Người phụ nữ cho biết từ Lâm Đồng xuống TP HCM để chuẩn bị chăm cháu khi con dâu hết thời gian nghỉ thai sản. Tuy nhiên, bà bất ngờ khi con dâu yêu cầu bà tiêm phòng cúm và phế cầu mới được tiếp xúc gần với trẻ. Cho rằng mình khỏe mạnh, không cần tiêm, bà Hoa đã quyết định quay về quê ngay trong đêm.

Trái ngược với bà Hoa, bà Út, 54 tuổi, Đồng Tháp, chủ động tiêm vaccine cúm khi lên TP HCM chăm con gái sắp sinh. Con gái bà cũng đã tiêm phòng RSV ở tuần thai thứ 33 để bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bệnh hô hấp.

ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết sự việc phản ánh những khác biệt trong quan điểm chăm sóc trẻ giữa các thế hệ. Với nhiều người lớn tuổi, việc nuôi dạy con cháu thường dựa vào kinh nghiệm truyền thống, thói quen sinh hoạt và quan niệm "trẻ con cần được tiếp xúc để quen hơi người thân". Trong khi đó, thế hệ trẻ, đặc biệt là các bậc cha mẹ sống ở đô thị, thường tiếp cận thông tin y tế hiện đại, cập nhật khuyến cáo từ chuyên gia và ưu tiên phòng bệnh bằng vaccine.

Khác biệt này càng trở nên rõ nét trong bối cảnh dịch bệnh hô hấp gia tăng, ảnh hưởng tới nhóm trẻ nhỏ chưa đủ điều kiện tiêm chủng. Nhiều phụ huynh lựa chọn tiêm vaccine cho người chăm sóc trẻ như ông bà, người giúp việc... để giảm nguy cơ lây nhiễm từ người lớn sang trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, không phải ai cũng sẵn sàng tiếp nhận cách làm này, dẫn đến mâu thuẫn trong gia đình.

Theo bác sĩ Phượng, việc thống nhất quan điểm chăm sóc trẻ giữa các thế hệ cần dựa trên thông tin khoa học, sự tôn trọng lẫn nhau và ưu tiên sức khỏe của trẻ. Trong môi trường sống hiện đại, nơi dịch bệnh có thể lây lan nhanh, việc chủ động phòng ngừa bằng vaccine là một phần quan trọng trong chăm sóc trẻ toàn diện.

Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh, dễ lây bệnh từ người thân. Thời tiết giao mùa, mưa nhiều thuận lợi cho virus, vi khuẩn phát triển. Việc tiêm vaccine cho người chăm sóc trẻ là cách hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine cúm và phế cầu dành cho người lớn và trẻ em. Đối với cúm mùa, Việt Nam hiện có nhiều loại vaccine phòng các chủng cúm A và cúm B, bao gồm loại của Pháp, Hà Lan, Hàn Quốc và Việt Nam. Vaccine cúm chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn. Trẻ dưới 9 tuổi chưa chủng ngừa tiêm hai mũi, cách nhau một tháng, người từ 9 tuổi trở lên tiêm một mũi. Vaccine cúm cần tiêm nhắc hằng năm để duy trì hiệu quả.

Với phế cầu, có 5 loại vaccine phòng bệnh, bao gồm: phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20 và phế cầu 23. Tùy vào độ tuổi và lịch sử tiêm chủng, bác sĩ sẽ chỉ định lịch tiêm phù hợp. Với virus hợp bào hô hấp RSV gây viêm phổi, viêm tiểu phế quản hàng đầu ở trẻ nhỏ, Việt Nam đang có vaccine và kháng thể đơn dòng phòng bệnh. Trong đó, vaccine RSV mới được triển khai cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 và người trên 60 tuổi. Còn kháng thể đơn dòng tiêm cho trẻ từ 1 ngày tuổi đến 24 tháng tuổi.

Ngoài tiêm chủng, người chăm sóc trẻ nên duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và chủ động phòng bệnh để bảo vệ sức khỏe bản thân và trẻ nhỏ.

Tuấn Kiệt