Viêm ruột mạn tính (IBD) gồm hai bệnh chính là viêm loét đại tràng chảy máu và Crohn. Đây là tình trạng viêm kéo dài ở đường tiêu hóa, gây đau bụng, tiêu chảy, đi ngoài ra máu, mệt mỏi và suy dinh dưỡng.

ThS.BS Hà Thị Loan, khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết nguyên nhân chính xác gây viêm ruột mạn tính chưa được làm rõ, song các yếu tố môi trường, di truyền, miễn dịch và hệ vi sinh đường ruột đều có mối liên quan. Mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột khiến vi khuẩn có lợi giảm, vi khuẩn có hại tăng làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh.

Bác sĩ Loan chỉ ra 5 thực phẩm có thể âm thầm kích thích viêm ruột khiến bệnh tiến triển nặng.

Đồ ăn chế biến sẵn

Xúc xích, lạp xưởng, đồ hộp hay các loại thực phẩm đóng gói sẵn thường chứa nhiều muối, chất bảo quản và phụ gia. Những thành phần này có thể làm rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, tạo điều kiện cho tình trạng viêm kéo dài. Người thường xuyên ăn thực phẩm chế biến sẵn có nguy cơ bị viêm ruột mạn tính cao hơn so với nhóm duy trì chế độ ăn tươi, ít qua chế biến.

Đồ chiên rán ở nhiệt độ cao

Thực phẩm được nấu ở nhiệt độ cao có thể sinh ra acrylamide và nhiều hợp chất oxy hóa, làm tăng phản ứng viêm trong ruột. Ăn nhiều các món chiên rán gây gánh nặng cho hệ tiêu hóa, tăng nguy cơ khởi phát hoặc làm tăng nặng viêm loét đại tràng chảy máu và bệnh Crohn, nhất là ở người có cơ địa nhạy cảm.

Đường tinh luyện và chất tạo ngọt nhân tạo

Đường tinh luyện như đường trắng, siro ngô, chất tạo ngọt có trong nước ngọt, bánh kẹo, đồ tráng miệng dễ gây tăng cân và khiến lợi khuẩn suy giảm, hại khuẩn phát triển mạnh. Điều này có thể kích thích phản ứng viêm kéo dài, làm tăng nguy cơ mắc viêm ruột mạn tính.

Thực phẩm giàu gluten

Người có cơ địa nhạy cảm hoặc mắc bệnh Crohn và viêm loét đại tràng ăn ngũ cốc chứa gluten như bánh mì, mì ống, bánh quy... dễ làm tăng phản ứng viêm ruột.

Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa

Thức ăn nhanh, thịt đỏ, kem, phô mai và nhiều món giàu chất béo bão hòa có thể làm tăng các cytokine gây viêm trong cơ thể, khiến niêm mạc ruột dễ bị tổn thương, phản ứng viêm kéo dài hơn.

Theo bác sĩ Loan, viêm ruột mạn tính là bệnh tiến triển âm thầm, khó hồi phục hoàn toàn. Để hạn chế biến chứng và duy trì chất lượng sống, người bệnh cần theo dõi triệu chứng, khám định kỳ, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Ưu tiên chế độ ăn tươi với rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, nguồn đạm từ cá và các loại đậu có thể giúp kiểm soát phản ứng viêm, cải thiện hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ làm chậm tiến triển bệnh.

Ly Nguyễn