Tôi có ông anh rể làm thầu xây dựng nhà, anh lo phần ký hợp đồng, tôi phụ trách giám sát và đốc thúc anh em làm việc. Mấy năm gần đây, điều khiến tôi băn khoăn nhất là chuyện không tuyển được người làm.
Hồi giữa năm, chúng tôi nhận xây một căn nhà, chủ nhà muốn làm nhanh để dọn vào ở. Chủ nhà yêu cầu cao và mong muốn xây nhanh để dọn vào ở. Nhưng do nhận nhiều công trình cùng lúc, nên phải dàn quân ra làm.
Thiếu nhất vẫn là thợ xây cứng nghề và phụ hồ lặt vặt. Có lúc, tôi tuyển thanh niên phụ hồ, trả công 400 nghìn đồng một ngày, có cơm, nước ngọt trưa mà vẫn không tuyển được người.
Trong khi đó, sáng nào tôi cũng ghé quán cà phê quen, nhìn quanh thấy cả chục thanh niên ngồi chơi game, lướt điện thoại, nói chuyện trên trời dưới đất đến tận trưa rồi về. Tôi tự hỏi: "Tiền đâu mà họ tiêu?".
Nhiều lúc khi công trình quá gấp, tôi đành nhận mấy cô chú trung niên thất nghiệp, thậm chí có những cô chú 60 tuổi, sức yếu nhưng chịu khó vào làm. Họ làm chậm, nhưng ít ra có tinh thần trách nhiệm.
Còn tuyển thanh niên sức dài vai rộng, nếu có ai chịu thử việc thì chỉ được dăm bữa nửa tháng. Mới làm đã than nắng, than mệt. Bảo trét ron gạch cho sạch, họ làm ẩu, bị nhắc thì vùng vằng. Lương thì đòi trả theo ngày, nhận tiền tươi ngay buổi chiều.
Tôi còn nghe một số bạn so sánh trong ảo tưởng kiếm tiền nhẹ nhàng, mơ làm TikToker, MMO, streamer. Vậy nên cũng không có gì khó hiểu khi nhiều người bị lừa đảo "làm việc nhẹ lương cao". Không chịu học, không có trình độ lại không muốn tốn sức thì việc làm nào đáp ứng được các bạn?
Một số người sợ bị AI trí tuệ nhân tạo thay thế, nơm nớp lo lắng mất việc sau 30. Có những công việc tay chân không tốn nhiều chất xám, chỉ cần chịu khó, chỉnh chu một chút là làm và sống vẫn ổn nhưng nhiều bạn vẫn không muốn.
Không ai bắt họ phải làm phụ hồ hay bốc vác cả đời, nhưng nếu không qua giai đoạn làm việc thật sự, rèn kỷ luật thật sự, thì lấy đâu ra kỹ năng, kinh nghiệm và ý chí để vươn lên?
Nhật Tú