Kalmaegi – cơn bão mạnh hiếm gặp trong tháng 11 – đổ bộ vào khu vực từ Quảng Ngãi đến Đăk Lăk tối 6/11, gây gió giật cấp 15, mưa lớn, mất điện diện rộng và nhiều thiệt hại về hạ tầng.
Trước đó, trên Biển Đông, Kalmaegi đạt sức gió tối đa 183 km/h (cấp 15), giật cấp 17. Khi quét qua Philippines, bão khiến 140 người chết, nhiều khu dân cư bị nhấn chìm, rồi di chuyển nhanh vào vùng biển miền Trung Việt Nam với cường độ rất mạnh.
Từ chiều 6/11, ven biển Quảng Ngãi – Gia Lai gió tăng nhanh, sóng cao 2-5 m đánh mạnh vào bờ. Tại Quy Nhơn, gió giật liên hồi làm vỡ toàn bộ hệ thống kính tầng 2 khách sạn Hải Âu, đường An Dương Vương, cuốn bay bàn ghế và vật dụng. Anh Nguyễn Lê Hoàng Lợi, trú phường Quy Nhơn Đông, kể "chỉ nghe tiếng gió hú, tôn bay loảng xoảng, tối đen như mực". Anh cùng bạn phải trú tạm tại khách sạn kiên cố sau khi rời nhà sát biển.
Gió quật vỡ kính khách sạn Hải Âu, phường Quy Nhơn, Gia Lai. Video: Minh Hoàng
Cùng thời điểm, các trạm khí tượng ghi nhận gió mạnh cấp 10, giật cấp 14 ở An Nhơn (Gia Lai), cấp 9, giật cấp 13 tại Phù Cát, và cấp 8, giật cấp 10 ở Lý Sơn. Ở nhiều nơi, điện bị cắt do gió mạnh làm đổ cột và đứt đường dây. Khoảng 200.000 hộ tại Gia Lai và hàng nghìn hộ ở Đăk Lăk (Phú Yên cũ) mất điện. Người dân phải dùng đèn pin, điện thoại để chiếu sáng, trong khi ngoài trời gió quật cửa, mái tôn rung bần bật.
Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, khi tiến sâu vào đất liền Gia Lai – Đăk Lăk, bão vẫn giữ sức gió cấp 12–13, giật cấp 15, gây ngã đổ hàng loạt cây xanh, tốc mái nhà và công trình. Khu vực Hoài Nhơn (Gia Lai) và Lý Sơn (Quảng Ngãi) chịu ảnh hưởng mạnh nhất. Mưa lớn từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hòa phổ biến 40–80 mm, có nơi trên 200 mm; dự báo đến 7/11 có thể đạt 400–600 mm, nguy cơ lũ quét, sạt lở rất cao.
Cửa hàng máy tính trên đường Phạm Văn Đồng, phường Sông Cầu (Đăk Lăk) bị tốc hết mái, sụp khung cửa sắt. Ảnh: Đình Văn
Các địa phương từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa đã cấm biển, hướng dẫn hơn 61.000 tàu thuyền với 290.000 lao động vào nơi tránh trú. Hơn nửa triệu người được sơ tán, riêng Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đăk Lăk hoàn tất di dời dân khỏi vùng nguy hiểm và gia cố 93.000 lồng bè thủy sản. Sáu sân bay miền Trung tạm ngừng hoạt động; cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi dài 70 km và nhiều tuyến quốc lộ bị phong tỏa.
Sóng biển Tam Quan tràn vào nhà dân. Video: Minh Thư
Tại biển Tam Quan (Gia Lai), nước dâng cao tràn qua bờ kè, ngập trạm Biên phòng. Người dân địa phương cho biết "hơn 10 năm nay chưa thấy nước dâng sâu như vậy". Nhiều gia đình phải rời nhà cấp bốn sát biển đến nhà tầng kiên cố trú ẩn. Ở xã Măng Đen, Quảng Ngãi, gió giật mạnh làm tốc mái Trường THPT Dân tộc Nội trú, nước tạt hư hỏng thiết bị học tập.
