Biến chủng Omicron lây lan với tốc độ chóng mặt. Ba tuần sau khi xuất hiện ở Mỹ, nó trở thành chủng trội, chiếm 73% trong tổng số ca F0, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC). Dữ liệu thu thập từ Nam Phi cũng chỉ ra một thực tế: ca Covid-19 sẽ tăng theo cấp số nhân, gây áp lực lên hệ thống y tế nếu không có hướng ứng phó sớm.
Tình hình này khiến các nhà khoa học đưa ra ý tưởng tiêm hơn ba liều vaccine phòng Covid-19. Thực tế, Israel đã áp dụng chiến lược này, tiêm liều thứ 4 cho nhóm thử nghiệm gồm các nhân viên y tế kể từ ngày 27/12.
Kent Sepkowitz, bác sĩ tại Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering ở New York cũng ủng hộ quan điểm trên. Ông cho rằng tiêm đủ vaccine và liều tăng cường là phương pháp tốt nhất giúp đẩy lùi đại dịch.
Theo nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), vaccine Pfizer đạt độ bảo vệ khoảng 80% sau ba liều. Dữ liệu sơ bộ của Đại học Hoàng gia London về cả hai loại vaccine mRNA được sử dụng ở Mỹ cũng chỉ ra rằng hiệu quả liều thứ ba dao động từ 55% đến 80%.
Dù vậy, theo nghiên cứu của Cơ quan An ninh Y tế Anh, khả năng ngăn ngừa lây nhiễm nCoV có triệu chứng của liều vaccine thứ ba sẽ suy giảm trong vòng 10 tuần sau tiêm.
Đối với những người đã tiêm ba liều vaccine Pfizer, hiệu quả giảm từ 70% xuống 45% trong 10 tuần. Người tiêm hai liều Pfizer và liều tăng cường Moderna có kết quả khả quan hơn. Vaccine vẫn bảo vệ 75% trong tối đa 9 tuần.
Nhân viên y tế tiêm liều vaccine Covid-19 thứ tư tại Trung tâm Y tế Sheba ở Ramat Gan, Israel, ngày 27/12. Ảnh: Reuters
Các cuộc tranh luận nổ ra liên tục nhằm tìm ra phương pháp tốt nhất ứng phó đại dịch. Trong quá khứ, chuyên gia y tế và sức khỏe cộng đồng nhiều lần điều chỉnh chiến lược tiêm chủng phù hợp với tình hình thực tế. Họ từng khuyến nghị tiêm liều tăng cường vaccine phòng bệnh sởi, quai bị và rubella sau khi ghi nhận một số ca nhiễm đột phá.
Bên cạnh đó, khái niệm tiêm ba hoặc 4 liều vaccine để thúc đẩy khả năng miễn dịch khá quen thuộc với quan chức y tế cộng đồng. Đơn cử là chương trình tiêm chủng viêm gan B của Mỹ. Ở những người có phản ứng ban đầu chậm (chiếm 5% đến 15% dân số nói chung), giới chức khuyến nghị tiêm đợt vaccine thứ hai gồm ba liều để nâng cao miễn dịch. Như vậy, họ phải tiêm tổng cộng 6 liều vaccine.
Các chiến dịch như vậy được thực hiện một cách thuận lợi, không có sự phản đối từ công chúng hay những chỉ trích nhắm đến các hãng dược lớn, hoặc "thuyết âm mưu" cho rằng ca nhiễm đột phá là biểu hiện vaccine thất bại.
"Như vậy, mọi người đều cần tiêm nhắc lại về lâu dài, cho đến khi có thế hệ vaccine mới. Liệu trình tiêm chủng tiêu chuẩn phải là ba liều vaccine Covid-19 cho tất cả mọi người, liều tăng cường thứ tư nếu cần thiết. Nói tóm lại, chúng ta cần tư duy linh hoạt về khái niệm ‘tiêm đủ liều vaccine', suy nghĩ cởi mở rằng chúng ta sẽ phải tiêm tăng cường hoặc định kỳ", tiến sĩ Sepkowitz nói.
Theo ông, những tháng sắp tới sẽ "rất đáng sợ" bởi số ca nhiễm nCoV chắc chắn tăng lên. Song ở lãnh địa vaccine, thế giới sẽ đón nhiều tin tức tích cực. Ông chỉ ra rằng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa phê duyệt vaccine Covid-19 của Novavax. Vaccine sử dụng công nghệ nano tái tổ hợp, tấn công protein gai của nCoV, thúc đẩy miễn dịch của cơ thể.
"Đối với những người đã tiêm ba liều vaccine, Omicron là tin xấu, nhưng chắc chắn không phải thảm họa", ông Sepkowitz nói.
Vấn đề chủ yếu nằm ở những người chưa tiêm chủng. Dẫn lời Tổng thống Joe Biden, ông cho rằng nhóm dân số này sẽ trải qua "mùa đông bệnh tật và chết chóc". Ông kỳ vọng sự lây nhiễm đáng báo động của Omicron sẽ góp phần thúc đẩy những người còn do dự đi tiêm vaccine, bảo vệ sức khỏe của chính họ và cả cộng đồng.
"Cuối cùng, biến chủng Omicron hung hãn xuất hiện dạy chúng ta một bài học, rằng không ai đoán trước được điều gì sẽ xảy ra trong tương lai, cách thức và vị trí mà biến chủng tiếp theo xuất hiện", ông nói.
Thục Linh (Theo CNN)