Từ ngày 15/12, một thay đổi chạm đến đời sống của hàng triệu gia đình Việt Nam chính thức có hiệu lực: hát karaoke gây ồn ào trong khu dân cư sẽ bị xử phạt ở tất cả khung giờ, không còn ranh giới ngày - đêm nếu tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép. Quy định này được nêu rõ trong Nghị định 282/2025 của Chính phủ, về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội và phòng, chống tệ nạn xã hội.
Suốt nhiều năm qua, việc xử lý tiếng ồn chỉ được áp dụng trong khung giờ từ 22h đến 6h sáng hôm sau. Khoảng trống pháp lý ấy vô tình tạo ra một nghịch lý: ban ngày và đầu buổi tối - thời điểm người lớn làm việc tại nhà, trẻ em học bài, người già nghỉ ngơi - lại trở thành "vùng xám" cho những cuộc hát hò, loa kéo, karaoke mở hết công suất. Không ít gia đình phải đóng chặt cửa vẫn không ngăn được tiếng hát, tiếng nhạc dội sang từng bữa cơm, từng trang sách, từng đêm chờ yên tĩnh để đi ngủ.
Nghị định mới đã chấm dứt sự dễ dãi ấy. Thay vì hỏi "mấy giờ rồi?", pháp luật bắt đầu hỏi một câu căn bản hơn: tiếng ồn ấy có đang xâm phạm quyền sống yên bình của người khác hay không? Việc xử lý không còn dựa vào kim đồng hồ, mà dựa vào mức độ ảnh hưởng tới sinh hoạt chung của cộng đồng - một cách tiếp cận nhân văn hơn, công bằng hơn và phù hợp hơn với nhịp sống hiện đại.
Ở khu tôi sinh sống, cách trung tâm thành phố không xa, có tới ba quán karaoke và vài hộ gia đình gần như tối nào cũng tụ tập hát hò. Cuối tuần hay ngày lễ, khu phố vốn bình yên bỗng trở nên náo động. Từ đầu ngõ vọng sang những bài hát phát ra từ chiếc điện thoại bật sẵn, từ dàn loa công suất lớn, tiếng nhạc dội liên hồi đến mức dù đóng kín cửa, kéo chặt rèm, vẫn không thể tập trung làm việc, càng không thể để con ngồi yên học bài.
Thoạt nghe, đó có thể chỉ là vài tiếng hát, vài bản nhạc tưởng chừng vô hại. Nhưng với những gia đình có trẻ nhỏ đang tuổi học hành, người cao tuổi cần nghỉ ngơi, hay người bệnh cần sự tĩnh lặng để hồi phục, tiếng ồn kéo dài lại trở thành một sự bào mòn thầm lặng. Không ồn ào, không xung đột, nhưng dai dẳng và mệt mỏi.
Có những buổi tối, khi hai mẹ con tôi đang chăm chú với công việc và bài vở, mọi thứ bỗng bị ngắt quãng vì tiếng hát bất chợt vang lên. Không tranh cãi, không than phiền, chúng tôi chỉ lặng lẽ dừng lại, chờ đợi cho đến khuya, tiếng nhạc tắt đi, tiếng ồn lắng xuống rồi mới có thể khép lại một ngày bằng giấc ngủ muộn.
>> Chịu đựng hàng xóm chung cư hát karaoke 8 tiếng mỗi ngày
Dẫu được đông đảo người dân đồng tình, tuy nhiên, để quy định mới thực sự đi vào đời sống, trở thành chuẩn mực ứng xử hằng ngày chứ không chỉ dừng lại ở một văn bản pháp lý, vẫn còn không ít khó khăn cần được nhìn nhận một cách thẳng thắn và trách nhiệm.
Trước hết là vai trò của cơ quan chức năng ở cơ sở. Việc đến từng khu dân cư để tuyên truyền, nhắc nhở, rồi xử lý các hành vi vi phạm một cách công tâm, minh bạch không hề đơn giản, nhất là trong bối cảnh lực lượng công an phường, tổ dân phố ở nhiều nơi còn mỏng, thiếu trang thiết bị đo tiếng ồn và chưa được đào tạo đầy đủ kỹ năng xử lý các tình huống nhạy cảm. Thực thi pháp luật trong lĩnh vực này đòi hỏi sự cân bằng tinh tế: đủ nghiêm để giữ kỷ cương, nhưng cũng đủ mềm để tránh tạo ra xung đột không đáng có trong cộng đồng dân cư.
Không kém phần quan trọng là tâm lý của chính người dân. Một thực tế đáng suy ngẫm là nhiều người vẫn ngần ngại phản ánh hành vi gây ồn đến lực lượng chức năng. Họ sợ phiền hà, sợ "mất hòa khí" với hàng xóm, hoặc lo lắng rằng dù đã lên tiếng thì sự việc cũng không được giải quyết đến nơi đến chốn. Sự im lặng ấy, nếu kéo dài, vô hình trung lại trở thành rào cản lớn nhất khiến quy định khó phát huy hiệu quả như kỳ vọng.
Người dân như tôi ủng hộ quy định mới, không chỉ vì đã quá mệt mỏi với những đêm dài ồn ào, mà bởi chúng tôi tin rằng trật tự và văn minh xã hội được hình thành từ những điều rất giản dị: biết hạ thấp âm lượng để người bên cạnh được ngủ ngon, biết dừng cuộc vui để trẻ con kịp hoàn thành bài học, biết nhường lại sự yên bình cho những mái nhà xung quanh. Chính những lựa chọn nhỏ ấy mới là thước đo thật sự của ý thức cộng đồng.
- Cả xóm tôi chịu thua karaoke tra tấn suốt hai năm
- Tôi mất ngủ triền miên vì hàng xóm hát karaoke đến 3 giờ sáng
- Về quê vẫn không thoát bị karaoke 'tra tấn'
- Anh em tôi tháo chạy khỏi xóm trọ vì karaoke
- 'Phạt 10 triệu đồng karaoke tra tấn sẽ như gãi ngứa'
- Cả khu phố không làm gì được hàng xóm hát karaoke tra tấn