Xin hỏi cúm A có dễ lây không, bây giờ gia đình tiêm vaccine cúm thì có kịp phòng bệnh không? (Hoàng Dương, Hải Phòng)
Trả lời:
Chào bạn, cúm A là bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính do virus cúm gây nên. Thời gian qua, Việt Nam ghi nhận số ca mắc cúm A tăng cao, chủ yếu do chủng virus cúm A/H3N2, trong đó nhiều trường hợp nhập viện trong tình trạng bệnh nặng, phải mở khí quản, thở máy. Các chuyên gia y tế cảnh báo, thời điểm giao mùa là điều kiện thuận lợi để virus cúm phát triển, bùng phát thành dịch. Trong thời điểm mùa đông sắp tới, gian tới số ca mắc cúm A có thể tiếp tục tăng nếu không kịp thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
Virus cúm dễ lây truyền từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với một số đồ vật chứa virus, qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng,... Đường lây của virus cúm đa dạng cùng với tốc độ lây nhiễm rất cao, do vậy những người cùng sinh sống trong một gia đình có nguy cơ lây nhiễm cúm cao nhất.
Chồng bạn vừa được chẩn đoán mắc cúm và đang được điều trị tại nhà thì cần tuân thủ cách ly điều trị tại phòng riêng, hạn chế tiếp xúc gần với người thân trong gia đình. Các thành viên trong gia đình nên nhanh chóng tiêm vaccine cúm để tránh nguy cơ lây nhiễm và phòng biến chứng nặng nếu chẳng may mắc cúm. Vaccine cúm cần khoảng 2 tuần để kích thích sản sinh ra miễn dịch, tạo kháng thể chống virus cúm.
Hiện nay, Hệ thống tiêm chủng VNVC có đầy đủ các loại vaccine phòng cúm, trong đó có vaccine tứ giá phòng cúm 4 chủng A/H3N2, A/H1N1 và chủng cúm B/Yamagata, B/Victoria. Mỗi năm biến thể của virus cúm có sự thay đổi, cơ thể cần được tiếp thêm các kháng thể phòng cúm phù hợp do đó vaccine phòng cúm cần được tiêm nhắc lại mỗi năm để đạt hiệu quả phòng bệnh cao nhất.
Vaccine phòng cúm giúp phòng hiệu quả cúm mùa và các biến chứng nặng do cúm. Ảnh: Minh Ngọc
Nếu trong gia đình có trẻ nhỏ; người cao tuổi; người mắc bệnh mạn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản, bệnh tim bẩm sinh, suy tim, bệnh mạch vành, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch, người bệnh ung thư... cần đặc biệt chú trọng phòng ngừa cúm. Bởi đây là những đối tượng nguy cơ gặp phải các biến chứng nặng do cúm như viêm phổi, viêm cơ tim, viêm não, suy đa cơ quan, suy hô hấp, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Bên cạnh chủ động tiêm vaccine phòng cúm, cần thực hiện tốt vệ sinh môi trường sống; thường xuyên sát khuẩn các vật dụng trong gia đình; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; thường xuyên rửa tay sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi ăn, sau khi vệ sinh hoặc tiếp xúc với các đồ dùng khác; bỏ thói quen đưa tay lên mắt, mũi, miệng để tránh virus cúm xâm nhập vào hệ hô hấp; đồng thời cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ và luyện tập hợp lý nâng cao thể trạng.
Nếu có các triệu chứng của cúm, như sốt đột ngột, ho (thường là ho khan), nhức đầu, đau cơ và đau khớp, đau họng, chảy nước mũi,... người bệnh nên đến cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán, tùy theo thể trạng bệnh bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội trú hoặc điều trị tại nhà. Người bệnh không nên tự ý điều trị bằng thuốc kháng sinh. Khi có các dấu hiệu bệnh trở nặng như đau ngực, khó thở, tím tái, trẻ nhỏ có thể có thêm triệu chứng giật mình, nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
BS.CKI Bạch Thị Chính
Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC