Bé Đỗ Hùng Dũng, tên thân mật là Tôm, chào đời tháng 9/2021, là "quả bóng vàng" của chị Vũ Thị Hương (ở Hải Dương) và chồng sau lần chuyển phôi đầu tiên tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh. Phát hiện vô sinh từ khi đôi mươi nhưng đến 42 tuổi, chị Hương mới được làm mẹ. Hơn 20 năm ngược xuôi Bắc Nam chạy chữa vô sinh, 7 lần kích trứng, 2 bệnh viện khuyên đi xin noãn, quá nhiều thăng trầm đã khiến chị già trước tuổi.

Chị Hương kết hôn với anh Đỗ Văn Đạt từ năm 1999. Bốn năm sau ngày cưới, vợ chồng khăn gói ra Hà Nội bắt đầu hành trình điều trị hiếm muộn. Chị được chẩn đoán tắc một bên vòi trứng, chồng tinh trùng yếu, bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) 3 lần không đậu. Đi lễ cầu con, cắt thuốc bắc, đi phòng khám tư, bác sĩ chỉ định chị đi nong cổ tử cung 2 lần, IUI thêm 2 lần nữa nhưng chị vẫn không đậu thai.

Dành dụm được chút tiền, năm 2008, chị tiếp tục mổ nội soi thăm dò tìm nguyên nhân vô sinh nhưng không phát hiện bất thường. Bác sĩ tiếp tục chỉ định IUI nhưng không tin tưởng nên chị từ chối. Hai năm sau, vợ chồng chị thuê nhà trọ ở Hà Nội để làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), tạo được một phôi và tiếp tục thất bại sau khi chuyển phôi tươi. Mang theo cả gia tài nhưng trở về tay không, chị bị ví là "cây khô không lộc", "cá rô đực".

Năm 2015, anh chị gom tiền Nam tiến "tìm con". Không có tiền, sức khỏe yếu không đi được xe đò, may mắn được người quen cho mượn chiếc xe máy cũ, hai vợ chồng từ Đồng Nai tìm đến phòng khám nổi tiếng ở TP HCM nơi có vị chuyên gia đầu ngành về hiếm muộn. Chị lại được chỉ định kích trứng làm IVF luôn. Tuy nhiên, sau nhiều ngày chờ đợi, bác sĩ chỉ thông báo trứng chậm phát triển và khuyên chị nên xin noãn.

"Vét hết số tiền còn lại chỉ đủ mua vé về quê, chúng tôi nằm trên tàu như 2 cái giẻ rách, mắt sưng húp vì khóc. Về tới nhà, tôi nằm thu lu trong phòng không dám ló ra ngoài, sợ có người hỏi thăm chuyện con cái", chị Hương nhớ lại.

Hết hy vọng, chị quyết định xin con về nuôi. Đứa bé quấn bố nhưng khát khao đứa con do chính mình sinh ra khiến anh không tha thiết.

Năm 2020, vợ chồng chị Hương một lần nữa đi Hà Nội, đến bệnh viện lớn chuyên điều trị hiếm muộn tìm vị bác sĩ nổi tiếng. Anh được phát hiện mang gen thalassemia (bệnh tan máu bẩm sinh), còn dự trữ buồng trứng của chị Hương khi ấy đã giảm chỉ còn 0,6. Khả năng thành công là rất thấp khi làm thụ tinh trong ống nghiệm nên vị bác sĩ lại khuyên chị nên xin trứng.

Cuối cùng, anh chị đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh Hà Nội. Theo PGS.TS.BS Lê Hoàng, Giám đốc Trung tâm, ở độ tuổi 35 trở lên, dự trữ buồng trứng của người phụ nữ suy giảm cả về số lượng và chất lượng. Với phụ nữ 41 tuổi như chị Hương, tỷ lệ mang thai thành công từ việc sử dụng chính tế bào trứng của chính mình rất khó khăn, chỉ khoảng 15%.

Hiện tại, chưa có phương pháp điều trị để cải thiện dự trữ buồng trứng. Tuy nhiên, phác đồ kích thích kích thích buồng trứng nhẹ đang được IVFTA triển khai có nhiều điểm phù hợp như thân thiện với người bệnh, ít tác động xấu đến cơ thể người phụ nữ vốn có nhiều nguy cơ sức khỏe khi dự trữ buồng trứng thấp.

Tại IVF Tâm Anh, chị Hương được bác sĩ Lê Hoàng cùng đội ngũ bác sĩ phối hợp thăm khám, chỉ định các xét nghiệm cần thiết để hỗ trợ đánh giá tình trạng, và đưa ra phác đồ kích trứng cá thể hóa phù hợp.

Bên cạnh đó, các phương pháp bổ trợ như theo dõi liên tục sự phát triển của phôi kết hợp với đánh giá bằng trí tuệ nhân tạo Timelapse+EEVA, bơm huyết tương giàu tiểu cầu tự thân (PRP)... cũng là những cánh tay đắc lực trong những trường hợp khó như gia đình chị Hương. Không may, khi gần đến ngày chuyển phôi, chị lại bị hủy 2 chu kỳ liên tiếp vì tình trạng bệnh lý phụ khoa, trào ngược dạ dày, ho không ngớt, kèm thoái hóa đốt sống lưng.

Chị được chuyển 2 phôi ngày 3, rồi nằm bẹp. Ngày 8-9 sau chuyển phôi, chị bủn rủn chân tay khi thử liên tiếp 2 que thử thai nhưng "không có gì". Ngày 12 sau chuyển phôi ra ít dịch nâu, chị buồn nghĩ "lại trượt" nhưng vẫn đi xét nghiệm beta theo đúng lời dặn của bác sĩ. Kết quả beta 576ul, chị mừng run hết chân tay. 14 ngày sau chuyển phôi, chỉ số beta tăng gấp đôi, kết quả siêu âm thấy một túi thai đã có noãn hoàng, chị kể anh "đi khoe khắp làng trên xóm dưới".

Cuối cùng, ở tuổi U50, anh Đạt chị Hương mới được tận hưởng niềm hạnh phúc có con do chính mình sinh ra. Thai kỳ thử thách với nguy cơ down cao, chân bị phù vì đường huyết tăng..., chị được theo dõi đến tuần thai 38 thì sinh bằng phương pháp đẻ mổ. Bé trai chào đời cân nặng 3,2 kg.

Giải thích về hành trình 20 năm, ThS.BS Giang Huỳnh Như - Giám đốc TT Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho rằng với các bệnh nhân hiếm muộn một phần do phác đồ điều trị ban đầu chưa phù hợp.

"Trong điều trị vô sinh, có hai yếu tố quyết định sự thành bại. Thứ nhất là phát hiện và điều trị vô sinh hiếm muộn càng sớm để tận dụng "thời gian vàng", tỷ lệ thành công cao, giảm chi phí, hạn chế nguy cơ bệnh nặng và không để lại di chứng. Thứ hai là lựa chọn đơn vị hỗ trợ sinh sản uy tín, có thể xử lý những ca khó, tiên lượng thấp trong điều trị", bác sĩ Như cho hay.

Tại IVFTA, có tới gần 70% bệnh nhân hiếm muộn trên 35 tuổi, dự trữ buồng trứng suy giảm cả số lượng và chất lượng. 30% trong số đó được chẩn đoán thất bại làm tổ nhiều lần, nghĩa là chuyển phôi từ 3 lần trở lên nhưng chưa thành công.

Tuy nhiên, tỷ lệ có thai ở nhóm bệnh nhân trên 35 tuổi tại IVFTA được công bố lên tới 62%. Phác đồ cá thể hóa cùng trang thiết bị phù hợp và đội ngũ chuyên gia khiến việc điều trị vô sinh không còn vô vọng, ngay cả với những bệnh nhân vô sinh lâu năm, thất bại chuyển phôi nhiều lần, có chỉ định xin trứng, xin tinh trùng...

Chị Hương giờ đây nuối tiếc vì không lựa chọn nơi điều trị hợp lý ngay từ đầu chỉ vì nghĩ chi phí khá cao. "21 năm là hành trình ba chìm bảy nổi, là cả thanh xuân, tiền bạc, sức khỏe. Nhưng với tôi và nhiều vợ chồng hiếm muộn, hạnh phúc chỉ thực sự viên mãn khi tổ ấm có con", chị nói.

Hiện, chị Hương là một trong những "người truyền lửa" cho nhiều phụ nữ đồng cảnh ngộ trên các cộng đồng hiếm muộn.

Tuệ Diễm