Lực lượng cứu hộ liên tục nhận cuộc gọi cầu cứu. Anh Nguyễn Quốc Đạt, Đội trưởng Đội SOS 115 Bình Định (cũ), cho biết nhiều xe cứu thương bị vỡ kính, hư hỏng nhưng vẫn hoạt động để hỗ trợ người dân mắc kẹt. Trường hợp nặng nhất là một người ở phường Quy Nhơn Bắc bị đá đè chấn thương sọ não, song đường vào hiện trường bị cây và dây điện chắn, khó tiếp cận.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, lúc 21h ngày 6/11, tâm bão ở trên đất liền Đăk Lăk - Gia Lai, sức gió mạnh nhất 133 km/h (cấp 11–12), giật cấp 14. Đến 22h, gió giảm còn 102 km/h, cấp 9–10. Tại xã Xuân Lãnh (Đăk Lăk), gió mạnh làm sập nhà dân, khiến ông Nguyễn Quang Thắng (45 tuổi) tử vong. Ở phường Quy Nhơn (Bình Định cũ), mưa lớn làm đổ sập một đoạn tường chung cư.
Mái tôn bay, nhà hư hỏng ở Gia Lai. Ảnh: Trần Hóa
Cùng thời điểm, tại phường Sông Cầu (Phú Yên cũ), khoảng 20 ghe, thuyền tránh bão ở Vũng Chào bị chìm do sóng dội và gió giật mạnh. "Nhiều nhà tốc mái, sóng đánh thẳng vào bờ – cơn bão quá kinh hoàng", một người dân nói. Trên đường Phạm Văn Đồng, mái tôn bị cuốn xoắn nằm la liệt; cây xanh gãy đổ chắn lối đi. Đến hơn 22h, gió mới giảm dần, người dân bắt đầu dọn dẹp trong ánh đèn pin.
Trên quốc lộ 19 đoạn qua Gia Lai, nhiều mái tôn bay xuống đường; nhờ giao thông thưa thớt, chưa có thiệt hại về người. Ở tuyến đường sắt Bắc – Nam, hàng loạt chuyến tàu SE1, SE3, SE21, SE45, SE6, SE22 phải dừng chờ tại các ga Diêu Trì, Quảng Ngãi, Nha Trang, Hảo Sơn, Hòa Đa để đảm bảo an toàn. Một số chuyến giữa TP HCM – Đà Nẵng bị hủy trong ngày 7/11.
Đài Khí tượng Đăk Lăk phát cảnh báo lũ khẩn cấp trên sông Kỳ Lộ khi mực nước vượt báo động 3 hơn 3,5 m và còn dâng nhanh. Trong 6–12 giờ tới, lũ có thể vượt đỉnh báo động 3 thêm gần 4 m, gây ngập sâu vùng trũng Phú Mỡ, Xuân Lãnh, Đồng Xuân, Xuân Phước. Một số trụ sở như HĐND xã Phú Mỡ (Phú Yên cũ) đã ngập hơn 2 m, nhiều khu dân cư bị chia cắt.
Nước dâng cao 2 m tại trụ sở HĐND xã Phú Mỡ. Ảnh: Người dân cung cấp
Cơ quan khí tượng đánh giá rủi ro thiên tai cấp 3 – mức nghiêm trọng, có thể gây thiệt hại lớn về hạ tầng và sản xuất. Chính quyền các địa phương được yêu cầu khẩn trương sơ tán dân, trực 24/24 theo dõi diễn biến mưa lũ.
Dự báo đến khoảng 2h ngày 7/11, bão Kalmaegi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới trên biên giới Việt – Lào và tan dần khi vào khu vực đông nam Thái Lan trong buổi sáng. Tuy nhiên, mưa lớn vẫn kéo dài từ nam Quảng Trị đến Đăk Lăk, lượng phổ biến 100–250 mm, nơi cao nhất trên 300 mm; Khánh Hòa, Lâm Đồng 70–150 mm. Nguy cơ sạt lở, ngập lụt diện rộng tiếp tục được cảnh báo cao đến hết ngày 8/11.
Xem diễn biến chính