ThS.BS Nguyễn Thế Thu, khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết phẫu thuật cắt một phần hoặc toàn bộ dạ dày để điều trị ung thư khiến quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng. Người bệnh dễ bị suy dinh dưỡng, sụt cân, thiếu máu và giảm sức đề kháng nếu không được bổ sung dinh dưỡng đúng cách.

Chế độ ăn uống hợp lý hỗ trợ phục hồi nhanh chóng, giảm nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật, cải thiện chất lượng sống. Chế độ ăn khoa học còn góp phần giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp sau mổ như đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc hội chứng dumping (tình trạng thức ăn di chuyển quá nhanh từ dạ dày xuống ruột non).

Ăn uống đúng cách giúp bệnh nhân dễ dàng thích nghi với lối sống mới, từ đó tăng hiệu quả điều trị lâu dài, hồi phục thể trạng và tâm lý sau phẫu thuật. Bác sĩ Thu lưu ý một số nguyên tắc ăn uống cho người bệnh ung thư dạ dày sau phẫu thuật.

Thức ăn mềm, dễ tiêu hóa

Sau phẫu thuật ung thư dạ dày, khả năng nghiền và nhào trộn thức ăn giảm rõ rệt. Người bệnh nên ăn các món dạng lỏng, mềm như cháo, súp, canh hầm, cơm nhuyễn... Thức ăn nên được nấu kỹ, hạn chế chất xơ không hòa tan như rau sống, củ quả sợi dai, giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, hạn chế đầy bụng, tiêu chảy.

Nhai kỹ, ăn chậm

Người bệnh sau mổ dạ dày cần nhai kỹ và ăn chậm để thức ăn được nghiền nhỏ ngay từ miệng, giúp ruột non hấp thu dễ dàng hơn. Nhai kỹ cũng có thể tránh đầy hơi, buồn nôn và giảm nguy cơ hội chứng dumping sau ăn.

Cung cấp đủ năng lượng

Dù ăn khẩu phần ít hơn nhưng người bệnh vẫn cần đủ năng lượng để duy trì thể trạng và hồi phục mô tổn thương. Thực đơn cần cân đối lượng calo phù hợp với nhu cầu cơ thể, ưu tiên các nguồn giàu năng lượng như dầu thực vật, ngũ cốc tinh chế, sữa không đường hoặc bột dinh dưỡng theo chỉ định bác sĩ.

Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng

Cơ thể còn cần protein chất lượng cao từ thịt nạc, cá, trứng, sữa để tái tạo tế bào. Vitamin và khoáng chất từ rau củ quả nấu chín kỹ, trái cây mềm có tác dụng tăng cường miễn dịch và chống thiếu máu.

Chia nhỏ nhiều bữa ăn trong ngày

Thay vì ăn ba bữa lớn như trước đây, người bệnh nên chia 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày để dạ dày không bị quá tải, giảm cảm giác mệt mỏi sau ăn, hỗ trợ cơ thể hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn. Thực đơn nên được luân phiên thay đổi để tránh nhàm chán và đảm bảo đủ nhóm chất.

Uống đủ nước

Nước có vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sức. Theo bác sĩ Thu, người bệnh không nên uống quá nhiều nước trong bữa ăn vì dễ làm no sớm, giảm lượng thức ăn nạp vào. Nên uống nước lọc, nước ép loãng hoặc canh trong thời điểm cách xa bữa ăn khoảng 30-60 phút để đảm bảo tiêu hóa hiệu quả.

Mỗi bệnh nhân có tình trạng khác nhau, do đó thực đơn cần được điều chỉnh cá nhân hóa theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Người bệnh không tự ý thay đổi chế độ ăn hay sử dụng thực phẩm chức năng khi chưa có chỉ định, tránh ảnh hưởng xấu đến quá trình hồi phục sau mổ.

Hoài Phạm