Trả lời:

Virus hợp bào hô hấp RSV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm tiểu phế quản và viêm phổi nặng ở trẻ nhỏ. RSV lây lan mạnh qua đường hô hấp, cao gấp 4 lần so với virus cúm. Tại miền Bắc, mùa dịch được tính từ tháng 10 năm trước tới tháng 5 của năm tiếp theo, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra quanh năm khi thời tiết thay đổi.

Trường hợp người mẹ từng nhiễm RSV, cơ thể sẽ hình thành kháng thể RSV và truyền một phần cho trẻ qua sữa mẹ. Tuy nhiên, lượng kháng thể này rất thấp nên khả năng bảo vệ không đáng kể, trẻ vẫn có nguy cơ nhiễm RSV, mức độ thường nhẹ hơn so với những trẻ không có kháng thể từ mẹ.

Nếu thai phụ đã tiêm vaccine phòng RSV đúng thời điểm khuyến cáo trong thai kỳ (từ 24-36 tuần) và trước sinh ít nhất 14 ngày, cơ thể lúc này đã tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại RSV và truyền sang thai nhi qua nhau thai. Lượng kháng thể này duy trì hiệu lực bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm RSV nặng ít nhất 6 tháng đầu đời.

Vì vậy trẻ sơ sinh có mẹ được tiêm vaccine RSV đúng thời điểm khuyến cáo thường không cần tiêm thêm kháng thể đơn dòng sau sinh. Trường hợp mẹ chưa kịp tiêm vaccine, sinh sớm trước hai tuần sau tiêm, hoặc mẹ đã tiêm vaccine nhưng bé sinh non, mắc bệnh tim bẩm sinh, loạn sản phế quản phổi... bác sĩ có thể chỉ định tiêm kháng thể đơn dòng ngừa RSV sau sinh.

Khác với vaccine, kháng thể đơn dòng phòng RSV cung cấp kháng thể đặc hiệu, bảo vệ cơ thể trước sự xâm nhập của virus RSV ngay sau khi tiêm. Hiện có hai loại kháng thể đơn dòng phòng RSV đã được cấp phép và sử dụng tại Việt Nam. Mỗi loại có nhiều điểm khác nhau về nhóm sử dụng, thời điểm tiêm, thời gian bảo vệ, lịch tiêm...

Theo khuyến cáo, phụ huynh nên tiêm kháng thể đơn dòng RSV cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi sinh ra trong hoặc ngay trước mùa RSV nếu khi mang thai mẹ chưa tiêm vaccine; trẻ sinh non trước 35 tuần tuổi, đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi trong giai đoạn virus hoạt động mạnh; trẻ dưới 24 tháng tuổi có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch trước mùa dịch kế tiếp.

Để được tư vấn phương án phù hợp, bạn nên đưa trẻ đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ và bé, thời điểm tiêm và nguy cơ phơi nhiễm RSV để chỉ định tiêm chủng an toàn, hiệu quả.

Bác sĩ CKI Nguyễn Văn Toản
Phó trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội