Anh Ái cho biết đã mắc viêm gan B 10 năm, sức khỏe vẫn bình thường. Cha anh mắc bệnh lâu hơn, gần đây có biểu hiện da và mắt vàng vọt, ăn uống kém nên đi khám. Bác sĩ cho biết ông bị xơ gan, men gan cao trên nền viêm gan B mạn tính. Lúc này, anh Ái mới biết bệnh viêm gan B cần được thăm khám và điều trị suốt đời.
Trường hợp hiểu nhầm bệnh viêm gan B di truyền không hiếm gặp. Mới đây, trong chương trình Cuộc hẹn cuối tuần, ca sĩ Vũ Cát Tường cho biết bản thân bị bệnh viêm gan B, di truyền từ cha. Ông qua đời sau lễ thành đôi của cô không lâu, vì ung thư gan. Nhận thấy mức độ nghiêm trọng của căn bệnh mà mình mắc phải, nữ ca sĩ uống thuốc đều đặn mỗi ngày và tầm soát ung thư mỗi ba tháng.
Viêm gan B mạn tính không phải là bệnh di truyền, có nguy cơ tiến triển thành ung thư. Ảnh minh họa: Vecteezy
Bác sĩ Bùi Thanh Phong, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết viêm gan B là bệnh truyền nhiễm, do virus gây ra, không phải là bệnh do di truyền. Việc hiểu lầm viêm gan B là bệnh di truyền có thể khiến người dân chủ quan, không điều trị kịp thời và áp dụng các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm đúng cách. Từ đó, mầm bệnh có thể dễ dàng lây lan hơn.
Virus viêm gan B có trong máu, tinh dịch hoặc các chất dịch khác trong cơ thể người bị bệnh. Virus này có thể sống 30 phút ở nhiệt độ 100 độ C, sống tới 20 năm ở nhiệt độ -20 độ C và có thể tồn tại đến một tuần bên ngoài cơ thể người.
Virus lây lan qua 3 con đường chính gồm: từ mẹ sang con trong lúc chuyển dạ sinh nở; quan hệ tình dục không an toàn như không dùng bao cao su, quan hệ bạn tình nhiễm virus; lây qua đường máu khi tiếp xúc với máu người bệnh qua vết thương hở. Người sống cùng nhà có nguy cơ lây bệnh khi vô tình tiếp xúc với máu, chất dịch cơ thể và sử dụng các vật dụng chung có thể dính máu như lược, kềm cắt móng tay, bàn chải đánh răng, dao cạo râu...
Bệnh viêm gan B thường diễn tiến âm thầm. Giai đoạn đầu nhiễm virus, cơ thể không biểu hiện triệu chứng, chỉ phát hiện khi kiểm tra sức khỏe. Các triệu chứng như vàng mắt, vàng da, nước tiểu đậm màu, mệt mỏi, buồn nôn, đau bụng vùng gan, chán ăn... có thể chỉ xuất hiện khi bệnh ở giai đoạn nặng.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế ước tính có khoảng 10 triệu người nhiễm virus viêm gan B (chiếm khoảng 10% dân số cả nước), đa số phát hiện muộn hoặc không biết mình mắc bệnh. Bên cạnh đó, Việt Nam đứng hàng thứ 5 trong số 10 quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao nhất trên toàn cầu, với tác nhân gây bệnh hàng đầu là viêm gan B.
Người tiêm phòng bệnh vaccine viêm gan B tại Trung tâm tiêm chủng VNVC. Ảnh: Mộc Miên
Trước số lượng ca nhiễm lớn và diễn tiến của bệnh, bác sĩ Phong lưu ý người dân chú ý phòng ngừa và tầm soát, điều trị viêm gan B. Bệnh cần theo dõi, thăm khám định kỳ, điều trị bằng thuốc kháng virus, theo chỉ định của bác sĩ.
Viêm gan B có thể phòng ngừa nhờ vaccine. Việt Nam có nhiều loại vaccine phòng bệnh dành cho trẻ em và người lớn bao gồm: 6 trong 1, 5 trong 1, Heberbiovac HB (Cu Ba), Gene Hbvax (Việt Nam) và vaccine Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A và viêm gan B trong một mũi tiêm.
Trẻ em cần tiêm một mũi vaccine trong vòng 24 giờ sau khi sinh, sau đó tiếp tục theo lịch tiêm ngừa vaccine có thành phần viêm gan B như 5 trong 1 hoặc 6 trong 1.
Người lớn cần chủng ngừa ba mũi trong vòng 6 tháng, xét nghiệm viêm gan B trước khi tiêm. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy kháng thể ở dưới mức bảo vệ hoặc không có kháng thể, người dân cần tiêm nhắc lại vaccine phòng viêm gan B. Trường hợp đã mắc viêm gan B, tiêm chủng không còn hiệu quả.
Hoàng Dương