Bài học từ 10 cuộc 'Đại địa chấn kinh tế'

Sách có tên tiếng Anh là The Great Crashes: Lessons from Global Meltdowns and How to Prevent Them, xuất bản năm 2023, được Amazon giới thiệu là tác phẩm "cung cấp những bài học cấp thiết về thế giới ngày nay". Nhà kinh tế Linda Yueh dẫn dắt độc giả bước qua 10 cuộc khủng hoảng hỗn loạn nhất lịch sử tài chính hiện đại trong 100 năm qua.

Tác giả mở đầu bằng cuộc Đại sụp đổ (hay Sự sụp đổ của Phố Wall) tại Mỹ năm 1929. Bấy giờ, thị trường chứng khoán lao dốc mạnh trên Sàn giao dịch New York, mở ra thời kỳ Đại khủng hoảng kéo dài đến năm 1933. Trong giai đoạn này, một phần ba ngân hàng trong nước phá sản, một phần tư dân số mất sạch tiền tiết kiệm và hàng triệu người thất nghiệp. Đây được xem là một trong những biến cố tàn khốc nhất ngành tài chính, đóng vai trò quan trọng trong lịch sử các cuộc suy thoái toàn cầu.

Gần một thế kỷ qua, thế giới tiếp tục trải qua nhiều cơn địa chấn, từ "ba thế hệ khủng hoảng tiền tệ" lần lượt diễn ra tại Mỹ Latin (1981-1982), châu Âu (1992) và châu Á (1997-1998) đến Covid-19 từng làm tê liệt nền kinh tế toàn cầu. Với mỗi đợt biến động, tác giả phân tích nguyên nhân và các biện pháp đã hoặc chưa được dùng để giải quyết tình hình. Từ đó, bà đề xuất một số chiến lược ngăn ngừa tốt nhất, đồng thời cảnh báo những nguy cơ tiềm tàng có thể dẫn đến biến động tiếp theo.

Trong sách, bà Linda Yueh cho rằng mọi cuộc khủng hoảng trải qua ba giai đoạn: phấn khích, tín nhiệm và kết quả. Đầu tiên, con người ồ ạt rót tiền vào những tài sản mà họ tin giá cả liên tục tăng. Khi thị trường xuất hiện dấu hiệu bất ổn như "tài chính doanh nghiệp bấp bênh, ngân hàng thiếu thanh khoản và nhà nước bị động", các chính sách đáng tin cậy ra đời để giải quyết vấn đề. Hai giai đoạn đầu quyết định phần lớn kết cục nền kinh tế có thể phục hồi nhanh chóng hay không.

Theo nhà xuất bản trong nước, góc nhìn của bà Linda Yueh có thể mang nhiều bài học cho Việt Nam "không chỉ trên phương diện kinh tế vĩ mô mà còn ở cách tư duy điều hành, về niềm tin thị trường và tính hệ thống trong khủng hoảng". Là nền kinh tế trẻ, Việt Nam có thể học cách "vượt qua sóng dữ", biến nguy thành cơ và hạn chế thiệt hại.

Trích lời giới thiệu của NXB: "Đọc Đại địa chấn kinh tế, ta không chỉ học về kinh tế mà còn học cách thận trọng, vững vàng hơn trước khủng hoảng. Đây là cuốn sách mà bất kỳ ai - từ các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia kinh tế, đến những người làm trong ngành tài chính - đầu tư, kể cả độc giả thông thường - cũng nên đọc để có cái nhìn tỉnh táo và thực tế trước một nền kinh tế không ngừng biến động như hiện nay. Bởi suy cho cùng, quá khứ luôn ẩn chứa những bài học lớn, quan trọng là ta có đủ kiên nhẫn để học hay không".

Tác phẩm nhận 3.6/4 sao trên nền tảng GoodReads và 4/5 sao từ hệ thống Amazon. Một độc giả Mỹ nhận xét: "Đây là một góc nhìn thú vị, giàu thông tin, mở mang tầm mắt người đọc về các cuộc khủng hoảng tài chính trong thế kỷ qua. Nó lấp đầy nhiều khoảng trống kiến thức của tôi, cho thấy cách chúng ta không ngừng học hỏi, cải thiện cách ứng phó mỗi khi biến cố xảy ra".

Linda Yueh sinh năm 1977, là giảng viên kiêm nhiệm về kinh tế tại Trường Kinh doanh London, giáo sư thỉnh giảng tại Viện IDEAS của Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London, Đại học Bắc Kinh. Bà từng là cố vấn cho Ngân hàng Thế giới, Ủy ban châu Âu, Ngân hàng Phát triển Châu Á, Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Davos và nhiều tổ chức khác. Bà cũng là người dẫn chương trình, phát thanh viên trên nhiều kênh thuộc hệ thống BBC. Một số tác phẩm bà từng xuất bản là The Economy of China, Macroeconomics, The Great Economists.

Phương Thảo