Bác sĩ Lê Thị Gấm, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết như trên khi các bệnh viện liên tục ghi nhận ca bệnh biến chứng sốc nhiễm trùng, suy đa tạng từ vết thương rất nhỏ, không được xử lý đúng. Như Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đầu tháng 8 tiếp nhận hai bệnh nhân, một người mắc uốn ván tổn thương đa cơ quan, người còn lại sốc nhiễm trùng, nhiễm độc nặng, suy đa tạng, viêm mô bào từ vết thương nhỏ. Bác sĩ Gấm nêu các loại vi khuẩn có thể xâm nhập qua vết thương hở và gây bệnh nặng, khuyến cáo người dân không chủ quan:

Uốn ván

Vi khuẩn uốn ván tồn tại ở ngoài môi trường trong trạng thái không hoạt động, gọi là bào tử. Chúng có mặt trong đất, cát bụi, cống rãnh, nguồn nước bẩn, thường xâm nhập vào cơ thể người và gây bệnh qua những vết thương khi bị tai nạn giao thông, chấn thương sinh hoạt, động vật cắn cào.

Bệnh uốn ván gây co cứng cơ toàn thân, khó nuốt, khó thở, co giật, suy hô hấp, ngừng tim, suy đa cơ quan, nguy cơ tử vong đến 90%. Bệnh có thể dự phòng bằng vaccine, hiệu quả đến 95%.

Tụ cầu vàng

Vi khuẩn tụ cầu vàng Staphylococcus aureus có nhiều ở mũi, da của người khỏe mạnh. Khi gặp điều kiện thuận lợi như da có vết thương hở, hệ miễn dịch suy giảm, điều kiện vệ sinh kém, vi khuẩn sẽ xâm nhập gây bệnh. Người nhiễm bệnh có thể nổi nhọt, bị chốc lở ngoài da đến tổn thương mô sâu, sốc nhiễm khuẩn thậm chí tử vong.

Bác sĩ Gấm lưu ý, các thói quen hằng ngày như nặn mụn, sử dụng chung đồ dùng cá nhân, không giữ vệ sinh cá nhân... dễ có nguy cơ nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng.

Vi khuẩn "ăn thịt người"

Hai vi khuẩn được mệnh danh là vi khuẩn ăn thịt người, gồm Vibrio vulnificus và Aeromonas hydrophila. Chúng có nhiều ở biển, bùn lầy, cống rãnh hoặc sống ký sinh trong các loại hải sản, tôm, ốc, ngao, cá biển, ếch, nhái, bò sát... Sau khi xâm nhập qua da, vi khuẩn đi vào máu, tiết ra nội độc tố tấn công mô mềm và các cơ quan trong cơ thể, gây viêm mô tế bào, hoại tử da và cơ. Những người suy giảm miễn dịch, mắc bệnh nền mạn tính như xơ gan, đái tháo đường, càng dễ gặp biến chứng, nguy cơ tử vong cao.

Trong đó, vi khuẩn vibrio vulnificus có thể gây bệnh nặng sau 48 giờ xâm nhập, tỷ lệ tử vong lên tới 50%. Người đi biển, đánh bắt hải sản, làm ruộng hay lội nước... bị thương có nguy cơ cao mắc bệnh.

Vi khuẩn leptospira

Bác sĩ Gấm cho biết vi khuẩn leptospira tồn tại trong môi trường nước bẩn, đất bị ô nhiễm, xâm nhập vào cơ thể người qua vùng da bị trầy xước hoặc qua niêm mạc. Vi khuẩn tiết ra độc tố gây hoại tử tế bào gan, tổn thương thận, với các triệu chứng sốt cao, đau mỏi cơ, vàng da, vàng mắt...

Tại Việt Nam, bệnh xoắn khuẩn vàng da lưu hành rộng rãi ở nông thôn, thành thị, miền núi và vùng ven biển. Hiện bệnh xuất hiện rải rác tại nước ta, nhất là vào mùa mưa, lũ lụt.

Cách phòng ngừa

Theo bác sĩ Gấm, những tổn thương nhỏ ngoài da, có thể là đường vào của các loại vi khuẩn nguy hiểm kể trên, đặc biệt khi tiếp xúc với môi trường nước bẩn, nước biển, bùn đất hoặc ao tù. Trong khi đó, mùa mưa bão, lũ lụt tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây bệnh phát triển, phân tán ra nhiều nơi.

Để phòng bệnh, người dân cần giữ vệ sinh môi trường, khai thông cống rãnh, xử lý nước đọng, đồng thời sử dụng đồ bảo hộ khi lao động. Khi phải tiếp xúc với nước lũ hoặc bùn đất, cần đi ủng, đeo găng tay, vệ sinh sạch sẽ cơ thể sau khi lao động, sát trùng kỹ các vết thương.

Trong số các tác nhân gây bệnh kể trên, bệnh uốn ván đã có vaccine phòng ngừa, nên tiêm đầy đủ để đạt hiệu quả cao nhất. Ở trẻ em, sau khi hoàn thành lịch tiêm vaccine cơ bản có thành phần uốn ván như 5 trong 1, 6 trong 1, trẻ nên tiêm nhắc lại khi 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và nhắc lại một mũi sau 10 năm. Người lớn chưa tiêm hoặc không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng cần tiêm ba mũi và tiêm nhắc sau 10 năm hoặc khi bị thương. Nếu đã tiêm chủng đầy đủ, khi có vết thương dù bẩn, sâu, mọi người chỉ cần tiêm thêm 1 mũi vaccine uốn ván và không cần dùng huyết thanh.

Phụ nữ mang thai cần tiêm uốn ván đơn hoặc mũi phối hợp ngừa bạch hầu - ho gà - uốn ván trong thai kỳ, để bảo vệ bản thân và thai nhi, đồng thời giảm tỷ lệ mắc uốn ván sơ sinh khi em bé chào đời.

Thảo Linh