Hồi tháng 8, Hoàng quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn với một người đồng giới. Khi thấy vùng kín bị sưng không đau, tiết dịch và ngứa, em dùng nước muối sinh lý, dung dịch vệ sinh rửa. Sau gần 3 tháng, các nốt sùi xuất hiện dày đặc ở thân và đầu dương vật, đi vệ sinh bị rát, đau buốt.
Lo sợ bố mẹ biết chuyện đã quan hệ tình dục, Hoàng lên mạng tìm kiếm sự giúp đỡ của chuyên viên hỗ trợ cộng đồng. Nhận kết quả xét nghiệm dương tính với sùi mào gà, Hoàng khóc, sợ bị bố mẹ mắng, bạn bè biết chuyện sẽ xa lánh. Do bệnh đã ở giai đoạn nặng, bác sĩ chỉ định điều trị bằng cách đốt các nốt sùi, sử dụng thuốc, có thể để lại sẹo và nguy cơ tái phát cao.
Nốt sùi mào gà ở tay người bệnh. Ảnh: Vecteezy
Còn Hoàng Quyên, 16 tuổi, sử dụng bao cao su khi quan hệ với bạn trai song vẫn nhiễm sùi mào gà. Kể từ tháng 5 đến nay, Quyên đốt nốt sùi 5 lần, sử dụng thuốc uống kèm thuốc bôi hằng ngày. Dù vậy, nốt sùi tái phát nhiều lần gây đau đớn, khó chịu. Mới đây, Quyên được mẹ đưa đến VNVC tiêm vaccine HPV, mong muốn có thể ngừa tái phát.
Sùi mào gà là bệnh lây truyền qua đường tình dục, triệu chứng phổ biến gồm tiểu buốt, chảy dịch vùng niệu đạo ở nam, ra khí hư hôi ở nữ hoặc tổn thương một số vùng da và niêm mạc ở bộ phận sinh dục. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do chủng HPV 6, 11. Chủng HPV 16, 18, 31, 33 và 35 đôi khi có mặt trong mụn cóc hậu môn sinh dục nhưng ít phổ biến hơn.
Theo bác sĩ Tống Thị Ngọc Cầm, Phó giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC, trẻ vị thành niên thường lây nhiễm HPV do quan hệ tình dục sớm, chưa trang bị đủ kiến thức về giới tính. Phần lớn trẻ chưa được tiêm vaccine HPV.
Số nhiễm HPV ở trẻ vị thành niên có xu hướng gia tăng. Theo thống kê của Bệnh viện Da liễu TP HCM, năm 2021 bệnh viện có 1.000 lượt khám, tăng lên 1.500 lượt vào năm 2022, năm 2023 tăng lên 2.500 ca. Người dưới 18 tuổi có tỷ lệ tăng đến 59%.
Tại Hội nghị Da liễu toàn quốc năm 2023, Bệnh viện Da liễu Trung ương thống kê mỗi năm điều trị 4.000-5.000 ca bệnh tình dục. Trong đó, gần 30% bệnh nhân tuổi 15-24, gồm: học sinh tuổi 12-18 chiếm 4,2% và nhóm sinh viên 18-22 tuổi chiếm 22,6%.
Theo bác sĩ Cầm, sùi mào gà đến nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Mục đích của trị liệu là phá hủy các sẩn, khối u, sùi tại chỗ, tăng cường miễn dịch để thải loại virus ra khỏi cơ thể. Một số phương pháp điều trị có thể để lại sẹo, thay đổi màu da ở vùng điều trị.
Một trẻ vị thành niên đang tiêm vaccine HPV tại VNVC. Ảnh: Nhật Linh
Bác sĩ khuyến cáo, nhằm phòng bệnh tình dục và sùi mào gà, gia đình và nhà trường cần phổ biến kiến thức về giới tính cũng như kiến thức về tình dục cho trẻ. Cha mẹ cũng cần quan tâm, quan sát con để có thể phát hiện ra các biểu hiện bất thường của con, nhằm đưa trẻ đi khám, điều trị bệnh kịp thời.
Virus HPV qua tiếp xúc da kề da trong khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn và miệng. Tình trạng lây nhiễm cũng có thể xảy ra nếu HPV tiếp xúc với màng nhầy ở miệng, môi, hậu môn, các bộ phận của cơ quan sinh dục hoặc vết nứt trên da, vết rách âm đạo. Đường lây khác của virus này là từ mẹ sang con, sử dụng chung đồ cá nhân với người nhiễm HPV.
Dù sử dụng bao cao su, virus HPV có thể lây nhiễm vào các bộ phận của cơ thể mà bao cao su không bao phủ. Cách phòng virus hiệu quả là tiêm vaccine. Vaccine hiệu quả tốt nhất ở nhóm 9-14 tuổi.
Hiện Việt Nam đã có vaccine hai loại vaccine HPV. Gardasil phòng được 4 type virus gồm 6, 11, 16, 18, chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ trong độ tuổi 9-26. Vaccine Gardasil 9 phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định tiêm cho cả nam và nữ trong độ tuổi 9-45, hiệu quả bảo vệ đến trên 90%. Trẻ từ 9-14 tuổi chỉ cần tiêm 2 mũi cách nhau 6 tháng và cần tiêm 3 mũi nếu từ 15-45 tuổi.
Ngoài ra, gia đình cần hỗ trợ trẻ trong quá trình khám, chữa bệnh, tránh kỳ thị, gây áp lực tâm lý cho trẻ. Lý do, nhóm thanh thiếu niên có tâm lý chưa vững vàng, dễ bị mặc cảm nên thường giấu bệnh, dẫn tới phát hiện và điều trị muộn, có thể trở thành nguồn lây cho người khác.
Diệu Thuần
*Tên nhân vật được thay đổi.