Tôi là một người phụ nữ đã lập gia đình 21 năm. Từng ấy thời gian chứng kiến và trải nghiệm cuộc sống hôn nhân, tôi nhận ra có những điều tưởng như đã lùi vào quá khứ, nhưng thực tế vẫn âm thầm tồn tại và ảnh hưởng đến rất nhiều gia đình Việt Nam – đó là tư tưởng "trọng nam khinh nữ". Xã hội hiện đại hơn, điều kiện sống tốt hơn, giáo dục tiến bộ hơn, nhưng những câu chuyện ưu tiên con trai, xem nhẹ vai trò của phụ nữ vẫn xuất hiện đâu đó trong các nếp nhà, trở thành vấn đề đáng báo động và cần lên tiếng.
Theo số liệu tại Việt Nam, cứ 100 bé gái chào đời thì có khoảng 112–113 bé trai. Tỷ số giới tính khi sinh liên tục duy trì ở mức cao suốt nhiều năm đã chỉ ra một thực tế: tư tưởng thích con trai vẫn chưa hề biến mất. Nó không chỉ ảnh hưởng đến mỗi gia đình, mà còn để lại những hệ lụy lâu dài đối với xã hội, kinh tế và phát triển bền vững của đất nước.
Trong nhiều thế hệ, người Việt vẫn mang nặng suy nghĩ: "Nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô". Tư tưởng coi con trai là người "nối dõi tông đường", "lo hương hỏa", "trụ cột gia đình" đã ăn sâu vào nếp nghĩ của không ít người, đặc biệt ở các tỉnh thành ngoài đô thị lớn.
Tôi từng chứng kiến nhiều gia đình bạn bè của mình, người phụ nữ vẫn bị áp lực phải sinh bằng được một đứa con trai. Có người đã trải qua ba, bốn lần sinh nở chỉ để "kiếm con trai cho đủ nếp đủ tẻ". Họ chấp nhận rủi ro sức khỏe, thậm chí đối mặt với nguy hiểm tính mạng, chỉ vì sợ không đáp ứng kỳ vọng từ chồng hay gia đình nội. Có chị bạn của tôi từng thở dài: "Sinh con gái cũng bị gọi là ‘không biết đẻ’. Chồng thương, nhưng nhà chồng thì không".
>> Ám ảnh 'săn con trai nối dõi tông đường'
Tỷ số giới tính mất cân bằng không đơn thuần là một con số. Nó kéo theo những vấn đề mà xã hội Việt Nam sẽ phải đối mặt trong tương lai gần:
Thứ nhất, nếu tình trạng tiếp diễn, sẽ có hàng trăm nghìn nam giới không thể tìm được bạn đời. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây ra các vấn đề xã hội như tăng tỷ lệ tội phạm, buôn bán phụ nữ, hoặc gia tăng di cư của nam giới sang các khu vực khác.
Thứ hai, khi tỷ lệ nữ giới thấp, phụ nữ có thể bị "giành giật", từ đó dẫn đến mất cân bằng trong hôn nhân, gia tăng hôn nhân sớm, thậm chí nảy sinh các hệ lụy như bạo lực gia đình hay hôn nhân không lành mạnh.
Thứ ba, một xã hội muốn phát triển phải đảm bảo bình đẳng giới. Khi phụ nữ bị xem nhẹ, nguồn lực lao động bị giảm sút, chất lượng nhân lực bị ảnh hưởng, và các chính sách xã hội trở nên khó hiệu quả hơn.
Là một người phụ nữ đã đi qua hơn hai thập kỷ làm vợ, làm mẹ, tôi tin rằng sự thay đổi phải bắt đầu từ nhận thức của mỗi cá nhân và gia đình. Hãy dạy con trai và con gái rằng giá trị của một con người không nằm ở giới tính. Hãy để trẻ hiểu rằng lao động, yêu thương, học tập và đóng góp mới là điều làm nên ý nghĩa cuộc đời. Và hơn hết, hãy để phụ nữ được làm mẹ theo đúng nghĩa thiêng liêng, chứ không phải chịu áp lực "phải sinh con trai".
Nhà nước đã có nhiều chính sách để giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, nhưng nếu mỗi gia đình không thay đổi, các con số sẽ vẫn chỉ là những lời cảnh báo vô nghĩa. Tư tưởng "trọng nam khinh nữ" có thể đã mờ đi trong lời nói, nhưng chưa biến mất khỏi suy nghĩ của nhiều người. Để chấm dứt tư tưởng ấy, chúng ta không thể chỉ dựa vào pháp luật hay các chiến dịch truyền thông, mà cần sự tỉnh táo, văn minh và bao dung trong mỗi gia đình.
Hy vọng rằng, trong tương lai, mỗi em bé chào đời – dù là trai hay gái – đều được chào đón bằng niềm vui trọn vẹn, chứ không bị đánh giá bởi giới tính mà em mang theo.
- 'Con trai cưng' đòi mẹ bán đất chia tiền
- Con trai làm loạn vì cha mẹ già không chia thừa kế sớm
- Con trai nhận một nửa tài sản thừa kế dù có bốn anh chị em
- 'Tôi như bát nước đổ đi khi cha mẹ cho con trai thừa kế hết tài sản'
- Tôi nhất quyết chia thừa kế cho con trai nhiều hơn con gái
- Con gái chăm cha mẹ già nhưng nhà đất thừa kế lại để cho con trai