Lương y Đỗ Minh Tuấn, Hội Đông y Hà Nội, cho biết trong dưỡng sinh, nước không chỉ để giải khát mà là nguồn sống. Y học cổ truyền gọi nước là thủy khí sinh mệnh, vì hơn 70% cơ thể là nước, máu muốn trôi, khí muốn vận, đều cần nước trợ lực.
Cốc nước đầu tiên - sau khi thức dậy
Sau một đêm âm thịnh dương suy, cơ thể đào thải độc chất âm thầm qua phổi, gan, thận. Thời điểm tỉnh dậy là lúc mạch huyết cần pha loãng, lục phủ ngũ tạng cần thanh tỉnh. Bạn uống một cốc nước ấm khoảng 40°C, có thể pha mật ong hoặc vài lát gừng giúp nhuận tạng, làm mềm mạch máu, đánh thức dương khí khởi vận trong ngày.
Y học hiện đại cũng chỉ ra sau một đêm, cơ thể dễ bị mất nước. Uống một cốc nước ngay khi thức dậy giúp cung cấp nước cho cơ thể để phục hồi nhanh hơn sau tình trạng mất nước. Với hệ tiêu hóa, uống một cốc nước ấm khi còn đói góp phần làm sạch ruột, ngăn vi khuẩn có hại tích tụ, cho đường ruột khỏe mạnh hơn. Nước làm loãng axit trong dạ dày và tiêu hóa thức ăn, giúp ruột hấp thu chất dinh dưỡng nhanh hơn. Khi nước di chuyển qua dạ dày và ruột, cơ thể có khả năng loại bỏ chất thải tốt hơn.
Cốc nước thứ hai - sau bữa trưa 30 phút
Bữa trưa thường nạp nhiều năng lượng, nhiều muối, nhất là khi sử dụng đồ công nghiệp, thức ăn nhanh. Khi muối vào huyết quá nhiều mà không có nước trung hòa sẽ làm máu đặc, khó lưu thông. Uống một cốc nước to pha chanh hoặc giấm táo giúp kiện tỳ hóa thấp, nhuận huyết thanh trọc khí, giữ huyết sạch, ruột thông, khí nhẹ. Thanh trọc khi là một khái niệm trong y học cổ truyền dùng để chỉ phần khí có tính chất "trọc" (đục, bẩn) tạo ra sau khi cơ thể hấp thụ và chuyển hóa thức ăn, được thải ra ngoài.
Cốc nước thứ ba - trước khi ngủ một giờ
Ban đêm là thời điểm cơ thể "tự sửa chữa", gan lọc máu, thận thải độc, não bộ tái tổ chức thông tin. Nhưng nếu thiếu nước, máu sẽ đặc, khí sẽ tắc, dễ gây đột quỵ, tai biến. Uống một cốc nước ấm trước ngủ một giờ để thanh trọc khí, dưỡng huyết mạch.
Y học hiện đại cũng chỉ ra uống một cốc nước ấm vào buổi tối trước khi ngủ có thể giải độc cơ thể và cải thiện tiêu hóa. Nước ấm làm tăng lưu thông máu, tăng khả năng phân hủy chất thải và tăng lượng mồ hôi. Đổ mồ hôi khiến bạn mất một ít chất lỏng, song quá trình này có thể hỗ trợ loại bỏ lượng muối hoặc chất độc dư thừa, làm sạch tế bào da. Uống nước ấm trước khi ngủ giúp cơ thể loại bỏ các độc tố không mong muốn, từ đó giảm đau hoặc chuột rút ở dạ dày.
Uống đủ nước là một trong những thói quen đơn giản nhưng mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe. Khi cơ thể thiếu chất lỏng, máu trở nên đặc hơn, làm giảm lưu lượng máu và oxy lên não, dẫn đến cảm giác đau đầu. Đồng thời, các chức năng cơ thể bị ảnh hưởng, khiến người bệnh cảm thấy uể oải, thiếu năng lượng. Tuy nhiên, bác sĩ cảnh báo uống quá nhiều nước cũng có thể gây nguy cơ ngộ độc nước, đặc biệt nguy hiểm đối với sức khỏe.
Không có công thức cố định về lượng nước cần uống mỗi ngày, bởi nhu cầu chất lỏng thay đổi tùy thuộc vào từng cá nhân, tình trạng sức khỏe và mức độ hoạt động. Khuyến nghị phổ biến lượng nước cần uống khoảng 30-40 ml/kg cân nặng/ngày. Ví dụ với một người khoảng 50 kg thì cần 1,5-2 lít nước mỗi ngày. Nguyên tắc tốt là lắng nghe cơ thể, vì cảm giác khát là một dấu hiệu tự nhiên để nhắc nhở bổ sung nước.
Uống nước đúng cách không chỉ giúp duy trì sức khỏe mà còn phòng tránh các vấn đề do mất nước hoặc quá tải dịch. Việc duy trì thói quen uống nước đều đặn, phù hợp với nhu cầu cá nhân và tình trạng sức khỏe là chìa khóa để đảm bảo cơ thể luôn hoạt động tối ưu.
Thúy Quỳnh