận lợi nhất cho chị. Có gia đình, đồng nghiệp, bạn bè sẻ chia, chị Ánh được tiếp thêm sức mạnh tinh thần, vật chất, không gục ngã khi cùng lúc xảy ra nhiều biến cố.

Sau gần hai năm kiên trì chiến đấu, chị Ánh thở phào khi bác sĩ thông báo "bệnh đã thoái lui, sức khỏe ổn định".

Còn chị Hằng, 38 tuổi, mẹ đơn thân nuôi con ba tuổi, ung thư đại tràng giai đoạn ba. Ban đầu, chị nản lòng không muốn điều trị vì lo ngại mổ. Song mỗi ngày về nhà nhìn con chạy lon ton vui vẻ đón mẹ, chị quyết định phẫu thuật cắt một phần đại tràng và nạo hạch di căn, sau đó hóa trị để ngăn ngừa tái phát. Tiền thuốc, tiền sữa, tiền học, tiền sinh hoạt gia đình cộng dồn thành gánh nặng. Vừa điều trị vừa bán hàng online, thu nhập ít ỏi chỉ đủ chi tiêu cơ bản nên chị ngưng chữa bệnh, bỏ cuộc giữa chừng.

Bác sĩ Tấn thuyết phục rằng chị Hằng đang đáp ứng tốt với hóa trị, tiên lượng sống sau 5 năm khoảng 90%, nếu ngưng điều trị sẽ bỏ lỡ cơ hội tốt. Nghĩ đến cảnh con chưa lớn đã mất mẹ, chị vay mượn tiền để điều trị tiếp. Hiện, kết quả kiểm tra cho thấy chị Hằng đã kiểm soát được ung thư song phải duy trì tái khám định kỳ để theo dõi, phát hiện bất thường.

Một người khi nhận chẩn đoán ung thư thường sẽ trải qua cú sốc tâm lý và đối mặt gánh nặng kinh tế lẫn tinh thần. Tâm lý buông xuôi cho rằng ung thư là "án tử" cùng với chi phí điều trị và duy trì kinh tế gia đình là vấn đề lớn khiến người bệnh dễ từ chối điều trị hoặc bỏ cuộc giữa chừng. Các phương pháp điều trị như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, thuốc nội tiết... bên cạnh tác dụng tiêu diệt tế bào ác tính, cũng gây nhiều tác dụng phụ, mệt mỏi về tinh thần, thể chất.

So với những bệnh nhân khác, mẹ đơn thân mắc ung thư đối mặt nhiều áp lực hơn. Họ suy kiệt thể chất, khủng hoảng tinh thần, bế tắc kinh tế gấp nhiều lần. Đồng thời, họ vừa nuôi con vừa điều trị bệnh, trong khi cần người thân bên cạnh động viên để có thể tập trung chữa bệnh. Tâm lý bị dồn nén, căng thẳng kéo dài khiến người bệnh dễ nản lòng buông xuôi. Hormone căng thẳng tăng cao như cortisol, gây suy giảm hệ miễn dịch, làm chậm quá trình hồi phục. Nếu không có con cái đồng hành, gia đình hỗ trợ tâm lý, nhiều người bệnh có thể bỏ cuộc, mất động lực chiến đấu.

Ung thư vú là nguyên nhân tử vong do ung thư hàng đầu ở phụ nữ Việt Nam, với hơn 24.000 ca mắc ở cả hai giới, theo Globocan 2022. Tuy nhiên, đây cũng là bệnh ung thư có khả năng điều trị khỏi cao và tỷ lệ sống sau 5 năm cao nhất.

Quá trình điều trị có thể kéo dài từ ba tháng đến hàng chục năm, trải qua nhiều giai đoạn, cần sự kiên trì, bền bỉ của người bệnh. Với sự phát triển của y học, nhiều phác đồ đã rút ngắn thời gian nằm viện, tối ưu chi phí nhưng vẫn đạt hiệu quả cao. Đồng thời, quá trình điều trị cũng có sự hỗ trợ của bảo hiểm y tế, giúp giảm phần nào gánh nặng chi phí, theo bác sĩ Tấn.

Bác sĩ khuyên người bệnh nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè về mặt tài chính, chăm sóc con, đưa đón con đi học... Sự động viên của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp cũng tiếp thêm sức mạnh cho họ. Khi người bệnh không còn đơn độc về kinh tế, tinh thần, cơ hội chiến thắng bệnh sẽ lớn hơn.

Hiện, cuộc sống của chị Ánh và hai con ổn định hơn trước. Mỗi ngày, chị đưa các con đến trường rồi đi làm, chiều về xuống bếp nấu những món con yêu thích. Tóc chị mọc lại sau những đợt hóa trị, khuôn mặt tươi tắn hơn. "Nếu tôi bỏ điều trị, ba mẹ con đã không có những bữa cơm quây quần ấm cúng như thế này", chị Ánh nói, thêm rằng ngôi nhà lúc nào cũng rộn vang tiếng cười, nói của các con thơ.

Còn chị Hằng dự định mở cửa tiệm nhỏ để vừa ổn định kinh tế vừa có thời gian linh động chăm sóc con và bản thân. Chị cố gắng tập thể dục thường xuyên, ăn uống nhiều rau, thịt nạc, cá... Buổi tối, chị đọc truyện, chơi cùng con, bù đắp quãng thời gian điều trị đau đớn cũng là trân trọng từng khoảnh khắc bên gia đình.

Nguyễn Trăm

*Tên người bệnh đã được thay đổi