Mãn dục nam là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể do sự suy giảm testosterone (nội tiết tố sinh dục nam) gây ra, tác động đến chức năng tình dục, sức khỏe thể chất và tinh thần. Bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện (Khoa Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) cho biết, sau tuổi 40, nồng độ testosterone trong cơ thể nam giới bị suy giảm khoảng 0,7-1,3% mỗi năm.

Testosterone cũng ảnh hưởng đến nhiều hoạt động chuyển hóa như: sản xuất tế bào máu trong tủy xương, tạo xương, chuyển hóa mỡ, đường, chức năng gan và làm tuyến tiền liệt to ra. Khi nội tiết tố này suy giảm, nam giới không chỉ đối mặt với sự xuống dốc về chuyện sinh lý mà cả sức khỏe tổng thể cũng bị ảnh hưởng.

Bác sĩ Thiện chia sẻ thêm, không giống như triệu chứng mãn kinh của phụ nữ (thường xảy ra trong khoảng độ tuổi 40-50), biểu hiện của mãn dục nam xảy ra từ từ và có thể kéo dài hàng chục năm. Sang chấn về tâm lý, căng thẳng, uống rượu bia, phẫu thuật, dùng thuốc, béo phì và nhiễm trùng có thể làm cho mãn dục đến nhanh hơn. Mãn dục ở đàn ông 50 tuổi chiếm tỷ lệ 30%. Dưới đây là một số dấu hiệu để nam giới có thể tự nhận biết tình trạng này.

Giảm ham muốn và rối loạn cương

Theo bác sĩ Thiện, biểu hiện dễ nhận thấy nhất và điển hình của mãn dục nam là sự suy giảm hoạt động tình dục, rõ nhất là giảm ham muốn tình dục và rối loạn cương. Rối loạn cương có thể xuất hiện ở người trẻ nhưng thường là dấu hiệu cho thấy nam giới đã bước vào thời kỳ mãn dục. Thế nhưng nhiều nam giới thường phớt lờ biểu hiện này vì nghĩ bản thân bị căng thẳng tạm thời hoặc do thức khuya, rượu bia và mọi chuyện sẽ trở lại bình thường khi cơ thể khỏe mạnh. Một số trường hợp lạm dụng các thuốc cường dương cấp tốc để cải thiện nhanh triệu chứng mà không biết rằng đây là những dấu hiệu đầu tiên của tình trạng mãn dục nam.

Tình trạng này cũng khiến cho khả năng sinh sản của đàn ông suy giảm rõ rệt. Testosterone quyết định đến số lượng và chất lượng tinh trùng, nên khi nồng độ hormone này suy giảm sẽ khiến chất lượng giảm theo.

Bụng bia và đầu hói

Theo bác sĩ Thiện, mãn dục nam còn biểu hiện ở cả thay đổi về ngoại hình của cánh mày râu. Các biểu hiện có thể nhận thấy là tóc bắt đầu rụng nhiều khiến đầu thưa thớt hẳn hoặc bị hói theo hình chữ M. Đi kèm là lượng mỡ trên cơ thể, nhất là ở bụng tăng lên và cơ bắp giảm độ săn chắc, làn da cũng giảm đi độ bóng khỏe.

Một số nam giới thắc mắc vì sao chế độ dinh dưỡng của họ ở tuổi 40 không khác nhiều so với tuổi 20 nhưng cơ thể dễ tăng cân, bụng dễ tích mỡ hơn nhiều so với trước. Bác sĩ Thiện giải thích, nguyên nhân không chỉ ở thực đơn mà do lúc này lượng testosterone đã giảm đi đáng kể khiến quá trình tích mỡ của cơ thể tăng lên.

Dễ gặp các bệnh mạn tính

Mãn dục nam là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, cùng với sự suy giảm hormone testosterone, cơ thể nam giới dễ mắc các căn bệnh mạn tính như cao huyết áp, đái tháo đường tuýp 2, rối loạn mỡ máu, loãng xương, đau nhức xương khớp. Nam giới cũng cảm thấy nhanh mệt hơn khi tập luyện hoặc chơi thể thao, sức bền cơ bắp bị giảm đáng kể.

