Tôi từng nghĩ túi nilon chỉ là một vật dụng nhỏ bé, tiện lợi và vô hại. Trong suốt 12 năm kể từ khi đi làm, tôi hầu như ngày nào cũng sử dụng túi nilon: đi chợ thì xin vài chiếc để đựng rau thịt, mua đồ ăn sáng cũng được phát thêm túi, đi tạp hóa thì mỗi món đồ lại có một túi riêng. Túi nilon quen thuộc đến mức tôi chẳng bao giờ nghĩ đến chuyện từ bỏ, cũng chẳng nhận ra rằng thói quen vô thức ấy đang gây hại cho môi trường xung quanh mình.
Mãi đến năm 2023, khi vô tình đọc được những tài liệu về tác hại của túi nilon, tôi mới thực sự giật mình. Không một sản phẩm tiện lợi nào có "giá phải trả" lớn như túi nilon: chúng chỉ được sử dụng vài phút, nhưng có thể mất 400 đến 1.000 năm để phân hủy; chúng làm tắc nghẽn dòng chảy đô thị, gây ngập úng khi trời mưa; chúng trôi ra biển và trở thành "sát thủ thầm lặng" đối với những sinh vật biển nuốt nhầm; và nghiêm trọng hơn, túi nilon bị phân rã thành vi nhựa, len lỏi vào nước uống, không khí và thậm chí xuất hiện trong cơ thể người.
Từ cảm giác hoang mang và day dứt ấy, tôi quyết định bắt đầu một thử thách cho bản thân: 1.000 ngày không sử dụng túi nilon. Ban đầu, tôi chỉ xem đó là một hành động nhỏ để giảm bớt cảm giác áy náy trước tình trạng ô nhiễm. Nhưng rồi hành trình ấy đã thay đổi tôi nhiều hơn tôi từng nghĩ.
Thói quen sử dụng túi nilon hình thành quá lâu nên việc thay đổi thật sự không đơn giản. Tôi mang theo một chiếc túi vải bên mình, nhưng đôi khi lại quên mất và chỉ nhớ ra khi đang đứng ở quầy tính tiền. Nhiều lần tôi ngại ngần từ chối túi nilon do người bán hàng đưa cho, bởi họ làm điều đó hoàn toàn theo thói quen.
Bất tiện nhất là việc mua đồ ăn. Đồ nước, đồ nóng, đồ có nước sốt... vốn là "lãnh địa" của túi nilon. Tôi phải chuẩn bị hộp thủy tinh, hộp nhựa bền hoặc hộp inox để đựng đồ, mà điều này nhiều khi khiến người bán khó khăn hơn. Có những ngày vội quá, tôi đành bỏ bữa vì không muốn phá vỡ nguyên tắc của mình.
Nhưng điều bất ngờ là khi tôi bắt đầu chia sẻ hành trình, nhiều người xung quanh tỏ ra rất ủng hộ. Đồng nghiệp hỏi tôi mua túi vải ở đâu, người thân bắt đầu thử áp dụng túi lưới khi đi chợ, còn bạn bè gửi cho tôi những bài viết về môi trường. Chính sự cổ vũ này đã khiến tôi có thêm động lực để tiếp tục.
>> 'Từ chối mua đồ siêu thị vì combo khay nhựa - màng bọc nilon'
Khi bước sang tháng thứ hai, mọi thứ dần trở nên dễ dàng hơn. Tôi tạo thói quen luôn mang theo túi vải như một vật bất ly thân. Trong cốp xe lúc nào cũng có vài chiếc túi dự phòng, và trong balo luôn có hộp đựng đồ ăn. Tôi tập cách nói "không, cảm ơn" khi được đưa túi nilon, và thực sự thấy nhẹ nhõm khi giảm được một phần rác thải mà mình tạo ra mỗi ngày.
Tôi cũng nhận ra rằng việc từ bỏ túi nilon không chỉ giúp môi trường "dễ thở" hơn mà còn khiến cuộc sống của tôi ngăn nắp hơn rất nhiều. Nhà tôi không còn ngăn tủ đầy túi nilon vo tròn để "phòng khi cần". Tôi giảm mua đồ linh tinh vì nếu không có túi, tôi phải tự mang vác, và điều đó buộc tôi suy nghĩ kỹ trước khi mua sắm.
Điều thú vị nhất là sự thay đổi tích cực lan tỏa đến những người xung quanh. Bác bán rau quen thuộc bắt đầu chuẩn bị sẵn túi giấy cho khách; cô bán đồ ăn sáng giữ sẵn một phần cho tôi vì biết tôi sẽ mang hộp riêng đến lấy; còn bạn bè thì thường xuyên hỏi về hành trình của tôi mỗi khi tụ tập. Thế mới thấy, đôi khi hành động của một người cũng có thể tạo nên hiệu ứng nhỏ và đó là điều rất đáng tự hào.
Đến ngày thứ 1000, tôi không còn đếm từng ngày nữa. "Không dùng túi nilon" không còn là thử thách, mà đã trở thành một phần trong phong cách sống của tôi. Khi nhìn lại chặng đường đã qua, tôi thấy rõ một điều: thay đổi bắt đầu từ nhận thức, nhưng được duy trì bởi niềm tin rằng mỗi hành động nhỏ đều có giá trị.
Không ai trong chúng ta có thể một mình cứu lấy trái đất. Nhưng chúng ta hoàn toàn có thể góp một phần để giảm tốc độ tàn phá nó. 1.000 ngày không dùng túi nilon giúp tôi hiểu rằng bảo vệ môi trường không cần phải là những hành động lớn lao. Đôi khi nó chỉ bắt đầu từ việc mang theo một chiếc túi vải khi ra khỏi nhà, hoặc từ chối một chiếc túi nilon "cho tiện".
Môi trường đang chịu nhiều áp lực hơn bao giờ hết. Những hiện tượng thời tiết cực đoan, ngập úng đô thị, ô nhiễm nhựa... đều có một phần tác nhân từ những thứ tưởng chừng nhỏ bé như túi nilon. Nếu chúng ta tiếp tục sử dụng vô tội vạ, chính thế hệ tương lai con cháu chúng ta sẽ là người phải trả giá.
- Tôi sốc vì cả trăm túi nilon, đồ nhựa gia đình mình thải ra một tháng
- Tôi từ chối mua khi cửa hàng tiện lợi quay nóng đồ ăn còn nguyên túi nilon
- Tôi bị cười nhạo vì cái túi nilon đứt quai dùng một năm trời
- 'Mua vỉ thuốc cũng xin túi nilon'
- 'Một cây chả, ba lớp nilon'
- Nhà tôi cả tháng không dùng túi nilon