Bệnh viêm gan do siêu virus viêm gan gây ra. Siêu virus này có thể tồn tại rất lâu trong máu và các dịch sinh học. Virus viêm gan có các loại: HAV, HBV, HCV, HDV, HEV; trong đó HAV, HDV lây qua đường ăn uống, còn lại là lây qua đường máu. Ở Việt Nam tỷ lệ người mắc bệnh viêm gan B rất cao.

Viêm gan B có thể chỉ làm bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi trong vài tuần, nhưng cũng có thể gây ra các trường hợp bệnh lý nghiêm trọng hơn. Vaccine viêm gan B ra đời giúp con người phòng ngừa loại bệnh này hiệu quả, song tác dụng không kéo dài cả đời.

Nhiễm trùng viêm gan siêu vi B cấp tính là dạng bệnh chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Các triệu chứng chính có thể kể đến  như sốt, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, ói mửa, vàng da, nước tiểu chuyển nâu, phân có màu đất sét, đau cơ, khớp và dạ dày.

Trong khi đó, nhiễm trùng viêm gan siêu vi B mãn tính lại thuộc dạng bệnh lý kéo dài khi virus tồn tại trong cơ thể người bệnh. Phần lớn các bệnh nhân mãn tính không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên dạng bệnh này vẫn rất nguy hiểm và có thể dẫn tới tổn thương gan, ung thư gang hay thậm chí tử vong. Mặt khác, bệnh nhân mãn tính có thể truyền virus cho người khác dù bề ngoài không thể hiện triệu chứng gì.

Virus viêm gan B có thể lây lan khi máu, tinh dịch và dịch tiết từ cơ thể người bệnh truyền qua cá thể mới. Một số trường hợp lây nhiễm có thể kể đến như: truyền từ mẹ sang con; dùng chung các vật dụng như dao cạo râu, bàn chải đánh răng với người bệnh; tiếp xúc với máu của người bệnh; quan hệ tình dục với người bệnh; dùng chung các dụng cụ tiêm chích...

Phần lớn những người tiếp nhận vaccine viêm gan siêu vi B sẽ được miễn dịch cả đời với tỷ lệ phòng bệnh lên đến 95%, tuy nhiên cần tiêm nhắc lại sau 5-10 năm vì hiệu quả của vaccine có thể suy giảm theo thời gian.

Vaccine viêm gan siêu vi B thường được chia làm hai, ba hoặc bốn lần tùy độ tuổi. Trẻ sơ sinh nên được tiêm phòng ngay sau sinh và thường sẽ hoàn tất quá trình khi 6 tháng tuổi. Trong một số trường hợp, quá trình này có thể kéo dài hơn. Trẻ em và trẻ vị thành niên, nếu chưa tiếp nhận vaccine viêm gan siêu vi B, cũng nên tiến hành quá trình tiêm phòng.

Vaccine ngừa viêm gan siêu vi B cũng được khuyến khích sử dụng cho những trường hợp sau đây: người có bạn tình bị nhiễm virus hoặc có quan hệ tình dục với nhiều người; người mong muốn được điều trị bệnh viêm gan siêu vi B; người dùng chung các dụng cụ tiêm chích; ở chung nhà với người bị nhiễm bệnh; các nhân viên y tế và nhân viên xã hội phải tiếp xúc với nguồn bệnh; nạn nhân của các vụ cưỡng hiếp; người đi du lịch tới các vùng có nguy cơ nhiễm bệnh cao; người có bệnh gan mãn tính, bệnh về thận, nhiễm HIV, nhiễm viêm gan C hoặc béo phì và người mong muốn được bảo vệ khỏi viêm gan siêu vi B...

Vaccine này có thể tiếp nhận tại bất kỳ thời điểm nào từ lúc sơ sinh đến khi trưởng thành. Người chuẩn bị nhận vaccine viêm gan siêu vi B nên cung cấp thông tin cho bác sĩ hoặc chuyên viên biết nếu từng gặp phải phản ứng phụ từ những mũi tiêm trước đó. Bất kỳ dạng phản ứng sau tiêm hay sốc phản vệ nào cũng nên báo cáo kỹ càng trước khi nhận liều đầu tiên. Chuyên viên hoặc bác sĩ sẽ là người quyết định bạn có nên tiêm hay không.

Vaccine có thể sử dụng với những trường hợp người chuẩn bị tiếp nhận đang mắc các bệnh nhẹ như cúm mùa. Bệnh nhân nặng hơn nên chờ tới khi hồi phục hoàn toàn rồi mới tiến hành. Nếu có bất kỳ phản ứng nào sau tiêm, nên báo lại với trung tâm hoặc bác sĩ ngay để có biện pháp tức thì.

Thy An (tổng hợp)