Trả lời:

Người đang mắc zona thần kinh vẫn có thể tiêm chủng vaccine. Lý do là vaccine giúp ngăn ngừa đến 90% nguy cơ mắc và biến chứng của bệnh, tiếp tục ngăn bệnh tái phát sau khi đã mắc.

Bệnh zona thần kinh do virus varicella zoster virus (VZV) gây nên, cũng là virus gây bệnh thủy đậu. Những người nhiễm virus thủy đậu lúc nhỏ, khi hết bệnh, virus này vẫn "ngủ lại" suốt đời trong các tế bào, hạch thần kinh dưới dạng bất hoạt. Sau một thời gian, khi gặp điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch suy yếu, tinh thần chấn động, cơ thể suy nhược, mắc bệnh mãn tính... virus varicella zoster sẽ có cơ hội tái phát thành zona.

Khi mắc bệnh, các sợi thần kinh bị tổn thương không thể gửi tin nhắn từ da đến não, tín hiệu thần kinh nhiễu loạn và phóng đại, tạo ra cơn đau dù vết thương trên da đã khỏi. Triệu chứng của bệnh rất điển hình như: cảm giác đau buốt, rát bỏng, châm chích tại một vùng da giới hạn, không đối xứng. Khoảng 1-3 ngày sau sẽ xuất hiện mụn nước và cảm giác đau buốt vẫn có thể diễn tiến và kéo dài sau khi điều trị khỏi sang thương mụn nước từ vài tháng đến vài năm.

Ngoài gây đau đớn, zona thần kinh có thể gây ra các biến chứng khác gây tốn kém chi phí điều trị và ảnh hưởng sức khỏe như: tổn thương dây thần kinh ở mặt; viêm kết mạc hoặc viêm loét giác mạc thậm chí mù lòa nếu vị trí zona ở hốc mắt; đau tai trong, cảm giác trên mặt tê liệt, vị giác giảm, mắt mờ, mỏi; ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, tổn thương phủ tạng như: não bộ, gan, phổi...

Hiện, vẫn chưa tìm ra thuốc đặc hiệu chữa đau sau zona. Bác sĩ có thể kê thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau có tác dụng mạnh để làm nhẹ triệu chứng.

Theo thống kê, hàng năm thế giới có 1,2 triệu ca zona thần kinh nhiễm mới, trong đó 20% trường hợp bị zona thần kinh ở mắt. Theo các nghiên cứu, khoảng 15% người mắc thủy đậu sẽ bị zona thần kinh (hay còn gọi giời leo - Herpes zoster) sau này.

Do đó, ngoài tác dụng phòng bệnh, vaccine cũng giúp hạn chế các biến chứng của zona. Mọi người còn có thể tiêm chủng vaccine thủy đậu để ngừa bệnh sau này.

Hiện nay, Hệ thống tiêm chủng VNVC đang có 3 loại vaccine phòng thủy đậu, hiệu quả lên đến 89-98%, gồm: Varilrix (Bỉ) tiêm chủng cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, vaccine Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc) chỉ định tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn. Cả 3 loại vaccine được chứng minh an toàn, hiệu quả phòng bệnh cao cho trẻ em và người lớn.

BS Lê Thị Trúc Phương
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC