Vảy nến là bệnh da liễu liên quan đến miễn dịch tương đối phổ biến. Bệnh gây ra các mảng da đóng vảy, bong tróc, thường gặp ở đầu gối, da đầu, khuỷu tay và lưng. Những mảng này có màu đỏ trên da sáng màu và có thể chuyển sang màu tím hoặc tím trên da sẫm màu.
Theo Liên đoàn Các hiệp hội Vảy nến Quốc tế, tỷ lệ mắc bệnh vảy nến trên toàn cầu ước tính khoảng 2-3% dân số, tương đương khoảng 125 triệu người. Song vẫn còn nhiều lầm tưởng phổ biến về bệnh lý này.
Vảy nến có thể lây lan
Vảy nến xảy ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng không phù hợp và sản sinh ra quá nhiều tế bào da hơn thông thường. Bệnh không thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp giữa người với người hay dịch cơ thể như khi hôn hoặc dùng chung đồ ăn, thức uống. Bệnh cũng không thể lây truyền qua tiếp xúc gần ở những nơi công cộng.
Bệnh chỉ gây khô da
Triệu chứng của vảy nến nghiêm trọng hơn là chỉ gây khô da. Quá trình thay mới da thông thường diễn ra khoảng 28 ngày một lần, nhưng ở người bệnh vảy nến, quá trình này có thể chỉ 4-5 ngày. Do đó, các tế bào da chưa kịp trưởng thành và tích tụ thành các vảy dày, không thể tự bong tróc như bình thường.
Các mạch máu cũng thay đổi và di chuyển gần bề mặt hơn, tạo ra các vùng da dễ chảy máu khi bị trầy xước, trở nên đỏ và đau. Vảy nến nặng có thể khiến da nứt nẻ và chảy máu, suy nhược. Bệnh vảy nến ở tay hoặc chân có thể gây khó khăn cho các hoạt động hàng ngày, nếu xảy ra ở các vùng như bẹn hoặc mông làm cho người bệnh đau khi ngồi, đi vệ sinh.
Chỉ có một loại vảy nến
Vảy nến có nhiều loại với các triệu chứng khác nhau. Loại phổ biến nhất là vảy nến mảng lớn với vảy dày màu bạc điển hình. Các loại khác bao gồm:
Vảy nến giọt: Các mảng vảy có hình dạng như giọt nước.
Vảy nến đảo ngược: Loại này chỉ hình thành ở những vùng tiếp xúc với các bộ phận khác của cơ thể chẳng hạn nách, bẹn hoặc vùng dưới ngực.
Vảy nến đỏ da toàn thân: Loại này ít gặp, gây phát ban bong tróc bao phủ phần lớn cơ thể.
Vảy nến mủ: Các nốt mụn mủ phát triển, thường gặp nhất ở tay và chân.
Chỉ xảy ra ở người lớn
Dù thường gặp ở người lớn song bệnh vảy nến có thể khởi phát từ tuổi thiếu niên và kéo dài suốt đời. Bệnh cũng có khả năng xảy ra ở trẻ em và ít gặp ở trẻ sơ sinh. Các chuyên gia cho rằng vảy nến thường có hai "đỉnh" khởi phát từ cuối tuổi thiếu niên đến đầu tuổi 30 và trong độ tuổi khoảng 50-60.
Nguyên nhân do vệ sinh kém
Vảy nến không xuất phát từ việc vệ sinh kém. Thực tế, những người bệnh này phải rất cẩn thận khi vệ sinh, vì da rất đau và bong tróc, cần được chăm sóc liên tục. Người bệnh cũng thường phải sử dụng thuốc điều trị hai lần mỗi ngày, mất rất nhiều thời gian để kiểm soát bệnh, đặc biệt là ở những vùng như da đầu.
Vảy nến chỉ ảnh hưởng đến da
Người bệnh cũng có thể bị viêm khớp vảy nến, ảnh hưởng đến khớp gối hoặc khớp bàn tay và bàn chân, các vùng gân nối với xương chẳng hạn gót chân và lưng dưới. Ngoài các tác động về thể chất, bệnh còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý như lo lắng, trầm cảm, thiếu tự tin.
Vảy nến giống bệnh chàm
Bệnh chàm và vảy nến khác nhau. Chàm xảy ra do phản ứng dị ứng, có thể liên quan đến yếu tố di truyền, môi trường và các yếu tố khác, còn vảy nến là bệnh tự miễn.
Chàm phổ biến ở trẻ nhỏ và có thể biến mất theo thời gian. Ngược lại, vảy nến ít phổ biến ở trẻ em và có xu hướng kéo dài suốt đời. Chàm thường xuất hiện bên trong khuỷu tay và đầu gối, còn vảy nến hay là ở bên ngoài khuỷu tay, đầu gối, da đầu.
Vảy nến có thể chữa khỏi
Hiện chưa có cách chữa khỏi bệnh vảy nến. Song có nhiều phương pháp điều trị giúp giảm các triệu chứng bệnh, bao gồm kem bôi ngoài da, thuốc mỡ, liệu pháp ánh sáng cũng như các loại thuốc dưới dạng viên nén và thuốc tiêm. Vảy nến là bệnh mạn tính kéo dài suốt đời. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh kế hoạch điều trị theo thời gian.
Anh Ngọc (Theo Medical News Today)
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh da liễu tại đây để bác sĩ giải đáp |