Ngày 12/11, bà Nguyễn Thị Điệp, 59 tuổi, ở xã Đề Gi (huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định cũ) thuê máy múc cát đắp bờ cao ngăn nước biển tràn vào. Đêm trước, vợ chồng bà lại phải kê đồ đạc lên chỗ cao vì sợ sóng cuốn trôi. Chăn màn, đồ điện tử không kịp di dời bị ướt, bà mang ra phơi giữa sân.
Ngôi nhà cấp 4 rộng hơn 50 m2 của bà nằm cách biển hơn 100 m, cạnh lối vào đầm Đề Gi - nơi hàng trăm tàu thuyền neo tránh bão. Trước đây, dù chịu nhiều đợt gió lớn, căn nhà vẫn trụ vững, nhưng cuồng phong đêm 6/11 đã cuốn trôi hàng chục hồ nuôi tôm, đánh sập hàng loạt nhà, trong đó có gian bếp của bà.
Bà Nguyễn Thị Điệp trước ngôi nhà nứt toác, hư hỏng sau bão, chiều 12/11. Ảnh: Trần Hóa
Nhiều ngày sau thiên tai, bà đứng khóc trên đống đổ nát, chưa quên nỗi ám ảnh khi bão ập tới. Mái nhà bị thổi bay, sóng dồn tủ lạnh, bếp, nồi cơm điện vào góc tường. Căn nhà con gái bà bị san phẳng, mái ngói và đồ đạc vùi trong đất cát. Gian phòng khách còn trụ lại, nên gia đình dọn tạm vào ở. Ban đêm, họ thắp đèn dầu, sạc nhờ điện thoại ở nhà người thân dùng năng lượng mặt trời để liên lạc với con trai đang nghĩa vụ quân sự.
Những ngày đầu sau bão, vợ chồng bà ăn mì gói, bánh khô. Nhờ cứu trợ từ bên ngoài, họ tạm đủ lương thực. Không có nước sinh hoạt, mỗi ngày bà hai lần sang nhà hàng xóm xin nước. Hôm qua, đường ống nước sạch được sửa xong, gia đình không còn cảnh đi xin từng can nước tắm giặt.
"Vợ chồng tôi còn may mắn khi giữ được gian nhà chính", bà Điệp nói, cho biết chưa bao giờ bà trải qua cảnh thiếu thốn lâu đến vậy.
Nhiều căn nhà xã Đề Gi bị sóng cuốn trôi. Ảnh: Trần Hóa
Cạnh đó, bà Nguyễn Thị Vàng, 54 tuổi, che bạt dựng giường sát căn nhà đổ nát. Bà tận dụng phòng tắm cũ làm nơi nấu ăn, nghỉ ngơi. Đêm đến, bà thắp đèn năng lượng mặt trời, đi xin nước sinh hoạt ở nhà hàng xóm.
"Tôi đang thuê xe san nền, dựng lều tạm ở chỗ cũ, chờ được cấp đất và hỗ trợ xây lại nhà", bà nói, cho biết con gái phải lên nhà cậu tránh bão, giờ muốn về nhưng bà không cho vì nơi ở quá nguy hiểm.
Cách đó hơn 30 km, tại thôn Lý Hòa (phường Quy Nhơn Đông), người dân mang xô, chậu ra hứng nước ngầm chảy từ sườn núi để dùng. Trẻ con và phụ nữ tắm giặt ngay bên đường.
Chị Trần Thị Ánh Nhị, 32 tuổi, kể hơn 30 năm sống bên biển, chưa bao giờ khổ như sau cơn bão. Nhà chính bị sập, cả gia đình phải dọn ra căn bếp cũ. Cả gia đình xin nước uống từ thiện, nước tắm hứng từ khe núi. Điện mất, sóng điện thoại yếu, gia đình không thể liên lạc với người thân hay cập nhật tin tức.
Gia Lai là địa phương chịu thiệt hại nặng nhất do bão Kalmaegi. Toàn tỉnh có hơn 60.000 căn nhà bị tốc mái, ngã đổ; hơn 1.000 căn hư hại hoàn toàn; 2 người chết, 12 người bị thương. Hệ thống giao thông, thủy lợi, điện lực, trường học, trạm y tế, cơ sở văn hóa và viễn thông bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các khu ven biển, đặc biệt là TP Quy Nhơn, bị tàn phá nặng nề nhất.
Người dân thôn Lý Hòa, phường Quy Nhơn Đông, hứng nước từ vách núi để sinh hoạt, sáng 12/11. Ảnh: Trần Hóa
Tỉnh Gia Lai đã ban bố tình huống khẩn cấp về thiên tai, huy động toàn bộ lực lượng và phương tiện để khắc phục hậu quả. Chính quyền tập trung sửa chữa các công trình hạ tầng thiết yếu như điện, nước, đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhằm sớm ổn định đời sống và sản xuất.
Địa phương cũng bố trí các điểm ở tạm an toàn, bảo đảm điều kiện sinh hoạt tối thiểu cho người dân mất nhà, hỗ trợ các hộ bị thiệt hại nặng.
Chủ tịch UBND Gia Lai Phạm Anh Tuấn kêu gọi toàn tỉnh chung tay khắc phục hậu quả, "lo cái ăn, chỗ ở cho bà con, không để dân rơi vào cảnh màn trời chiếu đất".
Theo ông Thái Minh Châu, Giám đốc Công ty Điện lực Gia Lai, hiện một số khu vực ở 7 xã, phường vẫn mất điện. Hơn 2.300 công nhân đang khẩn trương sửa chữa, dự kiến hết hôm nay khôi phục 99% khách hàng, các vùng ngập sâu sẽ được cấp điện ngay khi nước rút.
Bão Kalmaegi cũng khiến Đăk Lăk thiệt hại nặng nề. Toàn tỉnh ghi nhận 3 người chết, hơn 7.300 căn nhà bị tốc mái, hư hỏng, 6.200 lượt nhà ngập nước, cùng 230 trường học và 7 cơ sở y tế bị ảnh hưởng. Ngoài ra, 129 tàu cá và 54.000 lồng, bè nuôi trồng thủy sản bị hư hại; nhiều hồ đập, công trình thủy lợi, hạ tầng giao thông bị tàn phá. Tổng thiệt hại toàn tỉnh ước tính hơn 2.500 tỷ đồng.
Địa phương đang phối hợp các cơ quan chức năng thống kê, đánh giá thiệt hại và triển khai phương án hỗ trợ người dân khắc phục, sớm ổn định cuộc sống.
Trần Hóa
Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh thiên tai, tái thiết các trường học bị thiệt hại. Mọi đóng góp của bạn xin ủng hộ tại đây.