Kém tập trung, dễ mất ngủ, sút tinh thần

Biểu hiện về mặt cảm xúc và tinh thần của thời kỳ mãn dục nam thể hiện ở chỗ nam giới trở nên kém tập trung, sự quyết đoán trong việc đưa ra các quyết định cũng giảm sút. Cánh mày râu có thiên hướng suy nghĩ kém lạc quan hơn, dễ nóng nảy, cáu gắt vô cớ, giảm động lực làm việc và dễ cảm thấy xuống tinh thần.

Nam giới cũng dễ mắc phải tình trạng mất ngủ, ngủ không ngon giấc khiến cho sức khỏe tinh thần càng bị ảnh hưởng. Hầu hết người khi mới bước vào thời kỳ mãn dục sẽ có ít nhất 2-3 dấu hiệu nói trên. Dần khi tuổi tác cao thì các triệu chứng xuất hiện càng nhiều và càng rõ rệt.

Cách lấy lại sinh lực phái mạnh

Theo các chuyên gia, nam giới cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, duy trì tập luyện thể dục thể thao hằng ngày nhằm làm chậm quá trình mãn dục nam, làm tăng vẻ cường tráng.

Tập thể dục thường xuyên

Tập luyện thể dục thể thao không chỉ giúp cơ thể nam giới đốt mỡ, tăng cơ mà còn giúp tăng sản sinh nội tiết tố testosterone. Bác sĩ Thiện khuyên phái mạnh nên ưu tiên thực hiện các bài tập gồm đẩy tạ và chạy nước rút vì đây là những bài tập tăng testosterone nhanh. Nếu bạn ưa thích các môn khác như bơi lội, chạy bộ, đá bóng... cũng rất tốt và nên duy trì. Thời gian tập khoảng 5 ngày mỗi tuần và mỗi ngày khoảng một tiếng.

Ăn uống đúng cách và sinh hoạt khoa học

Nếu nam giới dành hàng tiếng sau giờ làm để ngồi ở quán nhậu, trở về nhà muộn và sau đó nạp thêm thức ăn lúc nửa đêm rồi đi ngủ sẽ dễ đẩy nhanh quá trình mãn dục nam. Thay vào đó, hãy ăn tối trước giờ đi ngủ khoảng 2 tiếng, giảm các loại thực phẩm giàu tinh bột vào buổi tối và tăng cường tiêu thụ các thực phẩm giàu chất xơ như rau, củ và trái cây. Các thực phẩm giàu kẽm, selen cũng được khuyên dùng như hàu và các hải sản, các loại hạt. Phái mạnh cũng nên hạn chế uống rượu bia, hút thuốc, các thức ăn nhanh, không nên thức khuya và giảm áp lực, căng thẳng trong cuộc sống.

Bổ sung testosterone nội sinh

Theo bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện, ngoài các giải pháp nền tảng như dinh dưỡng và vận động, nam giới có thể bổ sung thêm các dưỡng chất từ thiên nhiên có tác dụng kích thích cơ thể tăng sản sinh testosterone nội sinh, góp phần làm chậm quá trình mãn dục nam, kéo dài phong độ cho phái mạnh.

Qua thời gian dài nghiên cứu, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện ra tinh chất eurycoma longifolia và tinh chất hàu đại dương có tác dụng thúc đẩy cơ thể sản sinh testosterone nội sinh, quá trình trao đổi chất, nâng cao bản lĩnh đàn ông. Chiết xuất thông biển Pháp giúp cơ thể phái mạnh tăng sản sinh nitric oxide nội sinh, cải thiện rối loạn cương, vốn là vấn đề lớn của nam giới khi bước vào quá trình mãn dục.

Ngoài những dấu hiệu để nam giới tự nhận biết, để hỗ trợ chẩn đoán chính xác tình trạng mãn dục, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm testosterone trong máu. Theo Hội Tiết niệu châu Âu, phân biệt giữa mức bình thường và mức có thể thiếu hụt testosterone như sau: testosterone toàn phần: 12,1 nmol/L, testosterone tự do: 243 pmol/L. Các xét nghiệm này nên tiến hành vào buổi sáng từ 7-11 giờ. Thông thường, chỉ cần thử testosterone toàn phần là đủ. Trong trường hợp mâu thuẫn giữa testosterone và triệu chứng sẽ cần xét nghiệm testosterone tự do và sex hormone binding globulin (SHBG).

Kim Uyên