Theo ThS.BS Lê Đăng Khoa, Trưởng đơn vị Nam học Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM, vô tinh là tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch khi xuất tinh, bao gồm vô tinh không bế tắc (NOA) và vô tinh bế tắc (OA).

Vô tinh không bế tắc gồm các trường hợp vô sinh do nguyên nhân trước tinh hoàn như bất thường về nội tiết ảnh hưởng đến sự sinh tinh; hoặc nguyên nhân tại tinh hoàn do những bệnh lý, chấn thương, viêm nhiễm gây ảnh hưởng đến sự sinh tinh của tinh hoàn. Vô tinh bế tắc gồm các trường hợp vô sinh do nguyên nhân sau tinh hoàn liên quan đến sự tắc nghẽn bẩm sinh hoặc mắc phải của hệ thống ống dẫn tinh, hoặc ống phóng tinh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một bệnh nhân được xác định là vô tinh khi có ít nhất hai lần thực hiện tinh dịch đồ không tìm thấy tinh trùng trong cặn sau ly tâm ở tốc độ 3.000 g trong 15 phút. Hai lần đánh giá tinh dịch đồ này cần thực hiện cách nhau ít nhất 6 tuần. Theo định nghĩa trên, tỷ lệ vô tinh chiếm khoảng 1% trong dân số và hiện có khoảng 10-15% nam giới hiếm muộn do vô tinh.

Bằng cách thực hiện kỹ thuật ICSI và chọc hút tinh trùng, 70% nam giới không có tinh trùng vẫn có khả năng làm cha và có con của chính mình. Các kỹ thuật chọc hút tinh trùng bao gồm: hút tinh trùng từ mào tinh qua da; hút tinh trùng từ mào tinh bằng vi phẫu thuật mở; chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn bằng kim qua da hoặc chọc hút tinh hoàn bằng kim nhỏ; trích tinh trùng từ tinh hoàn; vi phẫu thuật trích tinh trùng từ tinh hoàn (Micro-TESE).

Mục đích chính của các kỹ thuật lấy tinh trùng bằng phẫu thuật là đạt được tinh trùng có chất lượng tốt nhất, thu nhận được tinh trùng đủ dùng và trữ đông, giảm thiểu thương tổn cơ quan sinh sản và không ảnh hưởng tới những lần thu nhận sau. Tinh trùng sau khi được ly trích sẽ được lọc rửa và thực hiện kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI). Tinh trùng được thu nhận có thể sử dụng ngay hoặc trữ lạnh cho sau này.

Hút tinh trùng từ mào tinh qua da (PESA)

Phương pháp này chỉ định cho bệnh nhân vô tinh bế tắc. PESA có thể được chọc hút ở nhiều điểm khác nhau của mào tinh cho tới khi có đủ tinh trùng cần dùng. Việc lựa chọn điểm chọc hút tùy thuộc nhiều vào tinh trạng mào tinh của bệnh nhân, tiền sử bệnh và kinh nghiệm, tay nghề của kỹ thuật viên. Nếu PESA thất bại (khoảng 10 lần mỗi bên) thì có thể chuyển sang TESE trong cùng thời điểm làm thủ thuật.

Hút tinh trùng từ mào tinh bằng vi phẫu thuật mở (MESA)

Hút tinh trùng từ mào tinh bằng vi phẫu thuật mở được chỉ định trong trường hợp vô tinh bế tắc. MESA có thể thực hiện ở nhiều điểm khác nhau trên mào tinh hoặc tinh hoàn bên đối diện cho tới khi thu được đủ tinh trùng. Nếu thất bại có thể chuyển sang TESA hoặc TESE. Phương pháp này đòi hỏi kính vi phẫu và chuyên viên về vi phẫu.

Chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn (TESA)

Đây là kỹ thuật ít xâm lấn nhưng số lượng tinh trùng thu được khá hạn chế, và đôi khi phải lặp đi lặp lại nhiều lần mới thu đủ tinh trùng mong muốn. Theo ThS.BS Lê Đăng Khoa, kỹ thuật TESA hầu như không còn được sử dụng tại các trung tâm Hỗ trợ sinh sản trên thế giới do hiệu suất thu hồi kém so với các phương pháp còn lại.

Trích tinh trùng từ tinh hoàn (TESE)

Phương pháp này được thực hiện khi PESA/MESA/TESA thất bại trong vô tinh bế tắc, hoặc các trường hợp vô tinh không tắc nghẽn.

Vi phẫu thuật trích tinh trùng từ tinh hoàn (Micro-TESE)

ThS.BS Lê Đăng Khoa cho biết, kỹ thuật này được chỉ định cho những trường hợp vô tinh không bế tắc. Với sự giúp sức của kính hiển vi hiện đại, kỹ thuật micro-TESE có thể "đào sâu" đến tận cùng ngõ ngách tinh hoàn để tìm những tinh trùng khỏe mạnh, cho phép bác sĩ tìm chính xác được vài điểm có khả năng sinh tinh trong khối tinh hoàn bị hư, tăng khả năng tìm thấy tinh trùng lên đến 80%.

Các mẫu mô tiềm năng sẽ được cắt ra, đưa vào đĩa petri chứa môi trường dinh dưỡng chuyên dụng, đảm bảo giữ tinh trùng tồn tại ở trạng thái lý tưởng nhất và chuyển đến IVF lab để xử lý xé mô tinh hoàn và lọc rửa tinh trùng dưới kính hiển vi đảo ngược với độ phóng đại hơn 200 lần.

Tại lab siêu sạch chuẩn ISO 5 với hệ thống nuôi cấy phôi cao cấp, những tinh trùng khỏe, trưởng thành sẽ được bơm vào bào tương noãn (ICSI) thụ tinh trong ống nghiệm. Phôi sau khi thụ tinh được các chuyên viên nuôi cấy, theo dõi sự phát triển với hệ thống máy nuôi phôi hiện đại hàng đầu thế giới, gắn camera quan sát liên tục và ứng dụng AI. Phôi phát triển bình thường sẽ được chuyển vào buồng tử cung để làm tổ và trở thành thai nhi. Các mẫu tinh trùng chưa dùng đến được dự trữ và bảo quản lạnh trong thiết bị chuyên dụng có nhiệt độ, môi trường tiêu chuẩn cho đến khi bệnh nhân có nhu cầu sử dụng trong những lần tới.

Theo bác sĩ Khoa, kỹ thuật thu nhận tinh trùng không ảnh hưởng đến kết quả ICSI. Tỷ lệ thành công sau ICSI với tinh trùng từ tinh hoàn không có khác biệt giữa mẫu tinh trùng tươi và tinh trùng trữ.

ThS.BS Lê Đăng Khoa cũng cho biết, IVFTA HCM là Trung tâm Hỗ trợ sinh sản hiếm hoi tại Việt Nam có thể tiến hành đồng thời vi phẫu micro-TESE tại phòng mổ để lấy mẫu, di chuyển mẫu lên labo để tìm tinh trùng và chọc hút noãn ở phòng thủ thuật sát phòng thí nghiệm, sau đó tiến hành kỹ thuật ICSI (bơm tinh trùng vào bào tương noãn tạo phôi).

Với tỷ lệ thành công lên đến 80%, đơn vị Nam học tại Tâm Anh có thể thực hiện các ca vi phẫu micro-TESE cho nam giới không có tinh trùng, tinh trùng bất động; giúp không ít bệnh nhân vô sinh nhiều nơi từ chối điều trị, khuyên xin tinh trùng... có thể sinh con của chính mình.

Tuệ Diễm