Ngày 7/12, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Đức, Trưởng khoa Tiết Niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết can thiệp nút mạch là "giải pháp vàng" với các trường hợp chống chỉ định phẫu thuật như bệnh nhân lớn tuổi, sức khỏe yếu, nhiều bệnh nền nặng, người bệnh không chấp nhận các tai biến của phẫu thuật. Bệnh nhân có thể xuất viện trong vòng 48 giờ sau can thiệp, gần như không đau.

"Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy nút mạch cải thiện chất lượng đi tiểu cho bệnh nhân tương đương phẫu thuật", bác sĩ Đức nói.

Đơn cử trường hợp ông Vinh, 84 tuổi, được chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt lành tính 4 tháng trước, bí tiểu, tiểu khó, tiểu đêm nhiều lần, điều trị bằng thuốc. Giữa tháng 11, ông tiểu ra nhiều máu đỏ tươi, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám.

Bác sĩ Đức cho biết thể tích tuyến tiền liệt của người bệnh là 117 ml, gấp 4,5 lần bình thường (khoảng 25 ml). Các mạch máu tăng sinh để nuôi tuyến tiền liệt bị vỡ, người bệnh tiểu khó, phải rặn làm trầy xước niêm mạc bàng quang dẫn đến tiểu máu.

Vùng tăng sinh quá lớn, sức khỏe người bệnh yếu, kèm bệnh nền nặng là tăng huyết áp, tiểu đường, gây nhiều nguy cơ ngay cả khi mổ nội soi. Do đó, bác sĩ lựa chọn phương pháp can thiệp nội mạch nút động mạch tuyến tiền liệt hai bên "siêu chọn lọc" để vừa cầm máu vừa điều trị phì đại.

BS.CKII Thi Văn Gừng, Trưởng Đơn vị Hình ảnh học can thiệp, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, cho biết "siêu chọn lọc" là chọn đúng các mạch máu nuôi tuyến tiền liệt giữa hàng trăm mạch máu vùng chậu lân cận.

Bác sĩ ứng dụng phần mềm dẫn đường (Embolization Guidance) tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), để xác định và vẽ chính xác đường đi của các mạch máu nuôi tuyến tiền liệt, rút ngắn thời gian thực hiện thủ thuật, tránh nguy cơ bỏ sót hoặc nút nhầm mạch máu nuôi các tạng lân cận. Bệnh viện Tâm Anh là một trong những đơn vị đầu tiên tại TP HCM ứng dụng phần mềm này vào can thiệp nút mạch phì đại tuyến tiền liệt.

"Các mạch máu này thông nối nuôi bàng quang, túi tinh và dương vật, nếu không đủ kinh nghiệm sẽ thao tác nhầm, ảnh hưởng tới chức năng bàng quang và sinh lý người bệnh sau mổ", bác sĩ Gừng cho biết.

Sau khi gây tê tại chỗ ở vùng đùi, thông qua một vết đâm kim nhỏ, bác sĩ luồn hệ ống thông và dây dẫn siêu nhỏ vào lòng mạch máu. Dưới sự hướng dẫn của máy chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA), ống thông di chuyển và tiếp cận mạch máu tăng sinh ở tuyến tiền liệt, bơm vật liệu làm tắc các mạch máu này. Cắt nguồn máu nuôi khiến tuyến tiền liệt "bị bỏ đói", teo nhỏ lại theo thời gian.

Sau 90 phút, ê kíp nút thành công động mạch tuyến tiền liệt hai bên cho người bệnh. Một ngày sau, triệu chứng tiểu máu không còn, ông Vinh được xuất viện.

Hiệp hội Tiết niệu Mỹ (AUA) thống kê phì đại (tăng sinh) lành tính tuyến tiền liệt hay u xơ tuyến tiền liệt là bệnh thường gặp ở nam giới, chiếm 60% những người 60 tuổi, khoảng 80% người 80 tuổi. Tuyến tiền liệt phình to dần chèn ép niệu đạo (đường dẫn nước tiểu), gây ra các triệu chứng đường tiểu dưới (tiểu đêm, tiểu khó, bí tiểu, són tiểu...), ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh.

Theo bác sĩ Đức, có nhiều phương thức điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Trong đó, phổ biến nhất là phẫu thuật nội soi qua ngả niệu đạo. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là người bệnh có nguy cơ ngộ độc thuốc tê, thuốc mê; biến chứng muộn của phẫu thuật như hẹp niệu đạo, hẹp cổ bàng quang. Bệnh nhân có thể bị xuất tinh ngược dòng, rối loạn cương, tiểu không kiểm soát trong thời gian ngắn.

Với phương pháp nút mạch tuyến tiền liệt, người bệnh không gặp những biến chứng muộn của phẫu thuật và vấn đề về tình dục. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này không thể thấy ngay sau can thiệp giống như phẫu thuật. Tốc độ cải thiện rối loạn tiểu có thể chậm hơn vài tuần, do tuyến tiền liệt co lại từ từ.

Anh Thư

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi

Anh Thư