Trả lời:

Phân người mang theo nhiều loại mầm bệnh truyền nhiễm, các loại virus, vi khuẩn như tả, E.coli, viêm gan A, rotavirus, thương hàn... Chúng có thể bám vào toilet, sàn, tường, bồn rửa và các bề mặt trong nhà vệ sinh công cộng, từ đó lây bệnh cho người sử dụng.

Trong đó, virus viêm gan A có thể sống hàng tháng trong môi trường ô nhiễm, lây lan qua đường tiêu hóa hoặc khi tiếp xúc trực tiếp với nước tiểu, phân của người bệnh. Người mắc viêm gan A thường thấy mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, sốt nhẹ, số ít trường hợp dẫn đến suy gan cấp tính, viêm gan tối cấp dẫn đến tử vong.

Tương tự, rotavirus gây tiêu chảy có thể sống vài ngày trên các bề mặt rắn và đến 21 ngày trong phân, vẫn có khả năng gây bệnh khi sống trong phân một tuần. Rotavirus gây tiêu chảy cấp dẫn đến mất nước, viêm dạ dày ruột cấp, nếu không bù nước kịp thời có thể dẫn đến suy kiệt và tử vong, đặc biệt ở nhóm trẻ em và người suy dinh dưỡng.

Mầm bệnh tả và thương hàn cũng tồn tại ở những khu vực vệ sinh công cộng không được dọn rửa thường xuyên. Lý do, vi khuẩn Salmonella typhi gây thương hàn có thể sống được 2-3 tuần trong môi trường nước và 2-3 tháng trong phân, còn vi khuẩn tả Vibrio cholerae có thể tồn tại được vài ngày trong môi trường nước.

Người mắc thương hàn sẽ sốt cao kéo dài, đau đầu, táo bón hoặc tiêu chảy và ho khan, nặng hơn có thể bị rối loạn tri giác, tử vong. Tả có thể dẫn đến các biến chứng như sốc mất nước, trụy tim mạch, suy thận, tử vong khi không được điều trị kịp thời.

Hiện viêm gan A, tiêu chảy do rotavirus, tả và thương hàn đã có vaccine phòng bệnh. Trong đó, vaccine viêm gan A và viêm gan A-B, có thể tiêm cho trẻ từ 1 tuổi và người lớn chưa có miễn dịch. Vaccine tả, thương hàn dạng uống hoặc tiêm, dùng cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn. Vaccine rotavirus dạng uống dùng cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến 8 tháng tuổi.

Bên cạnh đó, virus cúm, HPV từ các nốt mụn sùi mào gà cũng có thể bám vào bồn cầu, tay nắm cửa và các vật dụng nên có khả năng lây bệnh cho người dùng. Vaccine HPV sẽ giúp phòng các chủng virus phổ biến gây bệnh với loại Gardasil 9 tiêm cho người từ 9-45 tuổi. Vaccine cúm được chỉ định cho người từ 6 tháng và người lớn, tiêm nhắc mỗi năm một mũi.

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng, bạn cần chú ý rửa tay cẩn thận bằng xà phòng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh, tránh tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt như bồn cầu, tay nắm cửa bằng tay trần.

Bác sĩ Nguyễn Như Điền
Quản lý Y khoa Miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC