Tại dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực xây dựng, Bộ Xây dựng đề xuất bổ sung nhiều quy định về quản lý và sử dụng nhà ở xã hội.
Theo đó, người mua, thuê mua nhà ở xã hội không sử dụng để ở mà cho thuê lại có thể bị phạt 80-120 triệu đồng. Đây là điểm mới so với quy định hiện hành.
Mức phạt tương tự áp dụng với trường hợp họ tự ý bán, cho thuê lại nhà ở xã hội hoặc chuyển nhượng trái phép. Khoản phạt này tăng so với quy định hiện hành tại Nghị định 16/2022 (40-120 triệu đồng).
Với nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, người thuê cho thuê lại hoặc chuyển nhượng hợp đồng trái quy định cũng bị phạt tương tự. Ngoài tiền phạt, họ còn phải hoàn trả toàn bộ khoản thu không đúng quy định và chấm dứt hợp đồng thuê hoặc thuê mua.
Cuộc sống ở khu nhà ở xã hội tại TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Cũng theo dự thảo, người cho thuê nhà lưu trú công nhân áp sai giá, không lập hợp đồng hoặc cho người không đủ điều kiện thuê sẽ bị phạt 60-80 triệu đồng. Theo Bộ Xây dựng, đây là hành vi vi phạm phổ biến tại nhiều khu công nghiệp, nhất là trong bối cảnh thị trường thuê trọ công nhân biến động mạnh, dễ bị lợi dụng để trục lợi.
Với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, dự thảo Nghị định đưa ra mức phạt 200-260 triệu đồng nếu họ bán cho người không trong diện ưu tiên (lao động thu nhập thấp, công nhân).
Trường hợp chủ đầu tư xây vượt 20% diện tích dành cho công trình kinh doanh, dịch vụ thương mại hoặc không bố trí đủ quỹ đất xây nhà ở xã hội theo quy định, họ có thể bị phạt 260-280 triệu đồng. Chủ đầu tư cũng buộc khắc phục hậu quả bằng cách bố trí lại quỹ đất hoặc nộp khoản tiền tương ứng.
Theo các chuyên gia bất động sản, việc tăng chế tài xử phạt vi phạm trong lĩnh vực xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân là cần thiết nhằm ngăn tình trạng trục lợi chính sách, bảo đảm quỹ nhà ở này hướng tới đúng người có nhu cầu thực. Việc này cũng nhằm hạn chế tình trạng mua đi bán lại nhà xã hội hoặc đầu cơ để hưởng chênh lệch giá.
Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng và hoàn thiện 1 triệu căn nhà ở xã hội vào năm 2030. Theo số liệu của Bộ Xây dựng, 9 tháng đầu năm nay, cả nước đầu tư xây dựng trên 132.600 căn nhà xã hội và khởi công 73 dự án với hơn 57.800 căn. Dự kiến, hết năm nay, khoảng 89.000 căn sẽ hoàn thành, đạt 89% mục tiêu tại đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà xã hội đến 2030.
Phương Uyên