Gan là cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể, nằm ngay dưới lồng ngực bên phải, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và loại bỏ các chất độc ra bên ngoài.

BS.CKI Nguyễn Thanh Huyền Vân, khoa Nội tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết bệnh gan là thuật ngữ dùng để chỉ bất kỳ tình trạng nào có thể gây ảnh hưởng, tổn thương gan. Nếu bệnh gan không được phát hiện, điều trị kịp thời, mô sẹo dần dần thay thế mô khỏe mạnh, nguy cơ tiến triển đến xơ gan khiến gan không còn hoạt động bình thường.

Bác sĩ Vân chỉ ra một số dấu hiệu thường gặp để nhận biết bệnh gan.

Mệt mỏi là triệu chứng rất thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua vì có thể liên quan công việc, stress hoặc thiếu ngủ. Tuy nhiên, mệt mỏi kéo dài nhiều tuần kèm giảm năng lượng, uể oải buổi sáng, ngủ nhiều nhưng không tỉnh táo có thể cảnh báo viêm gan, gan nhiễm mỡ hoặc xơ gan sớm.

Ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt thường xảy ra do xơ gan ứ mật nguyên phát (ống dẫn mật bị viêm nhiễm, tắc nghẽn), viêm đường mật xơ cứng nguyên phát (rối loạn tự miễn ở gan). Tuy nhiên, không phải ai bị ngứa cũng mắc bệnh gan mà đôi khi liên quan đến dị ứng. Ngứa do bệnh gan thường có đặc điểm là âm ỉ kèm nóng ran, ngứa dai dẳng và nặng hơn vào ban đêm kèm mệt mỏi, vàng da, nước tiểu sẫm màu.

Nước tiểu sẫm màu do gan bị viêm hoặc tổn thương. Khi ấy bilirubin (sắc tố vàng do hồng cầu bị phá hủy) tăng lên, thải qua nước tiểu khiến nước tiểu có màu vàng sẫm hoặc màu cola. Nếu người bệnh uống đủ nước, ăn uống lành mạnh nhưng màu nước tiểu vẫn sẫm, vàng đậm thì nên đi khám để loại trừ tổn thương gan hoặc tắc mật.

Đầy bụng, chán ăn, buồn nôn thường bị bỏ qua do mơ hồ, không đặc trưng. Tổn thương gan ảnh hưởng quá trình tiêu hóa gây cảm giác đầy bụng, khó tiêu, giảm ăn, buồn nôn, có thể sụt cân. Các triệu kéo dài hoặc tiến triển tăng dần có thể là biểu hiện của viêm gan mạn hoặc gan nhiễm mỡ tiến triển.

Đau hạ sườn phải âm ỉ hoặc cảm giác nặng tức vùng này có thể liên quan đến viêm gan, gan nhiễm mỡ, giãn bao gan do sung huyết hoặc khối u gan. Cơn đau không dữ dội nhưng dai dẳng, tăng khi cúi người hoặc sau bữa ăn, cần được kiểm tra bằng siêu âm hoặc xét nghiệm máu. Các triệu chứng đi kèm gồm mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, khó tiêu, sụt cân nhanh chóng... Khi bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn, người bệnh còn bị vàng da, vàng mắt, đổi màu nước tiểu.

Màu phân thay đổi là dấu hiệu thường gặp nhất của bệnh gan do tắc mật. Thông thường, muối mật được gan giải phóng ra sẽ làm cho phân có màu vàng. Gan không sản xuất đủ mật hoặc đường mật bị viêm, kích thích khiến dòng chảy của mật đến ruột bị chặn, phân sẽ bạc màu.

Bệnh gan thường tiến triển âm thầm. Bác sĩ Vân khuyên mọi người nên khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện tổn thương ở giai đoạn sớm. Những người có các triệu chứng trên nên đến bác sĩ khám để tìm nguyên nhân, điều trị kịp thời.

Bảo Trâm