Brezel hay pretzel (ở Áo còn gọi là breze, ở Thụy Sĩ là bretzel), là một loại bánh mì hình nút vòng xoắn đặc biệt, phổ biến ở miền nam nước Đức, Áo. Có nhiều thông tin khác nhau về nguồn gốc và tên gọi của bánh, nhưng phổ biến hơn cả là câu chuyện xuất phát từ châu Âu năm 610 sau Công nguyên.
Khi đó, một nhà tu hành người Italy quyết định làm một món quà đặc biệt để khích lệ học sinh học tập. Ông cuộn vài dải bột mì và vắt chéo để cố gắng giống như hai bàn tay đang cầu nguyện, và sau khi nướng, bánh brezel ra đời. Ông phát chúng cho học sinh và nói "pretiola" (những phần thưởng nhỏ).
Tên gọi tiếng Đức "brezel" cũng bắt nguồn từ tiếng Latinh "bracellus", một thuật ngữ thời Trung cổ nghĩa là "vòng tay".
Chiếc bánh brezel truyền thống. Ảnh: brotdoc
Brezel nổi tiếng ở nước Đức, đặc biệt vùng Bavaria, mặc dù nguồn gốc chính xác vẫn còn là chủ đề tranh luận. Bánh làm từ bột mì, muối, mạch nha, men và nước. Các biến thể của bánh brezel rất đa dạng, khi một số nơi sử dụng chất béo để tạo ra bột mềm hơn và những nơi khác sử dụng các loại bột khác nhau như bột mì nguyên cám hoặc bột lúa mạch. Phần bột sau khi nhào sẽ được tạo thành hình nút đặc trưng trước khi nướng.
Khi chín, bánh thành phẩm có lớp vỏ ngoài màu nâu, phần ruột đặc và mềm. Muối hạt thô được rắc lên bề mặt của bánh là phiên bản truyền thống nhất, nhưng cũng có thể sử dụng các loại topping khác như hạt mè, hạt bí ngô, phomai hạt hướng dương hoặc hạt anh túc.
Brezel là một món ăn phổ biến ở Đức, được nhiều người ưa chuộng hơn sandwich và burger, phổ biến không khác gì croissant ở Pháp. Người dân, khách du lịch có thể ăn brezel vào bất kỳ lúc nào trong ngày, nhưng phổ biến nhất là bữa sáng, kèm xúc xích, thịt nguội, trứng... Ngoài ra, người Đức còn ăn brezel ở các kỳ lễ hội. Hàng triệu chiếc bánh brezel được tiêu thụ ở lễ hội bia Oktoberfest hằng năm.
Bánh brezel tại lễ hội bia ở Đức. Ảnh: WSJ
Bánh có nhiều kích cỡ tùy người chế biến, như phần "cánh tay" dày hơn. Những chiếc bánh brezel cỡ lớn thường được bán tại các hội chợ.
Tại một số khu vực, vào ngày Tết Dương lịch, mọi người tặng nhau những chiếc bánh brezel để cầu may mắn và thịnh vượng. Những chiếc bánh năm mới này được làm với kích thước có thể từ 50 cm chiều ngang, thậm chí to hơn. Đôi khi, trẻ em đến thăm cha mẹ đỡ đầu để nhận bánh của mình.
Vào ngày 1/5, những chàng trai đang yêu thường vẽ một chiếc brezel lên cửa nhà người mình ngưỡng mộ. Ngược lại, một chiếc bánh lộn ngược sẽ là dấu hiệu của sự sỉ nhục.
Tâm Anh (theo Taste Atlas, Wiki)