Trả lời:

Zona thần kinh do virus Varicella zoster gây ra, đây đồng thời là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Virus này không được đào thải hoàn toàn, nằm lại trong rễ hạch thần kinh, tái hoạt động khi tuổi cao, miễn dịch suy giảm, gây zona.

Bệnh có biểu hiện đặc trưng là các mụn nước chứa đầy dịch, mọc thành chùm, thường ở một bên cơ thể, dọc theo các dây thần kinh ngoại biên. Ngoài gây đau rát tại chỗ vùng da nổi mụn nước, virus có thể tấn công các cơ quan khác dẫn đến viêm phổi, liệt mặt, điếc, viêm màng não.

Vài ngày trước khi các mụn nước xuất hiện, bệnh nhân có thể cảm thấy nóng ran và ngứa rát ở vùng da này. Đồng thời, da cũng tăng độ nhạy cảm, khó chịu hoặc đau khi quần áo hoặc thậm chí là gió chạm vào da, đặc biệt là gần não hoặc tai. Bệnh nhân cũng có thể gặp các triệu chứng giống như cúm mà không sốt, cùng với tình trạng mệt mỏi và cảm giác khó chịu nói chung.

Nếu được chẩn đoán mắc zona thần kinh, bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định thuốc ức chế virus, ngăn ngừa biến chứng, giảm đau dây thần kinh sau zona. Thuốc kháng virus được sử dụng tốt nhất trong vòng 72 giờ đầu kể từ khi phát ban.

Nếu không được chăm sóc tốt, vùng da phát ban có thể bị nhiễm trùng dẫn đến nhiễm trùng máu, sẹo lồi mất thẩm mỹ. Sau khi phát ban đã lành, vùng da vẫn còn cảm giác đau kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm gọi là đau dây thần kinh sau zona, gây ám ảnh, suy giảm chất lượng cuộc sống cho người mắc.

Do đó, người có hệ thống miễn dịch bị suy yếu như mắc bệnh tiểu đường type 2, tim mạch, trải qua liệu pháp ức chế tủy xương... nên thăm khám bác sĩ sớm khi có dấu hiệu bất thường để tư vấn, điều trị kịp thời.

Hiện vaccine ngừa zona thần kinh Shingrix đã được phê duyệt tại Việt Nam, do hãng dược phẩm GSK (Bỉ) sản xuất. Vaccine chỉ định cho người từ 50 tuổi trở lên, hoặc từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh. Đồng thời, vaccine cũng giúp giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%. Lịch tiêm gồm 2 mũi cách nhau từ 1-2 tháng tùy theo đối tượng.

Bác sĩ Bùi Thanh Phong
Quản lý Y khoa Vùng 3 - Hồ Chí Minh, Hệ thống tiêm chủng VNVC