BS.CKII Bùi Việt Hưng, Trưởng khoa Dịch kính võng mạc, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết bệnh nhi tổn thương nghiêm trọng vùng võng mạc chứa nhiều tế bào thần kinh thị giác. Cụ thể, mắt trái bong võng mạc hoàn toàn, mắt phải có dấu hiệu co kéo, gấp nếp võng mạc nhưng vẫn còn cơ hội khôi phục thị lực.

Bác sĩ Hưng chẩn đoán bé Ngân mắc bệnh võng mạc xuất tiết có tính chất gia đình (FEVR). Ở người mắc bệnh này, các mạch máu võng mạc phát triển bất thường, yếu, dễ rò rỉ dịch dẫn đến phù, xuất huyết, kéo lệch võng mạc, lâu dài gây bong võng mạc và mù lòa nếu không điều trị. Hình thái bệnh gần giống với bệnh lý võng mạc ở trẻ sinh non (ROP) nhưng xảy ra ở trẻ sinh đủ tháng. Bệnh ít gặp, rất khó phát hiện nếu không có các thiết bị chuyên dụng để tầm soát mắt trẻ sau sinh.

Bé cần phẫu thuật, song mới ba tháng tuổi lại suy dinh dưỡng nhẹ là thách thức lớn cho êkíp gây mê và đặt nội khí quản. Các bác sĩ hội chẩn tìm phương án điều trị khả thi, đồng thời xây dựng kế hoạch chăm sóc, hồi phục sau mổ cho bé.

Êkíp tính toán và điều chỉnh lượng thuốc mê để phẫu thuật an toàn, tránh ảnh hưởng hệ thần kinh của bệnh nhi. Với bên mắt trái đã bị bong võng mạc hoàn toàn, bác sĩ Hưng thực hiện phương pháp lạnh đông, sử dụng nhiệt lạnh sâu nhằm ngăn bệnh tiến triển gây biến chứng teo nhãn cầu dẫn tới hệ lụy phải khoét bỏ mắt, tiêu xương hốc mắt ảnh hưởng thẩm mỹ.

Mắt phải được quang đông vùng võng mạc chu biên (vùng ngoài rìa của võng mạc) thông qua kỹ thuật laser, song mắt của bệnh nhi rất bé, khó tiếp cận. Để thực hiện, toàn bộ đèn phòng mổ tắt để bác sĩ tập trung quan sát rõ vùng đáy mắt. Bác sĩ sử dụng đèn soi đáy mắt tích hợp laser vào khu vực can thiệp nhỏ hẹp trên võng mạc của bệnh nhi. Tia laser tác động lên võng mạc để hình thành các sẹo vành đai, ngăn bệnh tiến triển vào vùng trung tâm võng mạc.

Bé được theo dõi hậu phẫu 10 ngày rồi xuất viện, tái khám định kỳ đều khả quan, các búi mạch máu tăng sinh bất thường ở mắt trái thoái triển dần. Bên mắt phải được laser quang đông tạo sẹo bền chắc ngăn bệnh tiến triển, bé đã có phản xạ với ánh sáng. Theo bác sĩ Hưng, đây là dấu hiệu tích cực cho thấy mắt bé đã có khả năng tiếp nhận hình ảnh, là điều kiện quan trọng để trẻ phát triển thị lực, khả năng nhận biết và nhận thức sau này.

Nhiều bệnh lý mắt bẩm sinh hoặc di truyền như FEVR, ROP, glôcôm bẩm sinh, đục thủy tinh thể bẩm sinh... có thể âm thầm tiến triển, không có dấu hiệu rõ ràng trong giai đoạn đầu. Trẻ sinh đủ tháng, cân nặng bình thường nhưng vẫn có thể mắc bệnh lý mắt nguy hiểm. Bác sĩ khuyến cáo khám sàng lọc mắt cho trẻ trong 6 tháng đầu đời, nhất là trẻ có yếu tố nguy cơ như sinh non, nhẹ cân, điều trị thở oxy kéo dài, tiền sử gia đình có người mắc bệnh về mắt hoặc có dấu hiệu bất thường như lé, mắt mờ, không nhìn theo ánh sáng, đồng tử trắng, rung giật nhãn cầu...

Khuê Lâm