Trả lời:

Viêm gan do virus là bệnh truyền nhiễm, gồm có 5 loại virus viêm gan: A, B, C, D và E. Trong số này, bệnh viêm gan B, C và D lây qua đường máu, qua quan hệ tình dục với người nhiễm virus và lây từ mẹ sang con. Còn với bệnh viêm gan A và E, đường lây chủ yếu là qua đường tiêu hóa (đường phân - miệng) khi ăn uống chung với người bệnh, hoặc dùng thức ăn, nước uống nhiễm mầm bệnh nhưng không được nấu chín...

Đối với quán ăn vỉa hè, chủ quán thường phải sơ chế hoặc nấu sẵn đồ ăn, nước uống, trong điều kiện nguồn nước rửa hạn chế. Nếu chủ quán có bệnh viêm gan A và E thì có nguy cơ lây lan qua quá trình nấu nướng, phục vụ. Chén bát được rửa với nguồn nước ít ỏi, thường chỉ 1-2 xô, chậu cũng có thể là nguồn trung gian làm lây mầm bệnh từ các thực khách. Vì vậy, nếu bạn thường xuyên sử dụng đồ ăn, nước uống ở quán vỉa hè sẽ có nguy cơ nhiễm hai loại virus này.

Bệnh viêm gan A và E có thể biến chứng rối loạn tiêu hóa, viêm túi mật, viêm tụy, suy gan cấp, đặc biệt ở các nhóm: trên 65 tuổi, có hệ miễn dịch suy yếu hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, người có bệnh gan mạn tính, phụ nữ mang thai.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính, toàn cầu có khoảng 20 triệu người nhiễm virus viêm gan E mỗi năm, tử vong 44.000 người. Còn đối với viêm gan A, mỗi năm có khoảng 1,4 triệu người mắc bệnh, ở các vùng dịch, hơn 90% trẻ em 10 tuổi mang virus này. Năm 2016, ước tính 7134 người chết vì viêm gan A trên toàn thế giới (chiếm 0,5% tỷ lệ tử vong do viêm gan virus). Các bệnh này thường lưu hành ở những nước có thu nhập thấp và trung bình.

Hiện Việt Nam có các loại vaccine phòng ngừa viêm gan A và vaccine phối hợp phòng ngừa viêm gan A và B. Bạn có thể tham khảo và tiêm ngừa sớm để phòng bệnh.

Trong đó, vaccine viêm gan A gồm có hai loại gồm: Havax của Việt Nam và Avaxim của Pháp. Lịch tiêm hai mũi, cách nhau 6 tháng. Còn vaccine Twinrix phối hợp ngừa viêm gan A và viêm gan B. Bạn cần hoàn thành ba mũi, mũi hai cách mũi một là 1 tháng, mũi ba cách mũi một là 6 tháng.

Bên cạnh đó, vaccine Twinrix chỉ định cho trẻ em từ 12 tháng đến dưới 16 tuổi, lịch tiêm hai mũi, cách nhau 6 tháng. Thành phần ngừa viêm gan B cũng có trong các loại vaccine 5 trong 1, 6 trong 1, tiêm trước 2 tuổi.

Ngoài ra, để tăng phòng ngừa viêm gan, bạn nên thay đổi lối sống sinh hoạt lành mạnh, ăn uống thực phẩm sạch, rõ nguồn gốc, chế biến sạch, nấu chín, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Bác sĩ Phạm Đình Đông
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC