Dì ruột của Lan năm nay 36 tuổi, không kết hôn, đến khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh - Quận 8 (IVF Tâm Anh Quận 8) để thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) mong có con. Tuy nhiên dì không tìm được người hiến tặng mẫu tinh trùng.
Theo quy định, người hiến tinh trùng cần từ 20 tuổi trở lên, có sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh sản tốt, không mắc bệnh di truyền, tâm thần và lây nhiễm (nhất là HIV). Người hiến tặng tinh trùng có thể là nam giới trong gia đình. Mẫu đạt chuẩn sẽ được chuyển vào ngân hàng tinh trùng của bệnh viện, hoán đổi một mẫu khác, giúp người phụ nữ nhận lại mẫu khác đã mã hóa bảo mật danh tính.
Gia đình không có anh em trai, Lan bàn với chồng, 20 tuổi, hiến tặng tinh trùng để giúp dì có cơ hội sinh con làm chỗ dựa bầu bạn khi về già. Ban đầu, chồng Lan không đồng ý, lo ngại về sau mẫu tinh trùng có thể được sử dụng cho người khác để sinh con. Đứa trẻ sinh ra mang huyết thống của anh nhưng không rõ cuộc sống ra sao, kèm nguy cơ kết hôn cận huyết với con của vợ chồng.
ThS.BS Trần Ngọc Hà Giang, khoa Hỗ trợ sinh sản, tư vấn cho vợ chồng Lan rằng xác suất những đứa trẻ gặp gỡ và kết hôn cận huyết là rất thấp. Để ngăn chặn nguy cơ này, vợ chồng Lan thống nhất sau khi có con và bé đủ tuổi trưởng thành sẽ thẳng thắn trao đổi về việc bố từng hiến tinh trùng, có thể chủ động kiểm tra huyết thống khi con kết hôn. Cuối cùng, chồng Lan đồng ý đến bệnh viện thăm khám, hiến tinh trùng để hoán đổi mẫu cho người dì.
Bác sĩ Hà Giang tư vấn quy trình hiến tặng tinh trùng cho nam giới. Ảnh minh họa: Quỳnh Châu
Quy trình khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh lý của bản thân người hiến và gia đình, xét nghiệm toàn diện công thức máu, tinh dịch đồ, xét nghiệm nhiễm viêm gan B, C, HIV... diễn ra nghiêm ngặt. Chồng Lan hoàn toàn khỏe mạnh về thể chất và tâm sinh lý, mẫu tinh trùng đủ điều kiện được thu nhận, chuyển vào ngân hàng tinh trùng của bệnh viện. Vợ chồng Lan cùng người dì được bác sĩ tư vấn tâm lý kỹ lưỡng, xác định rõ quyền và trách nhiệm liên quan đến trẻ sinh ra.
Người dì nhận được mẫu tinh trùng vô danh hoán đổi, đầu tháng 7 dùng thuốc kích thích buồng trứng. Bác sĩ chọc hút thu được 9 noãn (trứng) trưởng thành, thụ tinh trong ống nghiệm với tinh trùng hiến tặng, nuôi cấy được 5 phôi ngày 5 chất lượng tốt. Bác sĩ đang chuẩn bị niêm mạc tử cung bệnh nhân để tạo điều kiện thuận lợi chuyển phôi và bắt đầu mang thai.
Theo Nghị định 207 của Chính phủ, từ ngày 1/10, phụ nữ độc thân được tiếp cận các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm trữ đông noãn, xin tinh trùng để thụ tinh trong ống nghiệm khi có nguyện vọng. Trước đây, những kỹ thuật này cần có chỉ định của bác sĩ. Quy định mới giúp phụ nữ độc thân chủ động làm mẹ, không ràng buộc lý do y tế.
Thực tế phụ nữ làm mẹ đơn thân thông qua IVF đối mặt nhiều khó khăn và lo lắng, nhất là khó tìm được người hoán đổi mẫu tinh trùng. Có những trường hợp tìm được người hiến tặng tinh trùng nhưng mẫu không đạt chuẩn, phải hủy rồi tìm người khác dẫn đến tốn kém thời gian và chi phí.
Bác sĩ Giang cho biết phụ nữ có nguyện vọng làm mẹ đơn thân được bác sĩ phối hợp chuyên viên tâm lý tư vấn kỹ về nguy cơ cận huyết, những khó khăn về kinh tế, tâm lý, tương lai của trẻ... khi một mình làm mẹ. Quy trình hỗ trợ sinh sản cho phụ nữ đơn thân thực hiện nghiêm ngặt, tuân thủ quy định pháp luật, đặc biệt là khâu tuyển mẫu tinh trùng và hoán đổi tinh trùng.
Hoài Thương
*Tên người bệnh đã được thay đổi