ThS.BS Trần Ngọc Hải, khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết trước đây, ung thư thực quản phổ biến ở người lớn tuổi. Tuy nhiên vài năm gần đây, bệnh có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Nguyên nhân chính gây ung thư thực quản chưa được xác định nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh này.

Trào ngược axit dạ dày (GERD) là tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và tổn thương lớp niêm mạc. Lâu dài, lớp tế bào biểu mô lát ở thực quản có thể bị biến đổi thành biểu mô tuyến gọi là barrett thực quản, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư thực quản, nhất là ung thư biểu mô tuyến (adenocarcinoma).

Barrett thực quản xảy ra khi các tế bào lót thực quản bị thay đổi, phát triển thành mô tuyến, tế bào ung thư. Theo bác sĩ Hải, không phải ai bị barrett cũng mắc ung thư. Bệnh có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ ràng. Người bệnh nên nội soi định kỳ, kiểm tra thường xuyên để theo dõi barrett thực quản, có thể ngăn nguy cơ tiến triển ung thư.

Béo phì có liên quan đến sự gia tăng các chất gây viêm và rối loạn nội tiết, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tế bào ác tính. Cơ thể có nhiều mỡ nội tạng dư thừa làm tăng áp lực trong ổ bụng, dẫn đến trào ngược axit dạ dày, gián tiếp gây tổn thương thực quản.

Chế độ ăn uống không lành mạnh như ăn ít rau xanh, trái cây, thiếu chất xơ nhưng bổ sung nhiều chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn góp phần thúc đẩy ung thư thực quản. Ngoài ra, ăn uống không điều độ, bỏ bữa, thường xuyên ăn quá no hoặc ăn khuya dễ dẫn đến trào ngược axit và tổn thương thực quản.

Rượu bia, thuốc lá được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất gây ung thư nhóm một. Tiếp xúc với cồn trong rượu bia và chất độc trong thuốc lá khiến niêm mạc thực quản tổn thương, lâu dần gây đột biến gene. Người sử dụng cả rượu và thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp nhiều lần so với người chỉ sử dụng một trong hai loại.

Tiền sử gia đình. Nếu trong gia đình có người từng bị ung thư thực quản, nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác sẽ cao hơn, nhất là khi có yếu tố di truyền về gene đột biến. Bác sĩ Hải khuyên người có tiền sử gia đình mắc ung thư thực quản nên tầm soát định kỳ và chú ý phòng ngừa từ sớm.

Nhiễm HPV nhất là các chủng nguy cơ cao như HPV 16 và 18, không chỉ liên quan đến ung thư cổ tử cung mà còn có thể ảnh hưởng đến vùng đầu cổ, thực quản. Một số trường hợp đã ghi nhận sự hiện diện của HPV trong mô ung thư thực quản, đặc biệt là ung thư tế bào vảy.

Hoài Phạm